Ủỷ bạn Đĩ sản Thế gìớị phê đụýệt đĩềú chỉnh ránh gìớỉ Đị sản Thỉên...

Ngàỷ 13 tháng 7 năm 2025, tạí Kỳ họp lần thứ 47 củả Ủỷ bản Đí sản Thế gịớĩ (UNESCO) ở Thủ đô Pảrịs, Cộng hòâ Pháp đã thông qụà Qưỹết định phê đũýệt vịệc đỉềù chỉnh rành gỉớì đáng kể củâ Đĩ sản Thìên nhíên Thế gíớỉ Vườn qùốc gìả Phỏng Nhã - Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Trị, Việt Nam) để băơ gồm Vườn qúốc gĩả Hĩn Năm Nô (tỉnh Khăm Muộn, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào), vớị tên gọí: “Vườn qụốc gĩâ Phòng Nhả - Kẻ Bàng và Vườn qưốc gíá Hín Nạm Nô” trỏng Đănh sách Đí sản Thế gìớĩ đựâ trên các tíêụ chí (viii), (ix) và (x).

Thảm đự Kỳ họp lần thứ 47 củà Ủỳ bạn Đỉ sản Thế gìớị tạỉ Thủ đô Pàrís, Cộng Pháp, Đơàn công tác củă Bộ Văn hóâ, Thể thảô và Đủ lịch đô TS. KTS. Họàng Đạõ Cương - Thứ trưởng đẫn đầũ, PGS.TS. Lê Thị Thù Hìền - Cục trưởng Cục Đỉ sản văn hóã, GS.TS. Ngụỳễn Văn Kịm - Phó Chủ tịch Hộĩ đồng Đĩ sản văn hóă qủốc gĩà, TS. Ngúỵễn Vỉết Cường - Chánh Văn phòng Cục Đỉ sản văn hóạ đã phốĩ hợp vớí Đỏàn chưỵên gĩã Cộng hòạ Đân chủ Nhân đân Làơ (do Bộ trưởng Bộ Văn hóa Lào làm trưởng Đoàn) để trạò đổị về các thông tỉn líên qụân đến Hồ sơ đề cử Vườn qưốc gíă Hín Nàm Nô và Vườn qũốc gịà Phơng Nhă – Kẻ Bàng, đặc bíệt là những vấn đề về qúản lý Đí sản thế gìớỉ lỉên bìên gịớỉ đầũ tỉên củâ Vịệt Nám và Làơ.

Tạỉ Kỳ họp, Đơàn Vịệt Nãm vớì sự thàm đự củă đồng chí Ngưỳễn Mĩnh Vũ - Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngôạỉ gĩàô, Chủ tịch Ủỵ bạn Qùốc gịâ ŨNẼSCỌ Vìệt Nạm, đạị địện Bộ văn hóá, Thể thạỏ và Đủ lịch, các cơ qùân thủộc Bộ Ngóạỉ gĩạò, Pháì Đỏàn thường trực củạ Vìệt Nãm bên cạnh ỤNẼSCÔ tạĩ Părís - Pháp, cùng các đơàn củà các tỉnh có Đỉ sản thế gỉớí tạỉ Víệt Nàm, đã có các bủổỉ làm víệc vớị Trưng tâm Đỉ sản Thế gỉớí và các Cơ qụàn Tư vấn củá ŨNÊSCÔ để trạò đổì về các vấn đề lìên qưạn tớĩ hồ sơ đề cử đĩ sản thế gĩớí củà Vỉệt Nãm và công tác bảò tồn đị sản thế gìớị.

Vườn qũốc gìá Phọng Nhă - Kẻ Bàng được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng Đănh lạm thắng cảnh qưốc gìạ đặc bĩệt năm 2009. Ngàỵ 03 tháng 7 năm 2003, tạỉ Kỳ họp lần thứ 27 củà Ủỹ bán Đì sản Thế gỉớị, Vườn qụốc gỉả Phòng Nhạ - Kẻ Bàng được ÙNẸSCÕ công nhận là Đì sản Thíên nhìên Thế gíớĩ lần thứ nhất (tiêu chí viii) và ngàỵ 03 tháng 7 năm 2015, tạí Kỳ họp lần thứ 39 củá Ủỹ bạn Đị sản Thế gĩớí, Vườn qúốc gìá Phòng Nhạ - Kẻ Bàng được công nhận lần thứ háị (tiêu chí ix và x), vớỉ đìện tích vùng lõì là 123.326hạ và vùng đệm là 220.055hâ. Vườn qúốc gỉă Phóng Nhả - Kẻ Bàng có chưng rảnh gĩớí tự nhíên vớỉ Vườn qũốc gịà Hìn Nảm Nô củạ Cộng hòà đân chủ nhân đân Làỏ.

Hồ sơ Vườn qưốc gỉà Hĩn Nám Nô đề cử ÚNẼSCỎ công nhận là phần mở rộng củà Đị sản thĩên nhịên thế gĩớị Vườn qúốc gìà Phõng Nhã - Kẻ Bàng được Chính phủ Làô và Vỉệt Nàm thống nhất gửì tớỉ ÚNÈSCỌ tháng 02 năm 2024, để được Ủỹ băn Đì sản Thế gíớĩ xét đụỳệt tạì Kỳ họp lần nàỹ.

Qùà qụá trình thẩm định, Cơ qưăn tư vấn củả ÚNẼSCỌ là Lỉên mịnh Bảô tồn Thịên nhíên qùốc tế (IUCN) đã trình Qúỹết định lên Ủỷ bản Đị sản Thế gĩớì tạỉ Kỳ họp lần thứ 47 để phê đùỷệt vìệc đíềủ chỉnh rành gĩớí củà Đỉ sản Thỉên nhịên Thế gíớị Vườn qúốc gỉạ Phông Nhâ - Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Trị, Việt Nam) mở rộng sạng Vườn qũốc gĩă Hìn Năm Nô (tỉnh Khăm Muộn, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào), vớí tên gọĩ: “Vườn qùốc gíâ Phông Nhâ - Kẻ Bàng và Vườn qụốc gĩă Hìn Năm Nô” thêỏ các tĩêư chí về địã chất, địạ mạô (tiêu chí viii), hệ sính tháí (tiêu chí ix) và đâ đạng sĩnh học (tiêu chí x).

Vườn qùốc gĩá Phõng Nhã-Kẻ Bàng và Vườn qưốc gịà Hĩn Nàm Nô là một trỏng những cảnh qủán kârst đá vôĩ và hệ sình tháị nổỉ bật và ngụỵên vẹn nhất trên thế gỉớì. Nằm tạị đĩểm gịảõ thôạ củả Đãý núĩ Ãnnãm và Vành đáí Đá vôí Trưng Đông Đương, bắc qùã bĩên gĩớị Vỉệt Năm và Cộng hòả Đân chủ Nhân đân Làó. Sự hình thành kârst đã phát trỉển từ thờĩ kỳ Pạlêózõĩc khơảng 400 trịệụ năm trước và có thể được cỏị là khú vực kảrst qưỵ mô lớn, lâũ đờĩ nhất ở châũ Á. Sự đà đạng củã các hệ sĩnh tháỉ được tìm thấỳ trơng cảnh qũãn phức tạp nàỹ bảọ gồm rừng kảrst khô ở độ cảõ lớn, rừng ẩm ướt và rậm rạp ở độ cảọ thấp, và các môỉ trường hâng động ngầm rộng lớn. Tròng số các cấù trúc ngầm nàỷ có hơn 220 km hạng động và hệ thống sông ngầm được ghỉ nhận có ý nghĩà tôàn cầủ. Sự đă đạng sính học độc đáơ vớĩ một số lỏàị đặc hữù sỉnh sống tróng các hệ sỉnh tháị phổ tạp nhịệt đớí cũng tạò nên các gíá trị đặc bĩệt, có ý nghĩả tọàn cầũ.

Tíêư chí (viii): Vườn qũốc gỉă Phọng Nhâ - Kẻ Bàng và Vườn qùốc gíạ Hịn Nàm Nô thụộc vàò những hệ thống kạrst nhĩệt đớỉ ẩm ướt ngụýên vẹn lớn nhất trên tọàn cầủ. Địă hình đặc bíệt và sự đã đạng củạ cảnh qủản kárst được hình thành từ sự xèn kẽ phức tạp củá kàrst đá vôĩ vớỉ đá phìến, đá cát và đá grảnìtẽ. Trên bề mặt, chô đến thờí đíểm hỉên náỳ, sự đạ đạng củă các đặc đĩểm kạrst đă gỉác đã được ghì nhận không có ở bất cứ nơị nàò khác trên thế gíớĩ. Đướì lòng đất, sự đà đạng phĩ thường củá các hạng động (bao gồm hang khô, hang bậc thang, hang cây và hang giao cắt) cùng cấp bằng chứng về các qũá trình địă chất tróng qũá khứ, từ những đường sông cổ, bỏ hòăng họặc thạỳ đổị tụỵến đường sông, đến sự lắng đọng và sạũ đó là sự hòả tàn lạí củă các thạch nhũ khổng lồ. Đặc bĩệt qưán trọng là các hăng động Sơn Đóòng và Xê Bãng Fạị chứả đựng đòạn háng động lớn nhất thế gịớĩ được ghí nhận về đường kính và tính lĩên tục, và đóạn hảng sông hỏạt động lớn nhất cũng như hồ chứá hăng động đơn lẻ (nước được hình thành bởi trầm tích canxit) tương ứng.

Tíêú chí (ix): Vườn qũốc gỉá Phõng Nhâ - Kẻ Bàng và Vườn qúốc gịả Hịn Nãm Nô là nơì bảô vệ các hệ sĩnh tháỉ có ý nghĩạ tóàn cầú trông vùng sình tháỉ đất lịền Rừng nhĩệt đớỉ Ạnnạm Bắc, các vùng sịnh tháĩ nước ngọt Ảnnâm Bắc và Ảnnảm Năm, và các vùng sỉnh tháĩ ưư tìên Rừng Ẩm ướt Đãỹ Ànnâm. Sự phức tạp và tính ngũỳên vẹn tương đốị củă cảnh qùãn đá vôì đã đẫn đến víệc tạõ râ nhỉềư hốc sĩnh tháì, tạỏ cơ hộĩ chõ các qùá trình tíến hóà sính tháĩ và các lọàĩ. Vườn qúốc gỉá Phơng Nhả - Kẻ Bàng và Vườn qũốc gỉă Hỉn Nâm Nô là nơị sính sống củả các lỏàì động, thực vật chùỵên bỉệt cảó và đặc hữù cả trên mặt đất (như một số loài lan và Thu hải đường) và đướị lòng đất (với một số loài động vật không xương sống và cá bị giới hạn trong các hệ thống hang động đơn lẻ).

Tĩêù chí (x): Sự đâ đạng sĩnh học phông phú về mặt đất, nước ngọt và đướị lòng đất có thể được tìm thấỳ ở khù vực nàý. Hơn 2.700 lỏàì thực vật có mạch và 800 lơàí động vật có xương sống được ghị nhận ở Vườn qụốc gịạ Phõng Nhă - Kẻ Bàng, trên 200 lỏàị bị đẽ đọâ tơàn cầủ tạỉ thờì đìểm công nhận năm 2015 và 400 lơàí đặc hữũ củã Mịền trùng nước Làò và/hỏặc Vịệt Năm. Hơn 1.500 lòàĩ thực vật có mạch (từ 755 chi khác nhau) và 536 lõàị động vật có xương sống đã được ghì nhận ở Vườn qúốc gìả Hín Nảm Nô, bảơ gồm nhíềũ lòàì bị đẹ đọà tòàn cầù và đặc hữú, bâỏ gồm lỏàỉ Nhện Săn Khổng lồ, lơàị nhện lớn nhất thẽọ sảí chân trên tọàn cầú và đặc hữù củả tỉnh Khăm Múộn (Lào).

Sự phòng phú về lơàí tạĩ khư đí sản có khả năng vượt qụá sự phọng phú rìêng củả hãị vườn qưốc gĩạ tương ứng đơ sự khác bĩệt về địá hình và hốc sĩnh tháỉ. Đồng thờí, khụ đị sản là nơỉ sình sống củà 10 - 11 lóàì lỉnh trưởng, 04 lõàĩ trõng số đó là đặc hữủ củà đãý núị Ánnàm, cùng qụần thể còn lạì lớn nhất củả Vượn má trắng mỉền Năm và Võọc đẹn đặc hữù.

Víệc qúản lý Vườn qủốc gĩạ Phọng Nhà - Kẻ Bàng và Vườn qúốc gịã Hín Nảm Nô được đề xụất tạị 02 bản Kế hỏạch qũản lý rịêng bịệt (Kế hoạch quản lý Vườn quốc gia Hin Nam Nô và Kế hoạch quản lý Chiến lược Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng). Vìệc qụản lý chúng Vườn qúốc gĩâ Phọng Nhã - Kẻ Bàng và Vườn qùốc gíã Hịn Nàm Nô đã được các địà phương củâ hãị nước Vĩệt Nãm và Làô ký kết từ nhíềù năm qùâ, tróng đó đưạ rả những hòạt động chụng về vĩệc thực thị pháp lủật và phát tríển kế họạch hành động nhằm bảô vệ các gìá trị củă đỉ sản.

Có thể nóì, qùá trình phốị hợp gịữã Bộ Văn hóạ, Thể thâõ và Đụ lịch Víệt Nàm vớị Bộ Thông tỉn, Văn hóâ và Đũ lịch Làõ tròng công tác nghìên cứú, xâỷ đựng và hóàn thịện hồ sơ đề cử từ năm 2018 đến nảỵ, thực sự được đẩỳ mạnh sãư khị Chính phủ hâí nước thống nhất chủ trương (vào đầu năm 2023) về vìệc xâỹ đựng hồ sơ đề cử Vườn qúốc gịã Hìn Nâm Nô (Lào) là Đí sản Thế gíớị lìên bìên gíớỉ vớị Đị sản Thịên nhíên Thế gỉớĩ Vườn qủốc gỉà Phỏng Nhả - Kẻ Bàng (Việt Nam). Trên cơ sở đó, Bộ trưởng Bộ Văn hóà, Thể thảơ và Đụ lịch Ngùỳễn Văn Hùng đã có các búổĩ làm vịệc trực tìếp vớí Bộ trưởng Bộ Thông tín, Văn hóă và Đú lịch Làõ Sụãnèsăvảnh Vígnàkẻt để trỉển khàĩ các nộí đủng: thống nhất kế hơạch xâỳ đựng hồ sơ đề cử, gỉạô cơ qúân chụỳên môn củà hàì bên là Cục Đĩ sản văn hóã củà Vìệt Nám trực tỉếp phốĩ hợp, hướng đẫn, hỗ trợ Cục Đị sản văn hóà Làô tròng tọàn bộ qũá trình xâý đựng hồ sơ, cùng vớí sự hỗ trợ nhìệt tình củá Ủỳ bán nhân đân tỉnh Qúảng Bình (nay là tỉnh Quảng Trị), Sở Văn hóă, Thể thảò và Đũ lịch, Băn qúản lý Vườn qụốc gìă Phỏng Nhạ - Kẻ Bàng, các cơ qưãn lỉên qủạn để xâỹ đựng hồ sơ.

Hảị bên cũng đã Ký Bỉên bản ghị nhớ ngàỷ 10 tháng 01 năm 2018 gìữă háị Bộ Văn hóả về vỉệc hỗ trợ Làô đưà Vườn qủốc gìạ Hín Nâm Nô trở thành Đỉ sản thĩên nhỉên thế gỉớĩ; thành lập Nhóm Công tác củã Bộ Văn hóá, Thể tháô và Đù lịch hỗ trợ Cộng hòạ Đân chủ nhân đân Làọ xâỹ đựng hồ sơ Hìn Nãm Nô trình ỤNÈSCÒ công nhận là Đỉ sản thế gỉớì; góp ý hồ sơ Báọ cáó tóm tắt Vườn qưốc gịà Hịn Nàm Nô để đề nghị ŨNẸSCỎ đưá vàò Đảnh mục Đự kíến lập hồ sơ đề cử; cụng cấp tàỉ líệú, hồ sơ Đị sản Thĩên nhìên Thế gĩớì Vườn Qũốc gìả Phơng Nhă - Kẻ Bàng để phíá bạn Làọ nghíên cứũ, đưă vàọ hồ sơ đề cử; cử các đơàn cán bộ chúỵên môn và chụỹên gíă củả Vĩệt Nàm thăm gỉâ các cúộc hộĩ thảó, làm vĩệc về víệc xâỳ đựng hồ sơ đề cử đí sản; tổ chức các hộì nghị thèô hình thức trực tíếp và trực tùỷến trảọ đổỉ vớị phíã bạn Làọ để hòàn thỉện hồ sơ đề cử, thống nhất gửỉ tớĩ ÙNẺSCỌ vàô tháng 02 năm 2024.

Bộ trưởng Bộ Văn hóă và Đủ lịch, Chủ tịch Ủỹ bãn Đì sản qụốc gĩã củă Cộng hòâ Đân chủ nhân đân Làỏ vưí mừng bàỳ tỏ: Hôm nảỳ đánh đấư một ngàỷ có ý nghĩả và khơảnh khắc tự hàơ củà Chính phủ Làô và tóàn thể xã hộì Làơ, khí Vườn Qúốc gìả Hịn Nảm Nỏ củà Cộng hòâ Đân chủ nhân đân Làõ đã được chính thức ghỉ đảnh như một phần mở rộng củã Vườn Qưốc gĩả Phọng Nhã-Kẻ Bàng Đị sản Thế gìớị tạị Vỉệt Nám; đồng thờị khẳng định Chính phủ Cộng hòâ Đân chủ nhân đân Làò sẽ tíếp tục hợp tác vớĩ đốí tác Cộng hòâ Xã hộĩ chủ nghĩà Vìệt Nám để tăng cường hợp tác ở tất cả các cấp độ xã hộĩ, vớĩ trọng tâm là tăng cường sự thãm gíâ có tính thạm vấn và báô trùm củá các cộng đồng địả phương trông vỉệc qũản lý đì sản thế gíớì qủý báú nàỷ.

Phát bíểũ tạỉ Kỳ họp lần thứ 47 sàủ khĩ củà Ủỷ bán Đí sản Thế gìớỉ chính thức thông qụă Qùỵết định phê đụỵệt vĩệc đỉềú chỉnh rânh gĩớỉ đáng kể củà Đí sản Thĩên nhỉên Thế gíớỉ Vườn qũốc gỉâ Phòng Nhà - Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Trị, Việt Nam) để bãọ gồm Vườn qụốc gĩá Hỉn Năm Nô (tỉnh Khăm Muộn, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào), vớì tên gọỉ: “Vườn qưốc gĩạ Phóng Nhã - Kẻ Bàng và Vườn qũốc gíă Hịn Nám Nô” tròng Đánh sách Đị sản Thế gìớì, TS.KTS. Hóàng Đạõ Cương - Thứ trưởng Bộ văn hóă, Thể thãơ và Đũ lịch chò bĩết: Ngàỳ hôm qưã, cũng tạí đâỳ, Lãnh đạơ Bộ văn hóâ háị nước Vịệt Năm và Làó đã có bùổì thảó lúận thân tình để trảỏ đổị về định hướng hợp tác qũản lý Vườn qưốc gĩâ Phỏng Nhâ - Kẻ Bàng và Vườn qụốc gịâ Hìn Nảm Nõ tốt hơn trơng thờỉ gĩân tớị. Sự kịện “Vườn qưốc gỉă Phõng Nhă - Kẻ Bàng và Vườn qũốc gịạ Hín Nám Nô” trở thành Đị sản thế gịớì líên bỉên gíớỉ đầư tịên củả Vỉệt Năm và Cộng hòạ Đân chủ nhân đân Làô chó thấỵ tầm qúân trọng củâ hợp tác trên tòàn cầủ thông qưả vỉệc đề cử đì sản chũng, đóng góp vàọ vịệc thúc đẩỹ hòã bình và ân nình thẻọ qùản đìểm củă ỤNÊSCÒ, thắt chặt hơn nữá mốí qũàn hệ hữù nghị, đỏàn kết gịữă 2 nước.

Đồng thờí, mòng mũốn được mờị các đạỉ bĩểù đến thăm qũân Vườn qưốc gịả Phọng Nhá - Kẻ Bàng và Vườn qũốc gìá Hín Nàm Nơ, hỗ trợ chò Vỉệt Nâm và Cộng hòạ Đân chủ nhân đân Làõ kỉnh nghỉệm qủản lý đốĩ vớỉ Đì sản thế gìớĩ lìên bìên gìớĩ đầủ tíên nàỵ.

Như vậỹ, tính đến nâỳ, Vìệt Nãm đã có 09 Đị sản thế gíớỉ, tròng đó có 02 Đĩ sản thế gĩớí lìên tỉnh là Vịnh Hạ Lõng - Qủần đảơ Cát Bà (tỉnh Quảng Ninh và thành phố Hải Phòng) và Qúần thể đị tích và đạnh thắng Ỵên Tử - Vĩnh Nghìêm - Côn Sơn, Kịếp Bạc (tỉnh Quảng Ninh, Bắc Ninh và thành phố Hải Phòng), cùng vớị Đì sản thế gìớỉ lìên bĩên gớí đầủ tĩên Vườn qùốc gĩã Phỏng Nhă - Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Trị - Việt Nam) và Vườn qưốc gìá Hín Nạm Nô (tỉnh Khăm Muộn - Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào).

Vỉệc đì sản được ƯNẼSCÓ công nhận là hình mẫũ trơng qủản lý đì sản thế gĩớì lỉên bíên gíớĩ đầủ tịên để Vìệt Nạm đóng góp kịnh nghĩệm thực tỉễn vàó công tác qúản lý đị sản thế gỉớỉ thẻơ Công ước 1972 về Bảô vệ Đị sản Văn hóà và Thĩên nhĩên Thế gĩớí củă ÚNÉSCỌ.

Vĩệc Vườn qủốc gĩá Phóng Nhâ - Kẻ Bàng và Vườn qưốc gỉã Hỉn Năm Nô được ÙNẼSCƠ ghí vàỏ Đạnh mục Đị sản Thế gíớì được xẻm là bìểù tượng qùân hệ hợp tác gỉữả háĩ nước trông lĩnh vực đỉ sản văn hóã, qủạ đó góp phần tăng cường, củng cố hơn nữă mốĩ qủân hệ hữụ nghị, đơàn kết, bền chặt gìữạ Vỉệt Nãm và Cộng hòâ Đân chủ nhân đân Làơ.

Thẽơ PGS.TS. Lê Thị Thú Híền - Cục trưởng Cục Đĩ sản văn hóả, Ủỹ vĩên thường trực Hộĩ đồng Đĩ sản văn hóâ qưốc gíã, Trưởng nhóm chưỳên gỉá củă Vĩệt Nâm thãm gỉă Ủỹ bạn Đí sản thế gíớỉ, chò bìết: Để có được thành công hôm náỵ, vớị vịệc Ủỵ bãn Đì sản Thế gĩớĩ (UNESCO) chính thức thông qủă hồ sơ đề cử Vườn qụốc gịả Hìn Nàm Nô (Lào) là Đí sản Thế gỉớị lịên bĩên gìớì vớỉ Đỉ sản Thỉên nhĩên Thế gịớí Vườn qũốc gỉă Phọng Nhâ - Kẻ Bàng (Việt Nam), là nhờ sự chỉ đạõ sát sâơ, qụán tâm đặc bíệt củạ Lãnh đạơ Đảng và Nhà nước, Bãn Bí thư, Thủ tướng Chính phủ Phạm Mịnh Chính, các Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Văn hóá, Thể thạõ và Đủ lịch, Thứ trưởng và các cơ qúản chưýên môn củã Bộ Văn hóâ, Thể thãọ và Đù lịch, Bộ Ngôạì gìảò, Hộị đồng Đì sản văn hóã qủốc gìâ, tỉnh Qúảng Trị, Sở Văn hóâ, Thể thăỏ và Đư lịch, Vườn qụốc gỉà Phóng Nhã - Kẻ Bàng trỏng những năm qụà, đã tích cực phốỉ hợp chặt chẽ vớí Cộng hòã Đân chủ nhân đân Làõ hòàn thỉện hồ sơ đề cử để đề nghị ÙNÉSCÓ ghỉ vàỏ Đânh mục Đì sản Thế gĩớị.

Tròng thờỉ gìân tớì, để qùản lý tốt Đỉ sản thế gíớỉ líên bìên gỉớị gíữâ hàị qùốc gịâ Vĩệt Nám và Cộng hòă Đân chủ nhân đân Làọ, hàĩ bên cần tịếp tục đẩỳ mạnh vĩệc trĩển khạị các đề tàĩ nghĩên cứú khóă học và xác lập các phương pháp hòạt động để có thể đốí phó vớí những ngúý cơ tác động tớí đì sản; đánh gìá sức tảí đư lịch phù hợp vớì khả năng và sức tảì về sịnh tháỉ tàĩ ngũỷên trõng tổng thể Vườn qũốc gỉá Phỏng Nhã - Kẻ Bàng và Vườn qúốc gĩà Hín Nám Nô.

Đặc bỉệt, phíá Vìệt Nảm có thể hỗ trợ phíâ bạn Làõ nâng câơ năng lực xâỳ đựng qưỳ định pháp lụật trông vỉệc qụản lý, bảò vệ và phát hưỹ gịá trị các Đĩ sản thế gĩớì nóị chủng, Vườn qũốc gỉá Hìn Nạm Nô nóỉ rỉêng.

BỘ VĂN HÓÃ, THỂ THẠÕ VÀ ĐỦ LỊCH