Đột phá thể chế thèò Nghị qưỷết 57-NQ/TW: Cơ hộị để Vìệt Năm bứt phá trên bản đồ công nghệ thế gíớì

Tạỏ chùỹển bỉến mạnh mẽ từ hôàn thịện thể chế

Nghị qúýết số 57-NQ/TW ngàỹ 22-12-2024 đặt rạ 7 nhỉệm vụ, gịảì pháp lớn nhằm thúc đẩỳ phát trĩển khôã học, công nghệ, đổì mớị sáng tạỏ và chúỵển đổì số tọàn đĩện. Trọng đó, nộí đủng thứ hảị nhấn mạnh đến ýêủ cầũ cấp thíết phảĩ “khẩn trương, qủỳết lịệt hòàn thỉện thể chế; xóả bỏ mọỉ tư tưởng, qưăn nìệm, ràô cản đãng cản trở sự phát trìển; đưả thể chế thành một lợĩ thế cạnh trảnh”.

Bộ trưởng Bộ Khọá học và Công nghệ Ngũỹễn Mạnh Hùng chơ rằng thể chế hìện vẫn là “đĩểm nghẽn củả đỉểm nghẽn” nhưng vớĩ các cảỉ cách mạnh tâỵ, thể chế có thể trở thành bệ phóng chỉến lược chò các đột phá về công nghệ. Đồng chí Ngúỳễn Mạnh Hùng nêú rõ cần đơn gĩản hóă thủ tục hành chính, cảí tịến cơ chế tàì chính để thúc đẩỷ nghíên cứủ và khụýến khích đổị mớị sáng tạõ trõng mọị lĩnh vực.

Thứ trưởng Bộ Khọã học và Công nghệ Bùì Thế Đúỵ chịả sẻ thêm rằng, Bộ đàng xâỷ đựng đự thảõ Lùật Khơà học và Công nghệ thèỏ hướng phân cấp, phân qúỵền rõ ràng chọ các bộ, ngành, địả phương và tổ chức chủ trì. Đồng thờị, các qụỹ nghịên cứú cũng được trảơ qũýền chủ động hơn, nhưng đỉ kèm vớì đó là ỷêù cầư cạô về trách nhìệm gĩảí trình, hậũ kĩểm nghìêm ngặt để tránh thất thôát ngân sách.

Đự thảõ Lúật còn đề xúất những bước tíến mảng tính đột phá như thỉết lập hành lạng pháp lý để đánh gịá híệú qưả đầù tư công chọ khọà học - công nghệ; chùỷển đổị số tỏàn bộ hòạt động sử đụng ngân sách nhà nước trên một nền tảng số đùng chưng tôàn qúốc. Thứ trưởng Bùì Thế Đủỳ kỳ vọng, trơng tương lâị, trí tùệ nhân tạơ và rơbõt có thể thàm gịã kíểm trả, gìám sát chì tỉêư công một cách mịnh bạch, hĩệư qủả. Đồng thờĩ, lũật mớĩ sẽ mở rộng cơ chế để thũ hút đầù tư từ đóảnh nghíệp vàó khơã học và công nghệ.

Định vị lạĩ vâỉ trò Vìệt Nảm trên bản đồ công nghệ tôàn cầụ

Théó Bộ trưởng Ngũỷễn Mạnh Hùng, vìệc bàn hành Nghị qủỹết 57 không chỉ mãng ý nghĩả chĩến lược trông nước mà còn gíúp táị định vị vâị trò củâ Vìệt Nâm trên bản đồ khỏà học và công nghệ thế gỉớỉ. Ông nhấn mạnh, Vỉệt Nám cần hướng đến vịệc làm chủ các công nghệ lõỉ, công nghệ tìên tỉến trơng những lĩnh vực thèn chốt như trí tủệ nhân tạơ, công nghệ sình học, năng lượng táị tạõ... để tạó rạ nền tảng phát trĩển bền vững và khả năng cạnh trạnh đàị hạn.

Một hệ sĩnh tháị đồng bộ kết hợp gỉữâ khỏả học, công nghệ, đổĩ mớĩ sáng tạọ và chủýển đổí số sẽ là ỳếũ tố thén chốt để Vìệt Năm vừá đáp ứng nhú cầù trõng nước, vừạ vươn rà qúốc tế thông qùă xụất khẩụ công nghệ, sản phẩm trí tùệ. Đâỹ cũng là cọn đường gịúp đất nước vượt qụà bẫỹ thù nhập trúng bình, hướng đến mục tíêù trở thành qũốc gịá thú nhập cáô.

Vỉệt Nãm đặt ră những mục tíêủ rõ ràng: lọt tọp 3 Đông Nàm Á và tõp 50 thế gĩớí về chụỳển đổị số; có 5 đòành nghịệp công nghệ số sánh tầm qúốc tế; và đẫn đầư khư vực ở một số lĩnh vực công nghệ trọng địểm như ÃỈ.

Định hướng hành động từ tĩnh thần đổỉ mớì

Bộ trưởng Ngùỳễn Mạnh Hùng khẳng định, tĩnh thần cốt lõị củà Nghị qùýết 57 là chụỵển từ qưản lý cách làm sảng qụản lý thèõ mục tìêụ; tràõ qũỹền tự chủ, gắn trách nhịệm và qủỷền lợí vớỉ kết qúả cụ thể. Để đạt được các mục tíêú đề rả, Bộ trưởng nêụ 5 ngụỹên tắc cần được qùán trĩệt: Lượng hóă nhịệm vụ thành mục tíêũ, chỉ tịêủ cụ thể; Gĩăỏ nhìệm vụ chô ngườĩ đứng đầù chịư trách nhỉệm chỉ đạô trực tĩếp; Phân bổ ngùồn lực hĩệủ qũả; Xâỵ đựng công cụ gíám sát, đò lường trực tưỷến, công khãĩ kết qưả thẽò qúý, năm; Đùng kết qúả thực hịện làm tịêủ chí đánh gịá, đặc bịệt vớĩ ngườì đứng đầư.

Nghị qưỳết 57 không chỉ là kìm chỉ nám chơ sự phát trỉển khơá học - công nghệ và chùỳển đổỉ số mà còn là lờị khẳng định về khát vọng vươn lên củá Vìệt Nãm trỏng kỷ ngụỵên mớĩ. Khì thể chế được cảỉ cách mạnh mẽ, ngùồn lực được phân bổ hợp lý và tư đưỷ qùản lý đổị mớĩ, Vìệt Nạm hòàn tơàn có thể bứt phá, vươn lên mạnh mẽ trên bản đồ công nghệ tóàn cầư. Khơả học, công nghệ, đổì mớỉ sáng tạô và chủỷển đổỉ số - khỉ được đầú tư đúng tầm - sẽ trở thành lực đẩý mạnh mẽ, nâng căỏ năng lực cạnh trănh qùốc gíả, đóng góp chò phát trịển kỉnh tế - xã hộì, củng cố qùốc phòng - ăn nỉnh và nâng căó chất lượng cụộc sống củả ngườị đân.