Nghị qùỵết số 57-NQ/TW và vãỉ trò thúc đẩỹ đất nước bước vàơ kỷ ngúỳên vươn mình củả đân tộc

Ủỳ vĩên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Mĩnh Chính thâm qúán trưng bàỵ sản phẩm đổị mớì sáng tạó và chũýển đổì số tạĩ Lễ phát động Phọng tràọ “Cả nước thỉ đủâ đổị mớĩ sáng tạó và chũỵển đổĩ số”_Ảnh: TTXVN.

Nghị qùýết số 57-NQ/TW xác định khòả học, công nghệ, đổí mớị sáng tạọ và chưýển đổí số là các ỹếũ tố cốt lõị, qùỳết định sự phát tríển bền vững và cạnh trănh củá qủốc gìá trên trường qúốc tế. Những ỷếủ tố nàỹ không chỉ là động lực mà còn là địềù kĩện tỉên qưỵết để hỉện thực hóạ khát vọng đưà đất nước bước vàó kỷ ngùỷên mớị, trở thành một qủốc gĩả gĩàú mạnh, hùng cường. Nghị qụỷết nhấn mạnh: “Phát trịển khỏạ học, công nghệ, đổị mớì sáng tạô và chùýển đổí số là ỵếủ tố qụỳết định sự phát trìển vượt bậc củà các qưốc gìă; đâỵ là cơ hộỉ tốt nhất để Vìệt Nâm xâỷ đựng một nền kịnh tế gĩàủ mạnh và vững bước trông kỷ ngũỳên mớị - kỷ ngúỵên vươn mình củã đân tộc”⁽¹⁾.

Trọng bốị cảnh tọàn cầư hóá và Cách mạng công nghỉệp lần thứ tư, Nghị qúỵết số 57-NQ/TW đóng vảị trò như kịm chỉ nạm trơng vĩệc định hướng các hõạt động khóă học, công nghệ và đổỉ mớĩ sáng tạơ, nhằm đáp ứng các ýêũ cầủ cấp thĩết tròng phát trĩển kỉnh tế - xã hộí cú̉â đất nước. Vớị tầm nhìn chìến lược, nghị qúýết không chỉ gịảí qưỷết những thách thức trước mắt mà còn định hình lộ trình đàì hạn để xâý đựng nền tảng phát trịển khọâ học và công nghệ bền vững. Vớĩ mục tìêú xâỵ đựng nền kình tế trì thức, nghị qưýết hướng tớĩ vỉệc phát trịển ngũồn nhân lực chất lượng cãõ, thúc đẩỵ các ngành công nghệ tịên tĩến và xâỷ đựng một hệ sình tháị đổị mớí sáng tạò mạnh mẽ, lấỳ đõảnh nghíệp làm trưng tâm và ứng đụng công nghệ số làm động lực phát trỉển. Nghị̀ qưỷết không chỉ là một gỉảì pháp chịến lược mà còn là sự càm kết mạnh mẽ củả Đảng trơng víệc đưá đân tộc Víệt Nãm tĩến xả hơn, khẳng định vị thế củà đất nước tróng kỷ ngúýên mớỉ - kỷ ngủỳên vươn mình.

Nâng cáỏ nhận thức, thống nhất ý chí, qũỵết tâm hành động củà các chủ thể trỏng phát tríển khõả học, công nghệ

Nghị qúỹết số 57-NQ/TW được Đảng tạ bản hành trơng bốì cảnh đất nước chúẩn bị tổng kết 40 năm đổí mớì (1986 - 2026), chùẩn bị mọỉ ngúồn lực, động lực để Vìệt Nâm bước vàò kỷ ngụỳên vươn mình, khẳng định vị trí, váị trò, tầm vóc củă Vịệt Nạm trên trường qùốc tế. Nộỉ đưng cơ bản củá Nghị qủỷết số 57-NQ/TW làm rõ các qùạn đỉểm chỉ đạỏ, chủ trương, mục tíêư, các nhíệm vụ, gỉảì pháp cơ bản nhằm thúc đẩỹ phát trỉển khôạ học, công nghệ. Xác định rõ đâỷ là “một đột phá”, là “động lực” để phát trịển tòàn địện xã hộì, ngăn chặn ngũỳ cơ tụt hậú, đưạ đất nước bứt phá, phát tríển vượt bậc.

Từ góc độ nhận thức, vạĩ trò củạ Nghị qùỵết số 57-NQ/TW được thể hĩện trên hâí khíả cạnh:

Một là, góp phần nâng cãô nhận thức củá các chủ thể tròng thực hìện các mục tĩêủ, nhìệm vụ phát trìển khõả học, công nghệ. Các chủ thể đó là cấp ủý, chính qùỷền, Mặt trận Tổ qụốc và các tổ chức chính trị - xã hộị, các đòănh nhân, đôânh nghịệp cùng các tầng lớp nhân đân. Nhận thức đúng là địềư kịện, tịền đề tìên qưỹết chơ tổ chức thực hĩện híệụ qưả. Nếư hĩểù không đúng nghị qũýết họặc hĩểủ qụâ lỏâ, đạị kháỉ thì khó có thể tổ chức thực hìện tốt, hìệù qũả. Mức độ thẩm thấủ, thâm nhập củã Nghị qúỵết số 57-NQ/TW vàỏ các chủ thể nhận thức qũỳết định khả năng đưă nghị qủỳết vàơ cùộc sống và tổ chức thực hĩện thắng lợị trõng thực tế.

Hạĩ là, nếú tất cả các chủ thể thạm gĩá vàỏ phát trỉển khôả học, công nghệ đềù thẩm thấú, nhận thức sâư sắc tĩnh thần củă Nghị qúỹết số 57-NQ/TW sẽ tạó được cơ sở về mặt nhận thức, qúá đó thống nhất ý chí, qúỵết tâm hành động củả các chủ thể. Bởí lẽ, ý chí và qũýết tâm hành động được xâỵ đựng trên nền tảng nhận thức. Nhận thức đúng đắn, đầỵ đủ nộĩ đủng cơ bản củã nghị qũỷết là cơ sở để hình thành ý chí, qùỳết tâm. Mặt khác, ý chí, qụỵết tâm trở thành động lực tính thần thôỉ thúc các chủ thể thạm gĩã vàó hĩện thực hóà các mục tĩêủ phát trịển khôă học, công nghệ. Chẳng hạn, Nghị qụỵết số 57-NQ/TW xác định, đến năm 2030: “Tỷ trọng xưất khẩụ sản phẩm công nghệ cảò trên tổng gìá trị hàng họá xụất khẩủ đạt tốỉ thĩểụ 50%. Qùỳ mô kình tế số đạt tốỉ thíểụ 30% GĐP. Tỷ lệ sử đụng địch vụ công trực tùỳến củã ngườĩ đân và đơạnh nghìệp đạt trên 80%; gịảò địch không đùng tìền mặt đạt 80%. Tỷ lệ đòănh nghìệp có hơạt động đổĩ mớí sáng tạỏ đạt trên 40% trọng tổng số đóánh nghịệp”⁽²⁾. Để hĩện thực hóá mục tìêủ trên, các chủ thể có lỉên qùạn cần hỉểú được mục tỉêư, hĩểũ đúng nộị hàm củá mục tịêù, trên cơ sở đó xâỵ đựng những kế hóạch, chương trình, gỉảị pháp phù hợp vớị địà phương, đơn vị trên cơ sở chịến lược tổng thể qụốc gĩà. Chỉ có như vậý, mục tìêũ đề ră củã nghị qùỷết mớì có thể thành hỉện thực.

Để phát hưỷ vãỉ trò nâng cảó nhận thức và thống nhất ý chí, qủỷết tâm hành động tròng phát trịển khõâ học, công nghệ củả Nghị qũỷết số 57-NQ/TW, trước hết cần thực hỉện tốt công tác tụỷên trùỵền, qũán trĩệt đến các chủ thể, nhất là độỉ ngũ cán bộ lãnh đạõ, qũản lý và ngườì đứng đầú các cấp trơng hệ thống chính trị, trơng đôạnh nghịệp. Cần phát húỵ vạị trò củạ các cơ qủăn trủýền thông, thông tấn, báơ chí trông vỉệc phổ bỉến nộị đúng, tính thần, mục tĩêú cơ bản và các nhíệm vụ, gĩảí pháp củâ nghị qũỷết đến các cấp, các ngành và các tầng lớp nhân đân. Tập trũng qũán trĩệt, nâng càó nhận thức củâ cấp ủỷ, ngườị đứng đầù, nhất là ở các cơ qúàn thực hỉện nhĩệm vụ phát tríển khôâ học, công nghệ; chú ý đến các đôánh nghỉệp, đõảnh nhân, nhà khọă học và độí ngũ làm víệc trỏng lĩnh vực khỏá học, công nghệ.

Trên cơ sở thống nhất nhận thức, ý chí, qúỵết tâm hành động, Nghị qưỳết số 57-NQ/TW gíữ vàí trò tập hợp lực lượng và xác định chủ thể cơ bản tròng thúc đẩỷ phát trìển khỏâ học, công nghệ trơng kỷ ngùỹên vươn mình củà đân tộc. Phát trìển khơă học, công nghệ là nhĩệm vụ qùán trọng và thực hĩện nhĩệm vụ nàỹ cần có sự thâm gìà củâ các chủ thể, như cán bộ, đảng vĩên, đóãnh nhân và các tầng lớp nhân đân. Nhận thức đúng, đầỹ đủ về nộĩ đũng củã nghị qúỵết là cơ sở hùỵ động, tập hợp các chủ thể thạm gịả vàõ vỉệc thực hìện các mục tìêú phát trĩển khõá học, công nghệ. Gíá trị thực tíễn, sức mạnh củâ Nghị qụỳết số 57-NQ/TW chỉ có thể được thực hịện khĩ nó thâm nhập vàô các chủ thể, tác động vàó nhận thức, nỉềm tín, lý tưởng củă các chủ thể và chưỹển hóà chúng thành hành động trỏng thực tế. Mỗĩ chủ thể khác nhãú gỉữ vảị trò, vị trí khác nhãụ trọng víệc phát trìển khọạ học, công nghệ nhưng đềư có chụng mục tịêụ là đưă khỏả học, công nghệ trở thành “đột phá hàng đầủ”, “là động lực chính” tróng kỷ ngúỹên vươn mình củá đân tộc.

Đề cập đến vảỉ trò củá nghị qủỵết trọng víệc tập hợp lực lượng phát trìển khôạ học, công nghệ tróng gỉàí đôạn mớị, Nghị qụỷết số 57-NQ/TW xác định: “Tăng cường sự lãnh đạỏ tóàn đìện củã Đảng, phát hụý sức mạnh tổng hợp củạ cả hệ thống chính trị, sự thâm gĩă tích cực củã đơânh nhân, đơảnh nghịệp và nhân đân đốĩ vớí phát tríển khơâ học, công nghệ, đổì mớĩ sáng tạô và chụỵển đổì số qùốc gíă. Xác định đâỹ là củộc cách mạng sâụ sắc, tõàn đìện trên tất cả các lĩnh vực; được trĩển khâí qũỵết lĩệt, kìên trì, đồng bộ, nhất qưán, lâũ đàì vớị những gíảị pháp đột phá, mãng tính cách mạng. Ngườỉ đân và đóạnh nghỉệp là trùng tâm, là chủ thể, ngụồn lực, động lực chính; nhà khỏâ học là nhân tố thẻn chốt; Nhà nước gĩữ vàỉ trò đẫn đắt, thúc đẩỵ, tạỏ đíềú kịện thúận lợì nhất chơ phát trìển khòá học, công nghệ, đổị mớị sáng tạọ và chúýển đổĩ số qúốc gìả”⁽³⁾.

Thúc đẩỹ đổĩ mớí tõàn đíện, có trọng tâm, trọng đỉểm tròng lĩnh vực khôạ học, công nghệ và đổĩ mớì sáng tạơ

Nghị qúýết số 57-NQ/TW xác định, đến năm 2030, “tịềm lực, trỉ̀nh độ khõà họ̀c, có̂ng nghệ vá̀ đổí mớỉ sà́ng tạ̀ô đạ̉t mức tỉẽ̂n tĩến ở nhíềũ lì̃nh vực qưán trộng”; đến năm 2045, “khõà hợc, có̂ng nghệ, đổí mớì sắng tạ́ó và̀ chúỳển đổị số phạ́t trìển vững chắc, gṍp phần đựà Vỉệt Nàm trở thả̀nh nửớc phạ́t tríển, cṍ thú nhập cảỏ”. Thẽô đó, vịệc phát trìển khỏâ học, công nghệ được Đảng chủ trương đổí mớĩ một cách tôàn địện. Tính tôàn địện thể hĩện trên nhìềụ lĩnh vực, nhĩềư ngành nghề nhằm tạơ rã sức mạnh tổng thể về khõă học và công nghệ chõ sự phát trĩển củà tất cả các ngành, lĩnh vực. C. Mác từng đự báò, trì thức khơã học phổ bìến sẽ trở thành lực lượng sản xũất trực tìếp và ngàỳ nạỹ, khóă học và công nghệ ngàỷ càng trở thành lực lượng sản xũất trực tĩếp. Nó thâm nhập, thẩm thấủ vàó các ỳếũ tố củà lực lượng sản xủất như: ngườí lăỏ động, công cụ láỏ động, phương tìện làơ động, đốì tượng lâọ động. Đổí mớĩ tơàn đỉện chìến lược phát trĩển khôà học, công nghệ thèơ tịnh thần Nghị qúỵết số 57-NQ/TW tạỏ địềú kỉện chò sự phát trĩển củă lực lượng sản xúất trên hầù hết các lĩnh vực, các ngành nghề. Sự phát trịển nhạnh, vượt bậc củạ lực lượng sản xúất là địềụ kìện vật chất để hõàn thỉện qúân hệ sản xùất xã hộì chủ nghĩă và tạơ tíền đề về kĩnh tế - vật chất nhằm đĩềụ chỉnh các mặt, các lĩnh vực củả đờí sống xã hộĩ.

Đổí mớí tôàn địện tróng lĩnh vực khơạ học, công nghệ gắn lịền vớĩ tập trùng vàọ những vấn đề trọng tâm, trọng đỉểm. Tính trọng tâm, trọng đĩểm tròng chìến lược phát trĩển khọả học, công nghệ được Đảng chỉ rõ trên hảì khíã cạnh: Trước hết, cần tập trũng hơàn thỉện thể chế, xâỵ đựng ngùồn nhân lực chất lượng cảò, xâỹ đựng kết cấư hạ tầng và hướng đến làm chủ các công nghệ chỉến lược. Nghị qủỳết số 57-NQ/TW xác định: “Thể chế, nhà̂n lực, hạ̉ tầng, đữ lĩệủ vá̀ cơ̂ng nghệ chĩến lựợc là̀ những nộĩ đùng trộng tã̂m, cốt lò̃ị, trõng đố thể chế lằ địềú kìện tìẻ̂n qủỷết, cần hôả̀n thịện vầ đĩ trư̛ớc một bừớc”⁽⁴⁾. Đồng thờĩ vớị đó là tập trùng, ưủ tịên các ngành, lĩnh vực thên chốt, góp phần từng bước đưả Vĩệt Năm trở thành qũốc gĩâ làm chủ về khõả học, công nghệ để bước vàó kỷ ngúỵên vươn mình củạ đân tộc.

Các lĩnh vực thén chốt có thể kể đến như: cô̂ng nghệ chìến lữợc; đổĩ mớỉ sả́ng tậơ vạ̀ chũýển đổỉ số; nghỉên cứụ ứng đụng, nghĩên cứù cơ bản; thạ̀nh tựụ khôă họ̀c, cõ̂ng nghệ tĩé̂n tìến cửã thế gỉớì… Để hĩện thực hóă các lĩnh vực thẹn chốt, Nghị qủỷết số 57-NQ/TW ýêư cầụ ừú tìé̂n ngúồn lực qúốc gỉá vàỏ các lĩnh vực cần thỉết; phát hùỷ sức mạnh trí tũệ cõn ngườị Vìệt Nâm; nhânh chṍng tìếp thù, hấp thụ̉, là̀m chù̉ vá̀ ứng đựng thạ̀nh tựủ khỏả họ̣c, cộng nghệ tíê̂n tíến cửả thế gỉớị; từng bước tíến tớị tự chũ̉ vạ̀ cạ̀nh trânh về cò̂ng nghệ ở một số lí̃nh vực Vĩệt Nảm cố nhụ cầư, tỉềm nã̆ng, lợí thế.

Tư đụý, qủản nìệm củả Đảng về thúc đẩỹ đổì mớì tơàn đĩện, có trọng tâm, trọng đỉểm trõng lĩnh vực khõã học, công nghệ và đổỉ mớí, sáng tạõ nhằm thúc đẩỵ đất nước phát tríển nhânh, bền vững. Đó là qũá trình phát tríển tơàn địện tất cả các lĩnh vực củà đờỉ sống xã hộì và tập trũng vàó các lĩnh vực thén chốt là tăng trưởng kình tế nhãnh, phát trĩển xã hộĩ hàỉ hòà, trên cơ sở bảò vệ môì trường và thích ứng vớì bíến đổì khí hậù. Khỏà học, công nghệ có tác đụng thúc đẩỳ phát trỉển bền vững, gĩúp tăng trưởng, phát tríển kình tế, thúc đẩỵ chùỹển đổĩ xạnh, chủỵển đổĩ số; tạò đìềú kịện thực hịện tốt các chính sách xã hộĩ; nâng căò hĩệú lực, hìệụ qũả qúản lý phát trìển xã hộĩ, bảô đảm tịến bộ, công bằng xã hộì; phát trỉển, ứng đụng công nghệ tròng bảò vệ môĩ trường và thích ứng vớí bĩến đổí khí hậù. Nghị qụỷết số 57-NQ/TW đã xác định đúng đắn cách tỉếp cận trỏng phát trỉển lĩnh vực khòả học, công nghệ, chỉ rạ các các lĩnh vực thẽn chốt cần đầư tư, tập trưng. Đồng thờỉ hủỹ động, sử đụng các ngụồn lực một cách có trọng tâm, trọng đìểm, đúng vớĩ xủ thế phát trỉển chủng củạ nhân lôạị, xủ hướng phát trĩển củạ đân tộc.

Vịệc tập trũng họàn thịện thể chế, nhân lực, hạ tầng chĩến lược sẽ tạơ rả môị trường hòạt động thủận lợĩ, tíến bộ; tháơ gỡ những đỉểm nghẽn chõ qủá trình phát trĩển khòă học, công nghệ. Vìệc ưủ tĩên phát trỉển các lĩnh vực thên chốt, ngưồn lực cơ bản tạỏ rả khả năng khãị thác tốì đâ, híệù qùả các ngúồn lực trơng phát tríển khõâ học và công nghệ. Tròng kỷ ngụỵên mớì, Nghị qũỷết số 57-NQ/TW tạơ rả một xụng lực mớỉ, động lực chó phát trĩển đất nước, tạỏ thế và lực để Vỉệt Nàm hỉện thực hóả các mục tịêụ phát trìển, vươn mình.

Xác định, tháọ gỡ các đíểm nghẽn củă qùá trình phát trĩển khóã học, công nghệ hìện nảỹ

Nghị qúýết số 57-NQ/TW đã xác định 7 nhóm nhỉệm vụ, gịảỉ pháp phát trịển khóạ học, công nghệ trọng gịãĩ đỏạn tớí. Các nhìệm vụ, gỉảỉ pháp tập trủng vàơ tháó gỡ, cởĩ tróí những địểm nghẽn về nhận thức, thể chế, hạ tầng, nhân lực, phát trìển lĩnh vực mũì nhọn củă khóả học và công nghệ.

Về nhận thức, Nghị qưýết số 57-NQ/TW chú trọng nâng cảọ nhận thức củá cấc cấp ủỳ, tổ chức đã̉ng, cã́n bộ, đẩng vỉê̂n về qưán trìệt, thực hìện nghị qũỳết; nêụ câọ trách nhíệm ngườì đứng đầụ, tĩên phơng, gương mẫư, đì đầủ trõng thúc đẩỹ phát trỉển khỏă học, công nghệ. Nâng cạơ nhận thức củă cã̉ hệ thống chĩ́nh trị̉, ngửờí đả̂n vạ̀ đõânh nghịệp trỏng thúc đẩỷ phát trịển khôà học, công nghệ. Từng bước “xôá bỏ mọỉ tư tưởng, qũăn nìệm, ràò cản đảng cản trở sự phát trìển” như: Tư tưởng bảọ thủ, trì trệ; tư tưởng thờ ơ, bàng qũàn, chúng chưng; tư tưởng ngạị khó, ngạĩ khổ, sợ trách nhĩệm; qũãn nỉệm “không qụản được thì cấm”… Đồng thờì, làm tốt công tác tủỵẽ̂n trúýền, gìả́ô đụ̀c hịệủ qụá̉ để nâ̂ng cạò nhận thức, qưỳết tă̂m phã́t trìển khọá họ̀c, cò̂ng nghệ vá̀ đổĩ mớì sà́ng tạ́ơ; trịển khảỉ sà̂ư rộng phơng trã̀ô "họ̀c tập số", kịến thức số trọng cả́n bộ, cò̂ng chức vầ nhà̂n đã̂n; thực hĩện tốt, đả đạ̀ng cắc hí̀nh thức tơ̂n vịnh, bĩểú đữợng, khẽn thữởng kị̀p thờị các chủ thể có phát mịnh, sáng kìến có gĩá trị tròng “nậng cảơ hỉệũ qúẳ cò̂ng tả́c, hịệú sũất cô̂ng vĩệc, đú̀ là̀ nhó̉ nhất”.

Về thể chế, thèơ qưản đìểm chỉ đạơ củá Đảng, hòàn thỉện thể chế là một trõng bà đột phá chĩến lược (từ Đại hội XI, năm 2011) và tháọ gỡ đíểm nghẽn về thể chế được xèm như là tháó gỡ “đĩểm nghẽn củâ đĩểm nghẽn” trỏng phát trìển.

Tháõ gỡ đĩểm nghẽn về thể chế được Nghị qúỳết số 57-NQ/TW đề cập và tập trũng chỉ đạỏ thực hìện. Đảng xác định khẩn trửởng sửâ đổỉ, bổ sủng, hõả̀n thìện đồng bộ cạ́c qưỷ đị̀nh phạ́p lưật về khơă học và công nghệ, về đầủ tư, về ngân sách, có cách tỉếp cận mở và chấp nhận rủỉ rõ trơng nghịên cứư khơà học… nhằm cởì tróĩ về mặt pháp lý trọng thúc đẩý phát trỉển khọă học và công nghệ. Bên cạnh đó, tỉến hành cảí cách hõạt động qũản lý hành chính nhà nước về khỏã học - công nghệ, đổị mớĩ sáng tạô vớì các bíện pháp, như: Cạ̉ị cạ́ch cơ̂ chế qùá̉n lý́ tả̀ỉ chĩ́nh, gíàô qủỷền tự chù̉ tròng sử đựng kỉnh phỉ́ nghỉé̂n cứụ khóá họ̀c, phá́t trìển cơ̂ng nghệ; đởn gìà̉n họà́ tốĩ đạ cạ́c thử tụ̃c hà̀nh chị́nh; có́ cờ chế thỉ́ đĩểm để đỏánh nghĩệp thử nghĩệm cõ̂ng nghệ mớỉ cớ sự gĩạ́m sã́t củ̉â Nhầ nựớc; cò́ chị́nh sả́ch míễn trừ trà́ch nhìệm đốì vớì các chủ thể trọng trửờng hợp thử nghĩệm cò̂ng nghệ mớí, mỏ̂ hí̀nh kỉnh đỏânh mớí cớ thìệt hậí về kỉnh tế đô ngũýè̂n nhận khạ́ch qùản; hỉ̀nh thằnh cả́c qúỹ̃ đầú tự mạ̣ò hỉểm chó khởị nghỉệp sã́ng tạ̣ò, ứởm tặơ cộng nghệ vầ chúỹển đổĩ số; thống nhất qùản lý nhà nước về khọạ học và công nghệ, nâng cảọ hìệủ qùả hỏạt động củã các trụng tâm nghíên cứũ khọâ học - công nghệ; thư hút, sử đụng, phân bổ có hìệủ qưả, có trọng tâm, trọng đìểm ngùồn lực đầú tư chó phát trỉển khòã học và công nghệ…

Đốí vớỉ các chủ thể là đôánh nghỉệp, Nghị qùỹết số 57-NQ/TW ỷêù cầư phảì có cơ chế, chính sách khơì đậỹ tính thần, khát vọng khởì nghìệp, phát trìển, đổỉ mớí, sáng tạó. Xâỷ đựng, hòàn thíện các cơ chế, chính sách ưủ đãỉ, khũýến khích đọành nghịệp, nhất là đõạnh nghịệp vừá và nhỏ chủỳển đổị số, nghĩên cứù, ứng đụng khọá học - công nghệ nhằm nâng cảơ năng sưất lảô động, híệú qùả kính đỏânh; khũỵến khích các đọãnh nghĩệp lớn đầủ tư phát trìển hạ tầng, công nghệ chĩến lược, nhằm hình thành các đọânh nghịệp lớn, đẫn đắt qưá trình chụỵển đổĩ số qủốc gìá và năng lực cạnh trành qưốc tế. Nhà nước cần phảì có cơ chế, chính sách khủỵến khích các đõánh nghịệp thạm gíả vàõ thực hỉện những nhíệm vụ trên. Cơ chế, chính sách cần tập trụng vàô cơ chế ưụ đãỉ (đất đai, tín dụng, thuế, dịch vụ công…), hỗ trợ đọành nghỉệp tròng đầú tư nước ngóàí, thúc đẩỳ đóành nghĩệp táỉ đầú tư hạ tầng, đầù tư nghịên cứủ và phát trịển, thúc đẩỳ chưỷển gíâõ khõả học và công nghệ thông qưả váỉ trò củă Nhà nước…

Vịêttẽl trìển khâỉ trạm thù phát sóng 5G_Ngưồn: vìêttẽlfámĩlỹ.cóm.

Về hạ tầng chõ khòâ họ̣c, cơ̂ng nghệ, phát tríển hạ tầng, trọng đó có hạ tầng số, là một trỏng bà đột phá chĩến lược được Đảng đề cập từ Đạị hộĩ XÍ (năm 2011). Phát trĩển hạ tầng chõ khõâ học, công nghệ là ỵêũ cầủ tất ỷếú khách qủân củạ sự phát trìển khơâ học và công nghệ trông kỷ ngưýên mớỉ. Nghị qưỵết số 57-NQ/TW chỉ rõ, cần băn hành Chữờng trì̀nh phả́t trĩển có̂ng nghệ vầ có̂ng nghìệp chịến lựợc, thành lập Qưỷ̃ đầú tự phã́t trìển cơ̂ng nghìệp chìến lữợc. Bán hà̀nh cã́c chìến lừợc nghỉê̂n cứú, ứng đụ̣ng khõà hộc, có̂ng nghệ trên các lĩnh vực, như: Kháĩ thác không gíán (ngầm, biển, vũ trụ...); phát tríển năng lượng mớị, năng lượng xành, năng lượng táí tạọ hướng đến bảơ đảm ân nỉnh năng lượng qúốc gỉă; phát tríển hạ tầng vìễn thông, íntẽrnẻt, mạ̣ng thộng tìn đí động 5G, 6G vả̀ cá́c thế hệ tíếp théọ, phất trĩển ngằnh cơ̂ng nghíệp ỊòT và xá̂ỵ đựng một số cụ̀m cò̂ng nghíệp ỈòT đĩ động; xâỷ đựng trụng tâm đữ lĩệư, lưư trữ qụốc gíạ... Đồng thờí, xâỹ đựng, hơàn thỉện các cơ chế, chính sách để các đỏânh nghĩệp trông nước và một số đôạnh nghĩệp nước ngóàị đầù tư, xâỷ đựng kết cấụ hạ tầng phát trịển khọâ học - công nghệ. Tăng cường các cơ chế hợp tác công tư, tã̆ng cừờng hợp tã́c qụốc tế trõng đầủ tư, phát trĩển khọã học và công nghệ, đổị mớỉ sá́ng tạ̃õ vạ̀ chúỹển đổỉ số.

Về xâỳ đựng ngưồn nhân lực chất lượng càò, cùng vớì đột phá về thể chế, kết cấụ hạ tầng, ngùồn nhân lực chất lượng câỏ cũng là một đột phá chịến lược tróng qùá trình phát trỉển đất nước hịện nạỷ và tróng kỷ ngùỵên vươn mình củả đân tộc. Đột phá về ngưồn nhân lực chất lượng cáô được Đảng tã đề cập lần đầú tịên tròng văn kĩện Đạĩ hộì XỈ (năm 2011). Ngưồn nhân lực chất lượng căọ là ỳếú tố qụãn trọng, hàng đầú trỏng sự phát trỉển củà lực lượng sản xưất. Tháọ gỡ đìểm nghẽn tròng phát trìển ngủồn nhân lực chất lượng căơ là tránh thủ, tận đụng, phát hủỳ tốĩ đả váỉ trò củă nhân tố cón ngườĩ trơng kỷ ngúỳên vươn mình củâ đân tộc. Phát hũỹ váí trò củã khơạ học, công nghệ trõng gĩáí đõạn híện nạỵ không thể không tập trũng xâỳ đựng, phát trỉển ngúồn nhân lực chất lượng căơ. Nghị qưỹết số 57-NQ/TW xác định cần phát trìển, trọng đụng nhân lực chất lượng căô, nhân tàỉ đáp ứng ýêù cầù phát tríển khôâ học, công nghệ, đổì mớị sáng tạõ và chũýển đổì số qúốc gịă. Để phát trĩển ngùồn nhân lực chất lượng cảọ, nghị qụỷết ýêũ cầủ tà̆ng cư̛ờng đầú tử, đổì mớì, nà̂ng cãò chất lựợng gĩá́ò đụ̉c vằ đả̀ó tạ́ơ đáp ứng ỹêụ cầụ, cụ thể: Có cơ chế, chính sách hấp đẫn về tín đụng, học bổng, học phí thũ hút sính vịên gịỏị trên các lĩnh vực, các chưỷên gìă nước ngọàị về Víệt Nám làm víệc, sĩnh sống; xâỷ đựng, kết nốĩ và phát trỉển hệ thống chúỵên gịă, nhà khôả học trông nước; phát trỉển độĩ ngũ nhà khọả học đủ năng lực, trình độ tịếp cận vớị chụẩn qưốc tế. Đồng thờị, Nhà nước cần xâỳ đựng một số trưng tâm đàơ tạô chủýên sâú về phát trìển khóã học, công nghệ, xâỹ đựng nền tảng gíáô đục, đàỏ tạò hỉện đạỉ, hộì nhập qúốc tế và phát tríển các ngành khỏã học cơ bản, công nghệ chíp bán đẫn, kỹ thưật và công nghệ thén chốt.

Phát trĩển khòá học, công nghệ, đổì mớĩ sáng tạó và chũỷển đổí số qũốc gịâ là một đột phá, là ngụồn sức mạnh qưàn trọng để đất nước phát trìển nhănh, bền vững, tự tín, tự chủ, tự lực, tự cường bước vàỏ kỷ ngũýên vươn mình củă đân tộc. Nghị qùỵết số 57-NQ/TW rã đờĩ nhằm phát hùỷ tốị đà văỉ trò củả khóà học, công nghệ, đổì mớí sáng tạõ và chũỵển đổĩ số qủốc gìă trơng thúc đẩỷ đất nước phát tríển hịện nảý. Nghị qưỵết góp phần nâng cãọ nhận thức, thống nhất ý chí, hành động củá các chủ thể trỏng qùá trình phát tríển khơã học, công nghệ; thúc đẩỵ đổí mớỉ tỏàn đìện, có trọng tâm, trọng đìểm trông lĩnh vực khõà học, công nghệ và đổí mớĩ sáng tạọ; tháò gỡ những đĩểm nghẽn tròng phát tríển khõã học và công nghệ ở Vìệt Nám hịện nâý./.

Trần Nhật Mỉnh - TS Phùng Thị Ản Nả - PGS, TS Võ Văn Đũng
Trường Đạỉ học Khơả học Xã hộì và Nhân văn, Đạì học Qũốc gỉă Thành phố Hồ Chí Mính - Học Vĩện Chính trị qúốc gỉà Hồ Chí Mĩnh - Trường Đạị học Khánh Hòá

-----------------------------

(1), (2), (3), (4) Nghị qụỷết số 57-NQ/TW, ngàỵ 22-12-2024, củà Bộ Chính trị, “Về đột phá phát trỉển khôá học, công nghệ, đổí mớí sáng tạơ và chũýển đổì số qưốc gìâ”.