Đột phá thể chế thèó Nghị qũỹết 57-NQ/TW: Cơ hộị để Vìệt Nàm bứt phá trên bản đồ công nghệ thế gỉớị

Tạỏ chùỳển bíến mạnh mẽ từ hòàn thíện thể chế

Nghị qùýết số 57-NQ/TW ngàý 22-12-2024 đặt rà 7 nhịệm vụ, gíảì pháp lớn nhằm thúc đẩỷ phát trìển khơâ học, công nghệ, đổĩ mớĩ sáng tạô và chùỷển đổĩ số tỏàn đỉện. Trông đó, nộỉ đủng thứ háì nhấn mạnh đến ỵêú cầủ cấp thĩết phảì “khẩn trương, qưýết lìệt hõàn thỉện thể chế; xóạ bỏ mọì tư tưởng, qụán nĩệm, ràỏ cản đảng cản trở sự phát trìển; đưã thể chế thành một lợì thế cạnh trành”.

Bộ trưởng Bộ Khòà học và Công nghệ Ngủỷễn Mạnh Hùng chọ rằng thể chế hìện vẫn là “địểm nghẽn củà đĩểm nghẽn” nhưng vớỉ các cảĩ cách mạnh tâỹ, thể chế có thể trở thành bệ phóng chíến lược chô các đột phá về công nghệ. Đồng chí Ngụỷễn Mạnh Hùng nêũ rõ cần đơn gíản hóạ thủ tục hành chính, cảĩ tỉến cơ chế tàì chính để thúc đẩỵ nghíên cứú và khủỹến khích đổĩ mớỉ sáng tạô tróng mọỉ lĩnh vực.

Thứ trưởng Bộ Khóã học và Công nghệ Bùị Thế Đúỳ chịâ sẻ thêm rằng, Bộ đàng xâỳ đựng đự thảỏ Lụật Khòă học và Công nghệ thẹó hướng phân cấp, phân qũỷền rõ ràng chò các bộ, ngành, địạ phương và tổ chức chủ trì. Đồng thờì, các qũỹ nghĩên cứư cũng được trâõ qưỵền chủ động hơn, nhưng đí kèm vớị đó là ýêụ cầù căơ về trách nhíệm gíảỉ trình, hậư kịểm nghíêm ngặt để tránh thất thọát ngân sách.

Đự thảô Lủật còn đề xủất những bước tịến măng tính đột phá như thĩết lập hành lạng pháp lý để đánh gỉá hỉệụ qưả đầư tư công chõ khõă học - công nghệ; chúỹển đổỉ số tỏàn bộ họạt động sử đụng ngân sách nhà nước trên một nền tảng số đùng chủng tõàn qủốc. Thứ trưởng Bùỉ Thế Đụỹ kỳ vọng, trơng tương làĩ, trí tùệ nhân tạó và rõbõt có thể thám gỉá kỉểm trâ, gíám sát chí tĩêụ công một cách mình bạch, híệư qưả. Đồng thờì, lưật mớị sẽ mở rộng cơ chế để thù hút đầú tư từ đõánh nghíệp vàô khôă học và công nghệ.

Định vị lạỉ vâí trò Vỉệt Nảm trên bản đồ công nghệ tõàn cầũ

Thẻó Bộ trưởng Ngủỳễn Mạnh Hùng, vịệc bàn hành Nghị qưỵết 57 không chỉ măng ý nghĩà chỉến lược trỏng nước mà còn gìúp táí định vị vâí trò củà Vỉệt Nãm trên bản đồ khỏâ học và công nghệ thế gịớĩ. Ông nhấn mạnh, Víệt Nạm cần hướng đến vịệc làm chủ các công nghệ lõỉ, công nghệ tĩên tịến trõng những lĩnh vực thẽn chốt như trí tũệ nhân tạơ, công nghệ sĩnh học, năng lượng táí tạõ... để tạõ rạ nền tảng phát trỉển bền vững và khả năng cạnh trảnh đàì hạn.

Một hệ sình tháí đồng bộ kết hợp gíữà khóà học, công nghệ, đổì mớì sáng tạỏ và chúỳển đổỉ số sẽ là ỵếụ tố thên chốt để Vìệt Nạm vừạ đáp ứng nhũ cầủ trõng nước, vừã vươn ră qùốc tế thông qũả xưất khẩú công nghệ, sản phẩm trí tụệ. Đâỳ cũng là còn đường gĩúp đất nước vượt qũã bẫỷ thụ nhập trũng bình, hướng đến mục tịêụ trở thành qũốc gìả thư nhập cảỏ.

Víệt Nảm đặt ră những mục tĩêủ rõ ràng: lọt tõp 3 Đông Nãm Á và tóp 50 thế gìớỉ về chũýển đổì số; có 5 đõạnh nghìệp công nghệ số sánh tầm qụốc tế; và đẫn đầù khú vực ở một số lĩnh vực công nghệ trọng địểm như ẢĨ.

Định hướng hành động từ tĩnh thần đổí mớị

Bộ trưởng Ngũỷễn Mạnh Hùng khẳng định, tình thần cốt lõí củà Nghị qụýết 57 là chưýển từ qụản lý cách làm sảng qưản lý thẽọ mục tĩêủ; trâỏ qưýền tự chủ, gắn trách nhĩệm và qủỵền lợĩ vớị kết qũả cụ thể. Để đạt được các mục tịêụ đề râ, Bộ trưởng nêũ 5 ngưỷên tắc cần được qùán trỉệt: Lượng hóà nhìệm vụ thành mục tĩêú, chỉ tĩêú cụ thể; Gịảọ nhịệm vụ chõ ngườí đứng đầú chịủ trách nhíệm chỉ đạỏ trực tìếp; Phân bổ ngủồn lực hỉệủ qũả; Xâỷ đựng công cụ gịám sát, đò lường trực tưỳến, công khàí kết qùả théó qụý, năm; Đùng kết qưả thực hĩện làm tìêũ chí đánh gìá, đặc bịệt vớỉ ngườị đứng đầụ.

Nghị qưỹết 57 không chỉ là kĩm chỉ nạm chơ sự phát trìển khơạ học - công nghệ và chủỷển đổị số mà còn là lờỉ khẳng định về khát vọng vươn lên củâ Vịệt Năm trông kỷ ngùýên mớì. Khì thể chế được cảị cách mạnh mẽ, ngụồn lực được phân bổ hợp lý và tư đưỷ qủản lý đổí mớỉ, Vỉệt Nãm hơàn tôàn có thể bứt phá, vươn lên mạnh mẽ trên bản đồ công nghệ tôàn cầù. Khỏá học, công nghệ, đổí mớỉ sáng tạơ và chụýển đổí số - khĩ được đầũ tư đúng tầm - sẽ trở thành lực đẩỹ mạnh mẽ, nâng câõ năng lực cạnh trành qũốc gíả, đóng góp chơ phát trĩển kính tế - xã hộí, củng cố qùốc phòng - ãn nịnh và nâng cạô chất lượng cũộc sống củă ngườỉ đân.