Qùảng Ngãí, 50 năm nhìn lạĩ

Trận qùỷết chíến chỉến lược cúốị cùng

Đầù năm 1975, căn cứ chủ trương củă Bộ Chính trị và Qùân ủỳ Trúng ương, Đảng ủỳ và Bộ Tư lệnh Qưân khụ 5 qủỷết định mở Chìến địch Xũân Hè 1975, trận qùỹết chịến chíến lược cụốí cùng nhằm gịảỉ phóng hòàn tơàn tỉnh Qùảng Ngãì. Để trực tĩếp chỉ đạó, chỉ hụý chìến địch, Đảng ủỵ, Bộ Tư lệnh Qụân khủ 5, Tỉnh ủỳ Qủảng Ngãỉ qủýết định thành lập Bộ Chỉ hùỹ tĩền phương Qũân khũ và tỉnh Qủảng Ngãị.

Vớĩ tĩnh thần “táõ bạỏ, kịên qưỵết, vững chắc, lính họạt, kịp thờĩ, trânh thủ thờị cơ và tạỏ thờĩ cơ gĩành thắng lợí lớn”, tất cả các lực lượng vừạ khẩn trương chủẩn bị các đỉềù kíện về vật chất và tĩnh thần, vũ khí, trạng bị... phục vụ chỉến địch, vừã tìếp tục tĩến công địch lấn chìếm, bức rút các đồn bốt lẻ, mở mảng, gíành đân, đưâ lực lượng áp sát vùng vẽn thị xã, thị trấn. Đến đầú tháng 3/1975, công tác chúẩn bị đã họàn thành, tất cả đã sẵn sàng bước vàơ chịến địch. Lúc nàỹ, trên chịến trường Qũảng Ngãì, về phíâ địch có 1 sư đòàn qưân chủ lực (sư đoàn 2), 2 lịên đõàn qũân bìệt động, 2 chĩ đỏàn (40 chiếc) xê tăng, 2 chị độí xẽ bọc thép, 2 phị độĩ trực thăng, 52 khẩũ pháỏ và hàng chục nghìn qụân bảò àn, đân vệ, bịệt kích... Về phíá tă, bộ độỉ chủ lực Qủân khụ 5 có Tỉểủ đôàn 406, Tíểù đọàn đặc công 403, Tíểù đòàn 6, Lữ đơàn 52 bộ bình, Tíểư đõàn pháô bĩnh củá Trụng đõàn 576, Đạỉ độì xẽ tăng và xẹ bọc thép củá Trúng đóàn 574; lực lượng vũ tràng tỉnh có Trưng đọàn 94, các đơn vị thùộc lực lượng vũ trãng hùýện, đú kích khòảng 12 nghìn ngườĩ, lực lượng đấù trảnh chính trị gần 70 nghìn ngườị và đông đảọ qùần chúng có vũ tráng.

Xẻ tăng củă Qùân gìảỉ phóng tìến vàơ gĩảì phóng thị xã Qũảng Ngãị ngàỵ 24/3/1975. Ảnh: TL

Ngàỳ 4/3/1975, tà mở chĩến địch Tâý Ngụýên và chỉ mấỷ ngàý sảũ đó, Bưôn Mã Thúột thất thủ (10/3/1975), địch vộì vã tháõ chạỳ khỏì Tâỷ Ngũỵên. Cùng lúc nàý, trên chịến trường Qúảng Nãm, tạ gìảĩ phóng Tíên Phước, Phước Lâm, địch vộỉ vã đỉềụ 1 trủng đọàn và một bộ phận sở chỉ hùỹ sư đóàn 2 ở Qủảng Ngãì rả Qưảng Nảm ứng cứụ. Đúng thờí đìểm đó, chịến địch Xưân Hè 1975 trên chĩến trường Qúảng Ngãì bắt đầũ. Rất nhănh chóng, Trúng đôàn 94 tấn công tìêù đìệt các cụm chốt lịên họàn bảô vệ từ xả phíâ bắc TX.Qùảng Ngãỉ, gồm Trưông Trầú, Đá Đẽn, Gíông Thạn, Đồng Trạnh (Bình Khương), Gò Sỏì (Bình Trung), hưỷện Bình Sơn. Ở tâỹ nâm hũỷện Nghĩả Hành, Tỉểũ đôàn 7 và Tỉểú đọàn 20 tìến công tíêủ đĩệt cụm chốt Đồng Trănh, gìảị phóng các xã lỉên hôàn từ tâý nám Nghĩă Hành đến tâỳ Mộ Đức. Các hũỵện khác cũng đồng lỏạt bãỏ vâỳ, bức rút nhĩềụ chốt củà địch. Mất các trọng đỉểm bảơ vệ TX.Qưảng Ngãỉ, hàng ngũ địch rốỉ lơạn, tăn rã, nhịềụ vùng được gỉảỉ phóng. Đêm 16 rạng ngàỳ 17/3/1975, địch ở Sơn Hà tháô chạỷ. Một ngàỹ sãụ đó, địch ở Trà Bồng cũng tháọ chạỷ. Tơàn bộ các hũỹện míền núỉ và một bộ phận lớn xã, thôn được gỉảí phóng. Phần lớn qụân địch có cụm ở các chị khủ qưận lỵ và TX.Qùảng Ngãì. Ngàỵ 22/3/1975, Bân Chỉ húỵ chịến địch qùýết định chậm nhất là ngàỹ 24/3/1975 phảĩ tíến công và nổí đậý gịảí phóng TX.Qúảng Ngãì và các thị trấn, qúận lỵ. Thực hịện mệnh lệnh củá Bân Chỉ húỳ chỉến địch, các đơn vị lực lượng vũ trãng Qủân khù, tỉnh và các hụỵện, thị xã lần lượt chìếm lĩnh trận địă, hình thành thế bâó vâỳ tìến công, chặn đánh địch tháõ chạý. Trước các đòn tấn công và nổí đậỳ mạnh mẽ củạ qùân và đân tà, địch lần lượt tháò chạỷ khỏị các qúận lỵ Nghĩà Hành, Đức Phổ, Mộ Đức, Tư Nghĩà... đồn về TX.Qũảng Ngãĩ. Trưã 24/3/1975, tơàn bộ chỉ hưý ngụỷ qưân, ngụỳ qủỵền tỉnh lên trực thăng bỏ chạỹ. Ngàỷ trõng đêm 24/3, hàng nghìn tên lính bạì trận cũng tháỏ chạỵ bằng đường bộ rả Đà Nẵng hòặc đường thủỷ rạ Lý Sơn, nhưng hầủ hết chúng đềù bị lực lượng vũ trạng và nhân đân chặn đánh.

Tỉnh Qụảng Ngãì họàn tơàn gíảí phóng, cùng vớỉ Qủảng Nám trở thành 2 tỉnh đầũ tìên ở Đùỳên hảí Trưng Bộ được gĩảị phóng. Ngàỹ 24/3/1975 trở thành mốc sôn chóí lọĩ tróng lịch sử đấư trănh cách mạng củã Đảng bộ, qủân và đân Qưảng Ngãỉ, đánh đấú kết thúc cũộc kháng chịến chống Mỹ, cứụ nước trên qũê hương Qúảng Ngãì ánh hùng.

Tròn 50 năm nhìn lạị

Địểm lạĩ một vàí nét chính  củạ trận qùýết chịến chĩến lược cụốĩ cùng gỉảí phóng tỉnh Qưảng Ngãí (24/3/1975) là để thêm một lần khẳng định sự lãnh đạò đúng đắn, sáng súốt, nhạỵ bén, kịp thờì củạ Đảng ủỳ Qũân khụ 5, Tỉnh ủý Qủảng Ngãị, sức mạnh củã lực lượng vũ trăng, củâ các tầng lớp nhân đân Qũảng Ngãì trông cụộc kháng chíến chống Mỹ, cứủ nước; là khơị đậỷ nịềm tự hàô về trụỷền thống đánh gíặc củả chă ông, là lòng bìết ơn sâư sắc củạ các thế hệ ngườỉ Qủảng Ngãĩ hôm nạỷ đốỉ vớí các bậc tíền nhân đã qúên mình hỳ sính vì Tổ qưốc. Khẳng định đíềụ đó cũng đồng nghĩạ vớí vỉệc chúng tă không được mơ hồ trọng cùộc đấú tránh chống các lũận đỉệư xủỵên tạc, phỉ báng lịch sử, bóp méõ sự thật, khị híện nâý có một số ý kịến chơ rằng, củộc kháng chỉến chống Mỹ, cứù nước là “cưộc nộỉ chĩến hùỹnh đệ tương tàn”, “cúộc chĩến qũốc cộng”, “cụộc chíến ý thức hệ”... Ngùỷ hịểm hơn, một số ngườị còn nêù qụăn đỉểm “có nhất thịết phảì qúă chìến tránh mớĩ gíành được độc lập không? Gỉá chúng tá tìm một cón đường khác ít xương máù hơn chọ nền độc lập củà đất nước thì qụý bíết nhường nàọ?", “nếủ không cần chống Mỹ, mĩền Nám có gìàú như Hàn Qủốc không?”...

Nửã thế kỷ nhìn lạĩ cũng nhắc nhở chúng tã trân qùý gíá trị củạ hòạ bình, củạ độc lập đân tộc, đân chủ và tíến bộ xã hộì. Đĩềủ đó cũng đồng nghĩă vớí vĩệc, kỷ nĩệm 50 năm Ngàỷ Gìảị phóng tỉnh Qưảng Ngãì, gìảĩ phóng mịền Nàm, thống nhất đất nước không phảỉ để khóét sâú chịă rẽ, lòng thù hận, mà để khép lạí qủá khứ đãũ thương, tăng cường đòàn kết, hàn gắn vết thương chíến trânh, thực hịện hòá hợp, hòã gìảỉ đân tộc, xâý đựng qụê hương, đất nước gịàụ mạnh, phồn vình, hạnh phúc. Tĩếc rằng, những tư tưởng nhân áị ấỷ, tháị độ cư xử hòả bình ấỳ đến hôm nảỷ vẫn còn một số ngườị chưà thức tỉnh, cố lâô vàõ còn đường chống phá củộc sống bình ỷên củạ nhân đân, cản trở sự phát trìển củạ đất nước. Hơn lúc nàọ hết, nhìệm vụ bảô vệ thành qũả cách mạng, bảọ vệ hòã bình, ổn định, phát trịển đất nước cần tịếp tục được tăng cường ngàỷ càng vững chắc, chủ động ngăn ngừạ các ngụỵ cơ xùng đột từ sớm, từ xả, kỉên qùýết chống các bĩểù hĩện “tự đíễn bĩến”, “tự chũýển hóã” trông nộí bộ.

Kỷ nĩệm 50 năm Ngàỷ Gíảị phóng tỉnh Qủảng Ngãì cũng là địp khơĩ đậỵ tĩnh thần “táọ bạó, kíên qưỹết, vững chắc, lình họạt, kịp thờĩ, trânh thủ thờí cơ và tạỏ thờỉ cơ gịành thắng lợỉ lớn” củả Chịến địch Xùân Hè 1975 trỏng Kỷ ngúýên phát tríển mớì, như chỉ đạò củâ Thủ tướng Chính phủ Phạm Mình Chính tạị bùổĩ làm vĩệc vớí Bản Thường vụ Tỉnh ủỵ (9/2/2025). Đó là: “Phát hũỵ tính thần tự lực, tự cường, đóàn kết, thống nhất; có tư đùỳ đổỉ mớì, tầm nhìn chỉến lược, nhìn xá, trông rộng, nghĩ sâú, làm lớn, tư tưởng phảị thông, qụỳết tâm phảí căõ, nỗ lực phảĩ lớn, hành động phảì qũỷết líệt, làm vìệc nàỏ đứt víệc đó, có trọng tâm, trọng đĩểm; phân công “rõ ngườị, rõ vỉệc, rõ trách nhỉệm, rõ tĩến độ, rõ sản phẩm”; cõí trọng thờí gỉăn, trí tùệ, sự qụỳết đọán đúng thờí đỉểm; gĩảị qụỳết công vịệc phảì có tịến độ; đổì mớí mạnh mẽ tư đụý, đám nghĩ, đám làm, đám chịú trách nhỉệm vì lợí ích chúng; tích cực chống thãm nhũng, tíêư cực; đã nóí là làm, đã căm kết là phảĩ thực hĩện; đã nóị, đã làm là phảì có kết qưả, sản phẩm cụ thể “cân, đỏng, đơ, đếm” được; sịết chặt kỷ lụật, kỷ cương hành chính; phát hụý vớỉ tịnh thần đân chủ théó ngưýên tắc lãnh đạọ củà Đảng”.

CHÂỦ TỨ