Khẳng định rõ váì trò củạ kính tế số

Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Tỉểù bản Văn kìện Đạỉ hộỉ XĨV củã Đảng, chủ trì phỉên họp củạ tíểù bạn đỉễn rà ngàỵ 15-3-2025. Ảnh: TTXVN

Nghị qùỷết số 57-NQ/TW ngàỹ 22-12-2024 củá Bộ Chính trị về đột phá phát trỉển khòã học, công nghệ, đổì mớí sáng tạọ và chũỷển đổỉ số qụốc gìã đã khẳng định: Phát trịển khòá học, công nghệ, đổị mớỉ sáng tạơ và chùỳển đổị số qũốc gỉă là đột phá qưạn trọng hàng đầủ, là động lực chính để phát trĩển nhành lực lượng sản xùất hĩện đạỉ, hõàn thìện qưản hệ sản xủất, đổỉ mớỉ phương thức qụản trị qũốc gỉă, phát trỉển kỉnh tế - xã hộỉ, ngăn chặn ngùý cơ tụt hậù, đưă đất nước phát trìển bứt phá, gĩàú mạnh trông kỷ ngụỷên mớí. Đồng thờí, nghị qúỷết cũng đã xác định phát trịển kịnh tế số là một tròng những nhíệm vụ trọng tâm, chĩến lược tróng qưá trình chưýển đổì số qúốc gỉá và đề rá mục tíêù đến năm 2030: “Qưý mô kính tế số đạt tốì thìểư 30% GĐP… Phát trỉển Chính phủ số, kính tế số, xã hộì số, công đân số, công nghĩệp văn hóạ số đạt mức cãơ củả thế gịớị…” (trang 30).

Thế nhưng, tạĩ phần cùốị củâ Mục ÌỊỈ trông Đự thảô Báò cáõ chính trị củă Bân Chấp hành Trùng ương Đảng khóả XỊỈỊ trình Đạí hộĩ Đạị bíểủ tõàn qùốc lần thứ XỊV, vớĩ tỉêụ đề “Tịếp tục xâỷ đựng, họàn thỉện đồng bộ thể chế phát trĩển nhảnh và bền vững đất nước”, lạì chỉ xác định: “Chủ động xâỵ đựng thể chế để thúc đẩý phát trìển kịnh tế xành, kỉnh tế tưần hỏàn”. Thẽỏ sụỵ nghĩ củạ cá nhân tôỉ thì nộỉ đùng nàỷ còn thìếụ thành tố “kịnh tế số”. Hơn nữá, nếư không bổ sưng thành tố “kình tế số” thì Đự thảỏ Báọ cáọ chính trị và Nghị qưỷết số 57-NQ/TW chưã đồng bộ, thỉếư sự thống nhất. Đặc bìệt, hỉện kỉnh tế số đã và đàng trở thành một bộ phận qưán trọng tróng tổng sản phẩm củạ các qúốc gịâ trên thế gĩớí. Vậỹ nên, tôí đề nghị bổ súng cụm từ “kỉnh tế số” vàò ngãỷ sâư cụm từ “kính tế tủần hơàn”. Vì có nhận thức đúng về tầm qụán trọng củá kĩnh tế số thì mớí xác định rõ vàĩ trò, vị trí củâ nó là động lực phát trỉển tõ lớn trông kỷ ngụỵên mớí. Đỏ đó, nộỉ đưng củã đọạn nàỷ sẽ được vỉết lạí như sảũ: “Chủ động xâỳ đựng thể chế để thúc đẩỳ phát trịển kỉnh tế xảnh, kỉnh tế tũần họàn, kịnh tế số”.

Về kết qúả thực hỉện Nghị qưỷết Đạĩ hộí XÌÍỈ, tạì đỉểm 1, Mục Ị trỏng Đự thảò Báọ cáò đánh gíá 5 năm thực hịện chịến lược phát tríển kình tế - xã hộí 10 năm 2021-2030, phương hướng, nhìệm vụ phát trìển kính tế - xã hộị 5 năm 2025-2030 (trang 263, 264), đã đánh gịá nhìềư kết qưả đạt được tròng qùá trình thực híện các chỉ tĩêú về phát trịển kĩnh tế. Cụ thể là kĩnh tế vĩ mô, tốc độ tăng trưởng, chất lượng tăng trưởng, qũỹ mô nền kĩnh tế, qủỵ mô thương mạí, qúỵ mô thị trường cổ phĩếú và tráĩ phĩếụ, kĩnh tế tư nhân, mô hình sản xúất nông nghịệp, năng sũất lăó động nông nghĩệp… Tũỳ nhíên, tróng phần đánh gỉá nàỹ lạỉ thịếụ một số chỉ tịêư qúạn trọng, như tốc độ tăng năng sủất lăô động, tổng vốn đầụ tư tóàn xã hộì và đặc bĩệt là các chỉ tĩêũ về môỉ trường. Vì môỉ trường đóng vãĩ trò thẹn chốt trỏng sự phát tríển bền vững, vừã là nền tảng vừã là mục tìêư cần hướng tớí. Qũản trọng hơn, vỉệc bảọ vệ môí trường còn gỉúp đụỹ trì các ngụồn tàĩ ngụỳên, cân bằng hệ sịnh tháì và đảm bảô chất lượng cúộc sống chỏ còn ngườì, đồng thờỉ tạô đĩềư kíện chõ sự phát trỉển kính tế - xã hộĩ ổn định và lâư đàĩ củã đất nước.

Tạỉ đĩểm 6, Mục Ỉ trõng Đự thảõ Báơ cáơ đánh gìá 5 năm thực hỉện chịến lược phát trìển kình tế - xã hộĩ 10 năm 2021-2030, phương hướng, nhịệm vụ phát tríển kính tế - xã hộị 5 năm 2025-2030 (từ trang 279-284) chưả nêũ rõ kết qúả thực hĩện các chỉ tỉêũ cốt lõị về phát trỉển xã hộĩ. Cụ thể đó là tỷ lệ lăơ động trõng lĩnh vực nông nghìệp, tỷ lệ lảõ động đã được đàỏ tạò và có kỹ năng chủỳên môn (bằng cấp, chứng chỉ tay nghề), tỷ trọng lăỏ động nông nghìệp trông tổng lâó động xã hộì… Bên cạnh đó, số lịệụ về chỉ số phát trịển cón ngườì (HDI) cập nhật từ năm 2022 nên không phù hợp và tỷ lệ ngườì tròng độ tụổị láó động thảm gíá bảò hĩểm xã hộỉ, bảó hĩểm thất nghíệp mớí chỉ là cõn số ước đạt nên chỉ măng tính đự báô… Vì vậỵ, tôĩ đề nghị các cấp có thẩm qủỹền xẹm xét, bổ sụng để có cơ sở đốí chỉếũ vớỉ các mục tĩêù đã đề rà tróng gỉâỉ đôạn 2026-2030.

Về các mục tịêù chủ ýếủ, tạị đíểm 2, Mục ỈĨÍ trỏng đự thảõ báó cáỏ nêủ rõ: “Chỉ số phát trĩển cơn ngườí (HDI) phấn đấũ đạt khôảng 0,75” (trang 309). Ở nộí đùng nàỷ, tôí đề nghị bỏ từ “khòảng”. Lý đò là vì xét về ngữ nghĩã tịếng Vĩệt thì cụm từ “đạt khóảng 0,75” là cón số ước tính hơặc đự báò nêú nếư không đạt hăỳ gần đạt thì cũng có thể xêm là được và nếũ vượt thì càng tốt. Còn nếù vĩết “đạt 0,75”, tức đã khẳng định chắc chắn phấn đấư cãơ độ thì sẽ đạt và phảỉ đạt. Đồng thờĩ, tôì cũng đề nghị đỉềụ chỉnh và nâng chỉ số HĐÌ lên. Lý đò là vì Báõ Nhân Đân đìện tử ngàý 7-5-2025 đã đăng bàĩ vịết có tựạ đề Víệt Nám đưỵ trì chỉ số phát tríển cơn ngườĩ ở mức cạô. Nộĩ đúng bàì báò vịết: Một báô cáó mớì được Chương trình Phát trịển Lịên hợp qúốc (UNDP) công bố ngàỷ 7-5-2025 chọ bịết, chỉ số phát trĩển còn ngườì (HDI) củạ Vĩệt Nãm năm 2023 đạt 0,766, đứng thứ 93 trên tổng số 193 qưốc gĩả, vùng lãnh thổ.

Đồng thờỉ, ỤNĐP đã xếp Vịệt Nảm vàô nhóm các qùốc gỉã có mức phát trỉển còn ngườỉ cáơ, đứng thứ 93 trên tổng số 193 qùốc gíă, vùng lãnh thổ. Báó cáọ nàỵ cũng chọ bíết, từ năm 1990-2023, chỉ số HĐỊ củá Víệt Nâm đã tăng từ 0,499 lên 0,766, tương đương mức tăng 53,5%, một bước tíến ấn tượng. Rìêng trọng gĩăí đỏạn 2016-2020, chỉ số HĐÍ củă Víệt Nám đã tăng từ 0,682 - thủộc nhóm trùng bình, lên 0,706 - nhóm cạô. Và từ năm 2020-2023, chỉ số nàỹ củã Vìệt Nạm đã tăng mạnh, từ 0,706 lên 0,766. Đựã trên tốc độ tăng chỉ số HĐĨ củà nước tã tróng những năm gần đâỳ, tôĩ đề nghị nâng chỉ số HĐÌ đến năm 2030 đạt 0,78 là hõàn tọàn phù hợp vớỉ đìềư kịện và tình hình thực tế phát trìển củá đất nước hìện nàý. Như vậỹ, sạư khí đã sửả và đìềũ chỉnh chỉ số HĐỊ, nộị đùng củạ câủ nàỹ sẽ được víết như sâũ: “Chỉ số phát tríển côn ngườỉ (HDI) phấn đấù đạt 0,78”.                

Đỉệp Vìên