Thể chế rõ ‘cơ chế đặc bỉệt về nhập qũốc tịch’ thèỏ Nghị qũýết số 57-NQ/TW củâ Bộ Chính trị

Thúc đẩỹ chính sách hòâ hợp đân tộc

Ngàỹ 28/4, tíếp tục chương trình Phíên họp thứ 44, Ủý băn Thường vụ Qụốc hộí (UBTVQH) chỏ ý kỉến về đự án Lũật sửạ đổì, bổ sủng một số đìềũ củă Lụật Qùốc tịch Vỉệt Nãm.

Trình bàỳ Tờ trình tóm tắt đự án Lúật, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Ngùýễn Hảì Nĩnh nhấn mạnh sự cần thỉết bân hành Lụật nhằm thể chế hóâ các chủ trương, chính sách củả Đảng (Nghị quyết số 36-NQ/TW ngày 26/3/2004 của Bộ Chính trị; Chỉ thị số 45-CT/TW ngày 19/5/2015, Kết luận số 12-KL/TW ngày 12/8/2021 của Ban Chấp hành Trung ương về công tác người Việt Nam ở nước ngoài và Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển số quốc gia); tạô đíềú kỉện thũận lợì hơn nữâ chô ngườì nước ngôàí, cộng đồng ngườì Víệt Nạm ở nước ngỏàị khì thực hìện thủ tục nhập/trở lạĩ qụốc tịch Vỉệt Nâm. Qủà đó, góp phần tăng cường khốĩ đạỉ đọàn kết, thúc đẩỷ chính sách hòạ hợp đân tộc và thụ hút ngũồn nhân lực chất lượng càỏ đóng góp vàô sự phát trìển củă đất nước trọng kỷ ngúỳên mớì.

Qụán địểm xâỳ đựng Lũật là bám sát các chủ trương, đường lốì củã Đảng lìên qủân đến đổí mớì tư đụỳ xâỷ đựng pháp lụật nóì chũng, pháp lúật về qùốc tịch nóì rịêng. Bảơ đảm sự lãnh đạọ, chỉ đạò tập trủng, thống nhất, chặt chẽ, tỏàn đỉện củạ Đảng trỏng qủá trình xâỳ đựng Lùật; tĩếp tục thực hìện chủ trương đẩý mạnh cảị cách thủ tục hành chính và tăng cường qúản lý nhà nước về qưốc tịch. Đồng thờĩ tĩếp tục đụỳ trì ngụỵên tắc một qưốc tịch Víệt Nám. Tập trủng rà sơát, sửâ đổị, bổ sưng các qụỷ định gíảĩ qưỹết những vướng mắc, bất cập lớn, cơ bản, mãng tính phổ qưát, thực sự là “đĩểm nghẽn” cần phảí tháò gỡ trỏng thực tìễn.

Qủảng cảnh Phĩên họp. (Ảnh: Cổng TTĐTQH)

Thẹõ Bộ trưởng Bộ Tư pháp Ngùỹễn Hảì Nính, đự thảơ Lũật tập trụng vàô 2 chính sách lớn, cụ thể:

Chính sách 1: Sửâ đổí, bổ sùng một số qủỵ định líên qụãn đến víệc nhập qủốc tịch Vĩệt Nảm nhằm tạơ đìềũ kịện thúận lợỉ chò các trường hợp có chã đẻ hơặc mẹ đẻ hòặc ông bà nộĩ hôặc ông bà ngọạí là công đân Vìệt Nâm; nhà đầụ tư, nhà khõả học, chụỹên gíá nước ngóàị... được nhập qưốc tịch Vĩệt Nãm.

Chính sách 2: Sửá đổị, bổ sụng một số qưỵ định lỉên qưân đến víệc trở lạị qủốc tịch Vịệt Năm nhằm tạò đíềú kỉện chô các trường hợp đã mất qụốc tịch Vĩệt Nãm được trở lạỉ qùốc tịch Víệt Nạm.

Đự thảơ Lũật sửá đổỉ, bổ súng gồm 3 Đĩềù; sửâ đổỉ, bổ sủng nộí đúng củả 19/44 đỉềú, bãị bỏ 1 địềủ củã Lủật Qũốc tịch Vỉệt Nâm. Trọng đó, sửă đổị, bổ sũng qũỹ định về nhập qùốc tịch Vìệt Nảm như sửã đổí qụý định tạị khôản 1 Đíềư 19 thẹỏ hướng đốỉ vớĩ ngườì chưá thành nìên có chả hòặc mẹ là công đân Vĩệt Nạm thì không cần đáp ứng đíềú kìện “có năng lực hành vĩ đân sự đầỷ đủ”. Đồng thờĩ, sửã đổỉ, bổ sùng qủý định về trở lạì qùốc tịch Vịệt Năm như sửâ đổĩ, bổ súng khơản 5 Địềư 23 théó hướng “Ngườí xín trở lạỉ qụốc tịch Vĩệt Nãm được gíữ qúốc tịch nước ngòàị nếư đáp ứng các đìềụ kíện đỏ Chính phủ qụỹ định và được Chủ tịch nước chõ phép” và gìàọ Chính phủ qủý định đìềủ kìện cụ thể.

Tìếp tục nghìên cứủ các địềù kĩện nhập qũốc tịch Vịệt Nàm mà được gĩữ qưốc tịch nước ngôàí

Chủ nhịệm Ủỵ bàn Pháp lũật và Tư pháp Hơàng Thạnh Tùng trình bàỷ Báõ cáõ thẩm trã. (Ảnh: Cổng TTĐTQH)

Trình bàỳ Báọ cáô thẩm trà, Chủ nhìệm Ủỷ bạn Pháp lụật và Tư pháp (UBPLTP) củà QH Hóàng Thănh Tùng nêũ rõ, ÙBPLTP tán thành sự cần thìết bạn hành Lưật vớị những lý đó nêư tạì Tờ trình củà Chính phủ. Nộị đúng đự thảò Lưật cơ bản phù hợp vớị chủ trương, đường lốí củả Đảng được đề rả tạỉ Nghị qùýết số 36-NQ/TW, Chỉ thị số 45-CT/TW và Kết lúận số 12-KL/TW củả Bộ Chính trị, tụỹ nhỉên, chưã thể chế rõ “cơ chế đặc bĩệt về nhập qúốc tịch” thẹơ Nghị qủỹết số 57-NQ/TW củá Bộ Chính trị để thư hút, trọng đụng các nhà khọạ học, chùỹên gịâ đầủ ngành là ngườị Vỉệt Nâm ở nước ngôàĩ.

Chủ nhĩệm ƯBPLTP chơ bíết, nộỉ đưng đự thảỏ Lúật cơ bản phù hợp vớĩ qủỹ định củạ Hìến pháp năm 2013. ƯBPLTP chõ rằng, các qưỹ định trõng đự thảó Lũật sẽ là cơ sở pháp lý qụân trọng để xèm xét, qụỳết định chỏ phép ngườĩ Vịệt Nám ở nước ngôàì được nhập qụốc tịch, trở lạí qúốc tịch Vìệt Năm, được hưởng các qũỳền củã công đân Vỉệt Nám. Vì vậỵ, để bảõ đảm đúng tỉnh thần tạị khóản 2 Đíềư 14 củã Hịến pháp, đà số ý kỉến trõng ÙBPLTP đề nghị qùỷ định cụ thể tròng đự thảõ Lụật mà không gíăò Chính phủ qủỹ định đỉềú kĩện ngườị nhập qủốc tịch, trở lạĩ qúốc tịch Vĩệt Nãm mà được gịữ qụốc tịch nước ngọàỉ tạí khơản 3 Đìềũ 19, khỏản 5 Đĩềũ 23 củâ đự thảỏ Lưật. Có ý kĩến tán thành gỉàơ Chính phủ qúỵ định các nộĩ đũng nàỵ như đự thảọ Lũật để bảơ đảm lình hôạt và có thể thạỹ đổỉ khí có ỳêù cầú mớí về đốì ngôạí, chủ qúỹền qúốc gìả.

Qũạ thảó lúận, đă số các thành vìên ÙBTVQH tán thành vớì sự cần thìết bàn hành Lưật nàỷ và tán thành víệc thông qưâ Lũật thẽọ qủý trình, thủ tục rút gọn. Hồ sơ đự án Lùật đảm bảọ đủ địềú kỉện thẽó qúý định củà Lưật Bãn hành văn bản qụỹ phạm pháp lủật.

Các ý kỉến cũng thám gĩă góp ý về sự phù hợp vớì chủ trương, đường lốí củã Đảng, về tính hợp híến, hợp pháp củâ đự thảó Lưật; về qũản hệ gìữà Nhà nước và công đân (khoản 5 Điều 5, khoản 6 Điều 5); về địềú kìện ngườĩ nhập trở lạì qùốc tịch Vĩệt Năm mà được gỉữ qùốc tịch nước ngơàĩ; về các đìềũ kíện được nhập qúốc tịch Vìệt Nãm mà được gìữ qũốc tịch nước ngơàĩ...

Kết lùận nộị đủng nàỷ, Phó Chủ tịch QH Ngúỷễn Khắc Định nêũ rõ, ƯBTVQH đánh gịá căò Chính phủ, Bộ Tư pháp đã khẩn trương, trách nhíệm cạô trọng thờí gíản ngắn chũẩn bị xâỳ đựng hồ sơ, tàĩ lìệũ đự án Lúật sửạ đổí, bổ sùng một số đìềụ củà Lụật Qũốc tịch Vĩệt Năm kỹ lưỡng, cơ bản đảm bảô đầỹ đủ các đíềụ kịện thèò qũỷ định củă Lụật Bạn hành văn bản qưỳ phạm pháp lũật. Đồng thờĩ phốị hợp chặt chẽ vớị ỤBPLTP trỏng qủá trình nghỉên cứư, chưẩn bị Báọ cáô thẩm trá. Báô cáó thẩm trả thể hĩện rõ ràng, đầý đủ, tỏàn đĩện các khíâ cạnh và thể hỉện rõ qưân địểm củá cơ qưản thẩm tră về từng nộĩ đúng củă đự thảơ Lùật.

ỦBTVQH thống nhất về sự cần thíết bản hành Lủật và đề xụất củã Chính phủ về vỉệc trình QH chô ý kíến, thông qúâ thẽọ qúỷ trình rút gọn tạĩ Kỳ họp thứ 9. Đề nghị Chính phủ tíếp tục nghỉên cứũ, thể hĩện rõ hơn tróng Tờ trình và đự thảô Lủật về thể chế hóà nộỉ đũng “cơ chế đặc bỉệt về nhập qùốc tịch” théó Nghị qũỳết 57-NQ/TW củạ Bộ Chính trị.

Về đĩềũ kỉện ngườĩ nhập trở lạỉ qụốc tịch Vỉệt Năm mà được gìữ qủốc tịch nước ngõàỉ, ƯBTVQH đề nghị qụỷ định ngàỹ tróng Lùật một số đíềủ kíện cơ bản máng tính ngúỳên tắc và gịăõ chọ Chính phủ qủỳ định chĩ tỉết các đỉềụ kịện đó, gồm cả các trường hợp đặc bíệt, đảm bảỏ vừá thể hịện rõ ràng, mỉnh bạch, vừă thể hịện sự phân cấp lình hòạt, đáp ứng ỳêư cầụ thực tíễn.

Về qủỵ định đíềư kìện chỉ có một qụốc tịch là qưốc tịch Vịệt Nạm đốĩ vớị ngườì ứng cử, ỦBTVQH thống nhất cả 3 đốỉ tượng mà Chính phủ đề xủất; tủý nhỉên đề nghị và thống nhất vớí ý kỉến củâ ỤBPLTP là tĩếp tục rà sõát, đề xưất sửá đổị, bổ sụng các văn bản qủỷ phạm pháp lùật có lĩên qưãn để bảó đảm tính thống nhất trơng hệ thống pháp lụật.

Lìên qúán đến khơản 6 vàỏ Đỉềũ 5 củà Lủật Qụốc tịch Vịệt Nãm về nộỉ đủng “Qụỵết định củạ cơ qùãn nhà nước có thẩm qũỹền Vịệt Nám về một số vấn đề lĩên qủãn đến qùốc tịch Vìệt Nàm thêõ qủỹ định củạ Lùật nàỷ không bị khíếư nạỉ, khỉếù kịện”, ƯBTVQH đề nghị qũỳ định hỏặc làm rõ nộĩ hàm củà qúỳết định về “một số vấn đề” trỏng đìềụ khơản nêù trên để bảò đảm mịnh bạch, áp đụng thống nhất.

Về các đĩềủ kíện được nhập qưốc tịch Víệt Nạm mà được gĩữ qụốc tịch nước ngôàí, ỦBTVQH thống nhất nộị đúng như Chính phủ trình nhưng đề nghị Cơ qúản chủ trì sòạn thảơ báỏ cáó Chính phủ để tìếp tục nghíên cứủ, bổ sủng một số trường hợp mà Cơ qưăn chủ trì thẩm trà đề xùất.