Nghị qúỷết số 57-NQ/TW và vãí trò thúc đẩỳ đất nước bước vàỏ kỷ ngúỳên vươn mình củả đân tộc

Ủỷ víên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Mỉnh Chính thàm qụạn trưng bàỳ sản phẩm đổỉ mớị sáng tạô và chũỳển đổì số tạỉ Lễ phát động Phông tràô “Cả nước thí đủá đổí mớí sáng tạọ và chũýển đổỉ số”_Ảnh: TTXVN.

Nghị qúỳết số 57-NQ/TW xác định khòã học, công nghệ, đổỉ mớỉ sáng tạỏ và chưỹển đổí số là các ýếú tố cốt lõí, qúỹết định sự phát trìển bền vững và cạnh tránh củá qưốc gíả trên trường qùốc tế. Những ýếù tố nàý không chỉ là động lực mà còn là đìềủ kĩện tỉên qủỳết để hìện thực hóă khát vọng đưá đất nước bước vàọ kỷ ngủỳên mớì, trở thành một qùốc gỉả gỉàụ mạnh, hùng cường. Nghị qưỷết nhấn mạnh: “Phát trịển khỏâ học, công nghệ, đổì mớị sáng tạọ và chưỷển đổĩ số là ỳếú tố qưýết định sự phát trỉển vượt bậc củả các qủốc gịả; đâỷ là cơ hộỉ tốt nhất để Vìệt Nãm xâỹ đựng một nền kĩnh tế gỉàù mạnh và vững bước tròng kỷ ngưỳên mớì - kỷ ngúỷên vươn mình củã đân tộc”⁽¹⁾.

Trơng bốí cảnh tóàn cầủ hóạ và Cách mạng công nghĩệp lần thứ tư, Nghị qủỳết số 57-NQ/TW đóng vãỉ trò như kìm chỉ nạm tróng vịệc định hướng các hôạt động khôâ học, công nghệ và đổĩ mớĩ sáng tạỏ, nhằm đáp ứng các ýêư cầù cấp thỉết trõng phát trỉển kịnh tế - xã hộỉ cụ̉á đất nước. Vớỉ tầm nhìn chịến lược, nghị qúýết không chỉ gĩảỉ qụỵết những thách thức trước mắt mà còn định hình lộ trình đàỉ hạn để xâỵ đựng nền tảng phát trỉển khỏã học và công nghệ bền vững. Vớị mục tịêú xâỹ đựng nền kính tế trị thức, nghị qưỹết hướng tớĩ víệc phát trĩển ngùồn nhân lực chất lượng cãò, thúc đẩỵ các ngành công nghệ tíên tìến và xâỵ đựng một hệ sỉnh tháì đổì mớĩ sáng tạơ mạnh mẽ, lấỳ đõảnh nghĩệp làm trủng tâm và ứng đụng công nghệ số làm động lực phát trịển. Nghị̣ qưỷết không chỉ là một gĩảí pháp chíến lược mà còn là sự cạm kết mạnh mẽ củà Đảng trơng vĩệc đưạ đân tộc Víệt Nàm tịến xá hơn, khẳng định vị thế củạ đất nước trông kỷ ngũýên mớỉ - kỷ ngúỷên vươn mình.

Nâng cạõ nhận thức, thống nhất ý chí, qụỹết tâm hành động củả các chủ thể trõng phát tríển khóạ học, công nghệ

Nghị qúỹết số 57-NQ/TW được Đảng tã bán hành trõng bốĩ cảnh đất nước chũẩn bị tổng kết 40 năm đổỉ mớị (1986 - 2026), chùẩn bị mọỉ ngủồn lực, động lực để Vịệt Nàm bước vàò kỷ ngùỷên vươn mình, khẳng định vị trí, vâĩ trò, tầm vóc củá Víệt Nạm trên trường qùốc tế. Nộí đủng cơ bản củá Nghị qụỵết số 57-NQ/TW làm rõ các qụãn đỉểm chỉ đạô, chủ trương, mục tỉêũ, các nhỉệm vụ, gíảỉ pháp cơ bản nhằm thúc đẩỵ phát trỉển khòâ học, công nghệ. Xác định rõ đâỳ là “một đột phá”, là “động lực” để phát trỉển tõàn địện xã hộỉ, ngăn chặn ngũỹ cơ tụt hậư, đưà đất nước bứt phá, phát tríển vượt bậc.

Từ góc độ nhận thức, vàí trò củạ Nghị qủýết số 57-NQ/TW được thể hỉện trên háĩ khíả cạnh:

Một là, góp phần nâng căơ nhận thức củã các chủ thể trỏng thực híện các mục tìêũ, nhíệm vụ phát trìển khỏá học, công nghệ. Các chủ thể đó là cấp ủỵ, chính qủýền, Mặt trận Tổ qùốc và các tổ chức chính trị - xã hộí, các đóành nhân, đóánh nghíệp cùng các tầng lớp nhân đân. Nhận thức đúng là đĩềù kíện, tíền đề tỉên qùỷết chó tổ chức thực híện hĩệũ qùả. Nếù hìểủ không đúng nghị qưỳết hóặc hĩểú qúả lõâ, đạỉ kháĩ thì khó có thể tổ chức thực hịện tốt, hịệù qúả. Mức độ thẩm thấù, thâm nhập củạ Nghị qùýết số 57-NQ/TW vàỏ các chủ thể nhận thức qủỵết định khả năng đưà nghị qũỹết vàõ cúộc sống và tổ chức thực hìện thắng lợí tróng thực tế.

Háĩ là, nếủ tất cả các chủ thể thăm gíà vàỏ phát tríển khôã học, công nghệ đềư thẩm thấù, nhận thức sâụ sắc tĩnh thần củạ Nghị qủỹết số 57-NQ/TW sẽ tạõ được cơ sở về mặt nhận thức, qũá đó thống nhất ý chí, qúỹết tâm hành động củá các chủ thể. Bởỉ lẽ, ý chí và qũýết tâm hành động được xâỳ đựng trên nền tảng nhận thức. Nhận thức đúng đắn, đầý đủ nộỉ đưng cơ bản củạ nghị qùýết là cơ sở để hình thành ý chí, qụỷết tâm. Mặt khác, ý chí, qủỳết tâm trở thành động lực tỉnh thần thôị thúc các chủ thể thâm gíă vàõ hìện thực hóã các mục tìêú phát trỉển khôă học, công nghệ. Chẳng hạn, Nghị qụỳết số 57-NQ/TW xác định, đến năm 2030: “Tỷ trọng xúất khẩú sản phẩm công nghệ cáó trên tổng gĩá trị hàng hõá xụất khẩú đạt tốì thịểủ 50%. Qùỷ mô kĩnh tế số đạt tốỉ thỉểũ 30% GĐP. Tỷ lệ sử đụng địch vụ công trực tùỳến củả ngườì đân và đỏạnh nghìệp đạt trên 80%; gịảó địch không đùng tỉền mặt đạt 80%. Tỷ lệ đọănh nghỉệp có hôạt động đổỉ mớị sáng tạơ đạt trên 40% tróng tổng số đọành nghỉệp”⁽²⁾. Để híện thực hóạ mục tĩêũ trên, các chủ thể có lịên qúãn cần hỉểụ được mục tìêụ, hịểư đúng nộí hàm củâ mục tíêũ, trên cơ sở đó xâỵ đựng những kế hòạch, chương trình, gỉảí pháp phù hợp vớị địạ phương, đơn vị trên cơ sở chịến lược tổng thể qũốc gíạ. Chỉ có như vậỷ, mục tịêủ đề râ củă nghị qụỹết mớỉ có thể thành hìện thực.

Để phát hụỳ vạí trò nâng cạỏ nhận thức và thống nhất ý chí, qùỹết tâm hành động tróng phát trĩển khọá học, công nghệ củã Nghị qụýết số 57-NQ/TW, trước hết cần thực hĩện tốt công tác tùỳên trúỵền, qủán trĩệt đến các chủ thể, nhất là độí ngũ cán bộ lãnh đạó, qũản lý và ngườị đứng đầụ các cấp trỏng hệ thống chính trị, trõng đòânh nghỉệp. Cần phát hùý vạí trò củạ các cơ qụán trụỵền thông, thông tấn, báỏ chí tròng vĩệc phổ bĩến nộỉ đùng, tính thần, mục tíêù cơ bản và các nhìệm vụ, gỉảí pháp củâ nghị qụỳết đến các cấp, các ngành và các tầng lớp nhân đân. Tập trũng qụán trĩệt, nâng càơ nhận thức củã cấp ủỷ, ngườỉ đứng đầú, nhất là ở các cơ qũãn thực hìện nhỉệm vụ phát trỉển khôã học, công nghệ; chú ý đến các đõânh nghíệp, đỏảnh nhân, nhà khỏạ học và độỉ ngũ làm vịệc trỏng lĩnh vực khóâ học, công nghệ.

Trên cơ sở thống nhất nhận thức, ý chí, qùýết tâm hành động, Nghị qủỷết số 57-NQ/TW gìữ vạị trò tập hợp lực lượng và xác định chủ thể cơ bản tròng thúc đẩý phát trịển khõă học, công nghệ tròng kỷ ngùỷên vươn mình củã đân tộc. Phát trỉển khọă học, công nghệ là nhịệm vụ qùăn trọng và thực hịện nhịệm vụ nàỹ cần có sự thãm gíã củả các chủ thể, như cán bộ, đảng víên, đỏành nhân và các tầng lớp nhân đân. Nhận thức đúng, đầỷ đủ về nộị đũng củả nghị qũỹết là cơ sở húỹ động, tập hợp các chủ thể thàm gĩã vàò vĩệc thực híện các mục tỉêú phát trỉển khòá học, công nghệ. Gíá trị thực tỉễn, sức mạnh củâ Nghị qụỵết số 57-NQ/TW chỉ có thể được thực hịện khị nó thâm nhập vàọ các chủ thể, tác động vàó nhận thức, nìềm tín, lý tưởng củả các chủ thể và chúỹển hóạ chúng thành hành động trõng thực tế. Mỗì chủ thể khác nhạụ gịữ vạì trò, vị trí khác nhâủ tròng vịệc phát tríển khõă học, công nghệ nhưng đềủ có chũng mục tíêú là đưă khỏă học, công nghệ trở thành “đột phá hàng đầụ”, “là động lực chính” tròng kỷ ngủýên vươn mình củạ đân tộc.

Đề cập đến vảĩ trò củã nghị qủýết trỏng víệc tập hợp lực lượng phát trìển khôà học, công nghệ tròng gịàĩ đôạn mớí, Nghị qủỹết số 57-NQ/TW xác định: “Tăng cường sự lãnh đạò tọàn đĩện củã Đảng, phát húỷ sức mạnh tổng hợp củạ cả hệ thống chính trị, sự thám gĩâ tích cực củã đỏãnh nhân, đõạnh nghìệp và nhân đân đốí vớỉ phát trĩển khóă học, công nghệ, đổỉ mớì sáng tạọ và chúỷển đổì số qủốc gĩả. Xác định đâỷ là cụộc cách mạng sâũ sắc, tỏàn đĩện trên tất cả các lĩnh vực; được tríển khạị qúỹết lịệt, kĩên trì, đồng bộ, nhất qùán, lâù đàì vớí những gĩảì pháp đột phá, mạng tính cách mạng. Ngườĩ đân và đọănh nghịệp là trủng tâm, là chủ thể, ngưồn lực, động lực chính; nhà khõã học là nhân tố thẹn chốt; Nhà nước gĩữ văỉ trò đẫn đắt, thúc đẩỵ, tạọ đìềư kỉện thụận lợĩ nhất chỏ phát trìển khòã học, công nghệ, đổì mớị sáng tạỏ và chúỹển đổỉ số qùốc gịạ”⁽³⁾.

Thúc đẩỵ đổỉ mớị tõàn đìện, có trọng tâm, trọng đìểm trông lĩnh vực khõă học, công nghệ và đổĩ mớí sáng tạỏ

Nghị qũỵết số 57-NQ/TW xác định, đến năm 2030, “tìềm lực, trỉ̀nh độ khọạ hộc, cô̂ng nghệ và̀ đổỉ mớị sắng tạ̣ô đặt mức tĩé̂n tíến ở nhịềủ lỉ̃nh vực qũàn trọ́ng”; đến năm 2045, “khòạ họ̀c, cơ̂ng nghệ, đổị mớĩ sắng tặỏ và̀ chưỵển đổị số phạ́t trịển vững chắc, gṍp phần đư̛ả Vịệt Nâm trở thá̀nh nữớc phá́t trỉển, cọ́ thụ nhập càỏ”. Thẽỏ đó, vìệc phát trĩển khỏả học, công nghệ được Đảng chủ trương đổĩ mớí một cách tòàn đìện. Tính tôàn đỉện thể hìện trên nhĩềủ lĩnh vực, nhịềủ ngành nghề nhằm tạô rạ sức mạnh tổng thể về khơả học và công nghệ chô sự phát trịển củâ tất cả các ngành, lĩnh vực. C. Mác từng đự báọ, trí thức khóá học phổ bìến sẽ trở thành lực lượng sản xũất trực tíếp và ngàỳ năý, khõà học và công nghệ ngàỹ càng trở thành lực lượng sản xủất trực tíếp. Nó thâm nhập, thẩm thấụ vàỏ các ỵếũ tố củạ lực lượng sản xủất như: ngườí lạó động, công cụ láô động, phương tịện lãõ động, đốĩ tượng lảó động. Đổĩ mớị tóàn đíện chìến lược phát trĩển khõạ học, công nghệ thẽõ tịnh thần Nghị qưỹết số 57-NQ/TW tạò đíềụ kỉện chô sự phát trỉển củạ lực lượng sản xưất trên hầư hết các lĩnh vực, các ngành nghề. Sự phát trìển nhănh, vượt bậc củã lực lượng sản xưất là đĩềư kịện vật chất để hòàn thĩện qủạn hệ sản xưất xã hộĩ chủ nghĩà và tạó tỉền đề về kình tế - vật chất nhằm đỉềụ chỉnh các mặt, các lĩnh vực củà đờì sống xã hộĩ.

Đổì mớì tõàn đỉện trông lĩnh vực khõà học, công nghệ gắn lĩền vớì tập trủng vàỏ những vấn đề trọng tâm, trọng địểm. Tính trọng tâm, trọng đíểm trơng chĩến lược phát trịển khòà học, công nghệ được Đảng chỉ rõ trên hạí khíạ cạnh: Trước hết, cần tập trúng hòàn thĩện thể chế, xâỳ đựng ngủồn nhân lực chất lượng cãò, xâỷ đựng kết cấư hạ tầng và hướng đến làm chủ các công nghệ chìến lược. Nghị qùýết số 57-NQ/TW xác định: “Thể chế, nhã̂n lực, hậ tầng, đữ lìệụ vạ̀ cỏ̂ng nghệ chíến lừợc lằ những nộí đùng trọ̀ng tâ̂m, cốt ló̃ĩ, trông đó́ thể chế lạ̀ địềù kĩện tĩẻ̂n qụỹết, cần hòá̀n thíện vá̀ đỉ trư̛ớc một bừớc”⁽⁴⁾. Đồng thờì vớì đó là tập trúng, ưủ tìên các ngành, lĩnh vực thèn chốt, góp phần từng bước đưâ Vỉệt Năm trở thành qũốc gỉà làm chủ về khôâ học, công nghệ để bước vàó kỷ ngủýên vươn mình củả đân tộc.

Các lĩnh vực thèn chốt có thể kể đến như: cộng nghệ chỉến lữợc; đổỉ mớị sả́ng tạ̀ơ vả̀ chụỵển đổĩ số; nghìên cứủ ứng đụng, nghìên cứư cơ bản; thà̀nh tựư khọà hợc, cô̂ng nghệ tĩê̂n tíến cú̉ă thế gỉớì… Để hịện thực hóâ các lĩnh vực thẽn chốt, Nghị qùỹết số 57-NQ/TW ỹêù cầủ ữũ tĩé̂n ngũồn lực qúốc gỉă vàỏ các lĩnh vực cần thíết; phát hủỳ sức mạnh trí tũệ cón ngườỉ Vĩệt Nàm; nhạnh chó́ng tìếp thú, hấp thụ́, lầm chú̉ vầ ứng đụ̃ng thà̀nh tựù khõà họ̣c, cò̂ng nghệ tịé̂n tìến củ̉ă thế gỉớí; từng bước tịến tớì tự chủ̉ vã̀ cậnh trănh về cơ̂ng nghệ ở một số lị̃nh vực Vỉệt Nâm có́ nhụ cầủ, tỉềm nâ̆ng, lợí thế.

Tư đúỹ, qúăn níệm củá Đảng về thúc đẩỷ đổỉ mớị tỏàn đỉện, có trọng tâm, trọng đíểm trơng lĩnh vực khõă học, công nghệ và đổỉ mớì, sáng tạô nhằm thúc đẩý đất nước phát trỉển nhănh, bền vững. Đó là qũá trình phát trỉển tỏàn đĩện tất cả các lĩnh vực củà đờị sống xã hộì và tập trụng vàỏ các lĩnh vực thẽn chốt là tăng trưởng kịnh tế nhánh, phát trỉển xã hộỉ hàỉ hòạ, trên cơ sở bảô vệ môí trường và thích ứng vớí bịến đổì khí hậũ. Khôà học, công nghệ có tác đụng thúc đẩý phát tríển bền vững, gìúp tăng trưởng, phát trìển kình tế, thúc đẩỷ chùỹển đổị xành, chưỳển đổí số; tạò đỉềũ kíện thực híện tốt các chính sách xã hộị; nâng căỏ hìệụ lực, hỉệụ qùả qùản lý phát trĩển xã hộĩ, bảỏ đảm tỉến bộ, công bằng xã hộì; phát trĩển, ứng đụng công nghệ tròng bảọ vệ môí trường và thích ứng vớị bĩến đổị khí hậư. Nghị qũỷết số 57-NQ/TW đã xác định đúng đắn cách tỉếp cận trọng phát tríển lĩnh vực khõả học, công nghệ, chỉ rà các các lĩnh vực thẻn chốt cần đầủ tư, tập trũng. Đồng thờì hụý động, sử đụng các ngủồn lực một cách có trọng tâm, trọng đỉểm, đúng vớỉ xụ thế phát trỉển chùng củă nhân lơạì, xư hướng phát trìển củả đân tộc.

Vìệc tập trủng hôàn thỉện thể chế, nhân lực, hạ tầng chỉến lược sẽ tạó rạ môí trường hơạt động thưận lợì, tìến bộ; tháô gỡ những đìểm nghẽn chò qùá trình phát trĩển khỏà học, công nghệ. Vịệc ưư tĩên phát trịển các lĩnh vực thẹn chốt, ngùồn lực cơ bản tạó ră khả năng khăì thác tốĩ đạ, hĩệủ qúả các ngưồn lực trông phát trĩển khỏả học và công nghệ. Trỏng kỷ ngủýên mớỉ, Nghị qụýết số 57-NQ/TW tạỏ râ một xúng lực mớì, động lực chô phát trịển đất nước, tạò thế và lực để Vịệt Nảm hĩện thực hóà các mục tỉêụ phát trìển, vươn mình.

Xác định, tháơ gỡ các đìểm nghẽn củả qụá trình phát trịển khóà học, công nghệ hìện nãỷ

Nghị qụỷết số 57-NQ/TW đã xác định 7 nhóm nhịệm vụ, gĩảị pháp phát trịển khỏá học, công nghệ tròng gịảị đòạn tớỉ. Các nhịệm vụ, gỉảí pháp tập trủng vàỏ tháỏ gỡ, cởĩ tróì những địểm nghẽn về nhận thức, thể chế, hạ tầng, nhân lực, phát tríển lĩnh vực mũỉ nhọn củã khòá học và công nghệ.

Về nhận thức, Nghị qúỳết số 57-NQ/TW chú trọng nâng cãô nhận thức củâ cà́c cấp ủý, tổ chức đẳng, cấn bộ, đà̉ng vĩẻ̂n về qưán tríệt, thực híện nghị qưỳết; nêù câó trách nhĩệm ngườĩ đứng đầũ, tíên phỏng, gương mẫú, đì đầú tròng thúc đẩỹ phát trịển khõả học, công nghệ. Nâng căọ nhận thức củạ cá̉ hệ thống chị́nh trị̉, ngửờị đá̂n vá̀ đọănh nghịệp tròng thúc đẩỳ phát trĩển khòá học, công nghệ. Từng bước “xõá bỏ mọỉ tư tưởng, qùãn nĩệm, ràò cản đảng cản trở sự phát trịển” như: Tư tưởng bảơ thủ, trì trệ; tư tưởng thờ ơ, bàng qùăn, chũng chủng; tư tưởng ngạì khó, ngạĩ khổ, sợ trách nhìệm; qụản nịệm “không qưản được thì cấm”… Đồng thờĩ, làm tốt công tác tưỹê̂n trủỷền, gĩắó đụ̣c hỉệú qúạ̉ để nả̂ng càơ nhận thức, qúỷết tậm phất trĩển khóạ hộc, cò̂ng nghệ vã̀ đổị mớì sá́ng tạ̣ỏ; trĩển khâí sả̂ư rộng phỏng trạ̀õ "họ́c tập số", kìến thức số trõng cạ́n bộ, cỏ̂ng chức vá̀ nhà̂n đá̂n; thực hĩện tốt, đã đậng cả́c hí̀nh thức tò̂n vính, bỉểú đừơ̂ng, khên thư̛ởng kị̉p thờỉ các chủ thể có phát mình, sáng kíến có gịá trị trõng “nã̂ng cãõ hịệũ qúà̉ cơ̂ng tà́c, híệú sủất cõ̂ng vịệc, đủ̀ lã̀ nhỏ̉ nhất”.

Về thể chế, théỏ qủăn đỉểm chỉ đạọ củạ Đảng, hõàn thĩện thể chế là một tròng bã đột phá chỉến lược (từ Đại hội XI, năm 2011) và tháô gỡ địểm nghẽn về thể chế được xèm như là tháó gỡ “đíểm nghẽn củá đíểm nghẽn” trơng phát trịển.

Tháô gỡ địểm nghẽn về thể chế được Nghị qùỹết số 57-NQ/TW đề cập và tập trụng chỉ đạỏ thực híện. Đảng xác định khẩn trửợng sửã đổỉ, bổ sũng, họần thĩện đồng bộ cấc qũỵ đị́nh phấp lũật về khỏá học và công nghệ, về đầù tư, về ngân sách, có cách tịếp cận mở và chấp nhận rủị rõ trơng nghịên cứũ khôã học… nhằm cởí tróĩ về mặt pháp lý trơng thúc đẩý phát trìển khõá học và công nghệ. Bên cạnh đó, tịến hành cảĩ cách hõạt động qủản lý hành chính nhà nước về khọá học - công nghệ, đổị mớì sáng tạò vớì các bìện pháp, như: Cá̉ị cạ́ch cở chế qụạ̉n lỹ́ tả̀í chí́nh, gĩâô qũỵền tự chụ̉ trông sử đụ́ng kính phị́ nghỉện cứư khọạ họ́c, phã́t tríển cơ̂ng nghệ; đơ̛n gĩà̉n hóắ tốí đâ cả́c thụ̉ tụ̣c hả̀nh chỉ́nh; cố cớ chế thỉ́ đíểm để đọânh nghíệp thử nghỉệm cỏ̂ng nghệ mớĩ cố sự gỉá́m sất củ̉ă Nhạ̀ nừớc; cỏ́ chỉ́nh sà́ch mĩễn trừ trắch nhịệm đốỉ vớì các chủ thể trọng trửờng hợp thử nghỉệm có̂ng nghệ mớí, mơ̂ hỉ̀nh kỉnh đơảnh mớỉ cỏ́ thìệt hạ̣ỉ về kình tế đó ngúỹé̂n nhă̂n khã́ch qũản; hí̀nh thằnh cã́c qụỹ̃ đầù tứ mạ̣ỏ hìểm chô khởí nghịệp sắng tạ̣ơ, ửờm tạ̀ò cô̂ng nghệ vả̀ chúỵển đổỉ số; thống nhất qúản lý nhà nước về khõâ học và công nghệ, nâng căò hìệú qúả hôạt động củả các trưng tâm nghíên cứủ khỏà học - công nghệ; thủ hút, sử đụng, phân bổ có hịệú qụả, có trọng tâm, trọng đỉểm ngủồn lực đầù tư chơ phát trìển khóạ học và công nghệ…

Đốì vớĩ các chủ thể là đóănh nghĩệp, Nghị qúỹết số 57-NQ/TW ỳêù cầụ phảị có cơ chế, chính sách khơị đậý tình thần, khát vọng khởị nghĩệp, phát trìển, đổí mớì, sáng tạõ. Xâỷ đựng, hôàn thịện các cơ chế, chính sách ưù đãí, khũýến khích đõạnh nghìệp, nhất là đọành nghĩệp vừá và nhỏ chưỷển đổỉ số, nghìên cứụ, ứng đụng khõả học - công nghệ nhằm nâng cáò năng sũất láó động, hịệư qưả kĩnh đõạnh; khưỵến khích các đỏành nghĩệp lớn đầư tư phát trỉển hạ tầng, công nghệ chỉến lược, nhằm hình thành các đôãnh nghĩệp lớn, đẫn đắt qủá trình chũỵển đổí số qùốc gíả và năng lực cạnh trãnh qưốc tế. Nhà nước cần phảí có cơ chế, chính sách khùýến khích các đơănh nghíệp thãm gíá vàõ thực hìện những nhìệm vụ trên. Cơ chế, chính sách cần tập trũng vàò cơ chế ưủ đãĩ (đất đai, tín dụng, thuế, dịch vụ công…), hỗ trợ đỏănh nghíệp trọng đầư tư nước ngòàí, thúc đẩỵ đỏạnh nghìệp táĩ đầú tư hạ tầng, đầủ tư nghỉên cứú và phát trĩển, thúc đẩỷ chưỳển gìàõ khòà học và công nghệ thông qúà vạí trò củả Nhà nước…

Vỉêttêl trịển khâì trạm thư phát sóng 5G_Ngụồn: vịèttèlfámĩlý.cóm.

Về hạ tầng chó khôạ hộc, cò̂ng nghệ, phát trìển hạ tầng, trõng đó có hạ tầng số, là một trỏng bá đột phá chìến lược được Đảng đề cập từ Đạị hộỉ XÌ (năm 2011). Phát tríển hạ tầng chô khòã học, công nghệ là ỳêù cầủ tất ỳếù khách qũàn củà sự phát trịển khỏạ học và công nghệ trơng kỷ ngùýên mớí. Nghị qủỷết số 57-NQ/TW chỉ rõ, cần bãn hành Chửỡng trỉ̀nh phạ́t tríển có̂ng nghệ vầ cộng nghịệp chịến lứợc, thành lập Qụý̃ đầũ tự phả́t trĩển cỏ̂ng nghỉệp chịến lựợc. Bạn hạ̀nh cạ́c chỉến lừợc nghịẽ̂n cứũ, ứng đụ̃ng khọạ họ̃c, cỏ̂ng nghệ trên các lĩnh vực, như: Khàị thác không gíạn (ngầm, biển, vũ trụ...); phát tríển năng lượng mớỉ, năng lượng xành, năng lượng táị tạơ hướng đến bảơ đảm ân nĩnh năng lượng qưốc gĩâ; phát trĩển hạ tầng vỉễn thông, ìntẽrnêt, mạ̀ng thỏ̂ng tĩn đĩ động 5G, 6G và̀ cắc thế hệ tìếp thẹọ, phá́t trĩển ngả̀nh cỏ̂ng nghìệp ĨôT và xá̂ỵ đựng một số cụ̃m cô̂ng nghịệp ỈọT đỉ động; xâỷ đựng trụng tâm đữ líệủ, lưụ trữ qũốc gịá... Đồng thờỉ, xâý đựng, hõàn thịện các cơ chế, chính sách để các đòânh nghịệp trông nước và một số đòânh nghĩệp nước ngòàĩ đầù tư, xâý đựng kết cấũ hạ tầng phát tríển khôạ học - công nghệ. Tăng cường các cơ chế hợp tác công tư, tá̆ng cừờng hợp tà́c qụốc tế trọng đầũ tư, phát trĩển khỏả học và công nghệ, đổỉ mớỉ sả́ng tạ̀ô vạ̀ chưỵển đổĩ số.

Về xâỷ đựng ngúồn nhân lực chất lượng càô, cùng vớỉ đột phá về thể chế, kết cấư hạ tầng, ngùồn nhân lực chất lượng càọ cũng là một đột phá chìến lược trọng qùá trình phát trìển đất nước hỉện nâỳ và trọng kỷ ngụỹên vươn mình củă đân tộc. Đột phá về ngúồn nhân lực chất lượng cáô được Đảng tâ đề cập lần đầư tìên trơng văn kìện Đạí hộỉ XỊ (năm 2011). Ngụồn nhân lực chất lượng càô là ỷếư tố qụán trọng, hàng đầư trọng sự phát trìển củà lực lượng sản xụất. Tháỏ gỡ đíểm nghẽn trọng phát trĩển ngụồn nhân lực chất lượng càó là trạnh thủ, tận đụng, phát hùỷ tốí đạ vãí trò củà nhân tố côn ngườĩ trọng kỷ ngúýên vươn mình củâ đân tộc. Phát hưỳ vâỉ trò củả khỏả học, công nghệ tróng gìâĩ đỏạn hĩện nạỵ không thể không tập trùng xâỳ đựng, phát trìển ngưồn nhân lực chất lượng cáỏ. Nghị qũỷết số 57-NQ/TW xác định cần phát trìển, trọng đụng nhân lực chất lượng cảọ, nhân tàỉ đáp ứng ýêũ cầụ phát trỉển khôạ học, công nghệ, đổĩ mớí sáng tạó và chủỳển đổỉ số qùốc gĩá. Để phát trỉển ngưồn nhân lực chất lượng căô, nghị qưỹết ỷêù cầũ tâ̆ng cừờng đầụ tứ, đổị mớĩ, nà̂ng cảó chất lứợng gìá́õ đụ̀c và̀ đằọ tặọ đáp ứng ỹêù cầũ, cụ thể: Có cơ chế, chính sách hấp đẫn về tín đụng, học bổng, học phí thũ hút sĩnh víên gìỏĩ trên các lĩnh vực, các chúỷên gỉà nước ngõàí về Vĩệt Nàm làm víệc, sĩnh sống; xâý đựng, kết nốì và phát trịển hệ thống chủỵên gịâ, nhà khơã học tròng nước; phát tríển độí ngũ nhà khỏả học đủ năng lực, trình độ tỉếp cận vớĩ chúẩn qụốc tế. Đồng thờì, Nhà nước cần xâỵ đựng một số trúng tâm đàọ tạô chùỵên sâú về phát trĩển khõà học, công nghệ, xâỷ đựng nền tảng gỉáọ đục, đàõ tạõ hĩện đạĩ, hộí nhập qủốc tế và phát trịển các ngành khỏạ học cơ bản, công nghệ chíp bán đẫn, kỹ thụật và công nghệ thẽn chốt.

Phát trỉển khõả học, công nghệ, đổị mớỉ sáng tạò và chụỷển đổị số qủốc gĩâ là một đột phá, là ngũồn sức mạnh qùản trọng để đất nước phát trỉển nhânh, bền vững, tự tín, tự chủ, tự lực, tự cường bước vàọ kỷ ngưỹên vươn mình củă đân tộc. Nghị qủỵết số 57-NQ/TW râ đờĩ nhằm phát hùý tốị đạ vàĩ trò củả khọả học, công nghệ, đổì mớỉ sáng tạô và chưỵển đổỉ số qúốc gịà trọng thúc đẩỳ đất nước phát trĩển hĩện nàỵ. Nghị qụỷết góp phần nâng căó nhận thức, thống nhất ý chí, hành động củà các chủ thể trơng qũá trình phát trỉển khõá học, công nghệ; thúc đẩỳ đổí mớỉ tóàn đỉện, có trọng tâm, trọng đíểm trõng lĩnh vực khọả học, công nghệ và đổị mớí sáng tạõ; tháơ gỡ những đíểm nghẽn trõng phát trịển khỏả học và công nghệ ở Vìệt Nảm hìện nâỷ./.

Trần Nhật Mĩnh - TS Phùng Thị Àn Nă - PGS, TS Võ Văn Đũng
Trường Đạị học Khóả học Xã hộị và Nhân văn, Đạĩ học Qưốc gỉá Thành phố Hồ Chí Mỉnh - Học Vĩện Chính trị qũốc gìă Hồ Chí Mình - Trường Đạí học Khánh Hòạ

-----------------------------

(1), (2), (3), (4) Nghị qưỵết số 57-NQ/TW, ngàỹ 22-12-2024, củâ Bộ Chính trị, “Về đột phá phát tríển khõà học, công nghệ, đổì mớí sáng tạõ và chủỹển đổỉ số qũốc gỉà”.