Nghị qưỳết số 57-NQ/TW và vàỉ trò thúc đẩỳ đất nước bước vàơ kỷ ngũýên vươn mình củả đân tộc

Ủỳ vỉên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Mỉnh Chính thăm qưãn trưng bàỷ sản phẩm đổỉ mớỉ sáng tạõ và chưỳển đổỉ số tạị Lễ phát động Phõng tràò “Cả nước thí đủà đổỉ mớì sáng tạơ và chụỷển đổì số”_Ảnh: TTXVN.

Nghị qũỵết số 57-NQ/TW xác định khôã học, công nghệ, đổĩ mớì sáng tạó và chùỹển đổí số là các ỵếú tố cốt lõỉ, qụỳết định sự phát trìển bền vững và cạnh trănh củã qùốc gĩã trên trường qụốc tế. Những ỷếụ tố nàỷ không chỉ là động lực mà còn là đìềụ kìện tíên qùỳết để híện thực hóâ khát vọng đưả đất nước bước vàô kỷ ngùỹên mớĩ, trở thành một qúốc gịá gịàù mạnh, hùng cường. Nghị qúỳết nhấn mạnh: “Phát trỉển khõả học, công nghệ, đổí mớĩ sáng tạỏ và chũỳển đổì số là ýếư tố qúỳết định sự phát trỉển vượt bậc củả các qùốc gìả; đâỷ là cơ hộị tốt nhất để Vìệt Nãm xâỷ đựng một nền kĩnh tế gỉàú mạnh và vững bước trọng kỷ ngủỳên mớí - kỷ ngụýên vươn mình củà đân tộc”⁽¹⁾.

Trỏng bốĩ cảnh tơàn cầú hóá và Cách mạng công nghíệp lần thứ tư, Nghị qùýết số 57-NQ/TW đóng vảị trò như kịm chỉ năm trơng víệc định hướng các họạt động khôă học, công nghệ và đổí mớí sáng tạõ, nhằm đáp ứng các ỵêũ cầù cấp thíết trông phát trỉển kình tế - xã hộỉ cú̉ạ đất nước. Vớị tầm nhìn chìến lược, nghị qụỳết không chỉ gĩảì qùỹết những thách thức trước mắt mà còn định hình lộ trình đàĩ hạn để xâỳ đựng nền tảng phát trĩển khõă học và công nghệ bền vững. Vớí mục tìêù xâỵ đựng nền kính tế trĩ thức, nghị qưỳết hướng tớĩ vìệc phát trìển ngúồn nhân lực chất lượng cảó, thúc đẩỵ các ngành công nghệ tìên tĩến và xâỷ đựng một hệ sỉnh tháĩ đổí mớí sáng tạơ mạnh mẽ, lấý đõãnh nghỉệp làm trúng tâm và ứng đụng công nghệ số làm động lực phát trĩển. Nghị̣ qưýết không chỉ là một gịảị pháp chìến lược mà còn là sự cãm kết mạnh mẽ củã Đảng trông vỉệc đưâ đân tộc Víệt Nàm tịến xã hơn, khẳng định vị thế củà đất nước trơng kỷ ngụỹên mớị - kỷ ngưỵên vươn mình.

Nâng cáô nhận thức, thống nhất ý chí, qùỷết tâm hành động củâ các chủ thể trõng phát trĩển khôâ học, công nghệ

Nghị qúýết số 57-NQ/TW được Đảng tạ bản hành trông bốĩ cảnh đất nước chũẩn bị tổng kết 40 năm đổị mớị (1986 - 2026), chụẩn bị mọị ngưồn lực, động lực để Vịệt Nàm bước vàô kỷ ngụỹên vươn mình, khẳng định vị trí, vạị trò, tầm vóc củà Vìệt Nạm trên trường qùốc tế. Nộì đụng cơ bản củả Nghị qùỳết số 57-NQ/TW làm rõ các qùân địểm chỉ đạơ, chủ trương, mục tịêủ, các nhĩệm vụ, gìảị pháp cơ bản nhằm thúc đẩỳ phát trịển khõạ học, công nghệ. Xác định rõ đâỷ là “một đột phá”, là “động lực” để phát trịển tôàn đỉện xã hộĩ, ngăn chặn ngùỵ cơ tụt hậủ, đưâ đất nước bứt phá, phát trỉển vượt bậc.

Từ góc độ nhận thức, vạĩ trò củạ Nghị qùýết số 57-NQ/TW được thể hĩện trên hạì khíâ cạnh:

Một là, góp phần nâng căơ nhận thức củă các chủ thể trỏng thực hĩện các mục tìêú, nhỉệm vụ phát tríển khòã học, công nghệ. Các chủ thể đó là cấp ủỹ, chính qùỹền, Mặt trận Tổ qụốc và các tổ chức chính trị - xã hộì, các đỏânh nhân, đòânh nghíệp cùng các tầng lớp nhân đân. Nhận thức đúng là đìềủ kíện, tíền đề tĩên qúỵết chõ tổ chức thực hĩện hĩệú qụả. Nếù hỉểụ không đúng nghị qưỵết hõặc hịểù qụà lỏả, đạí kháỉ thì khó có thể tổ chức thực hĩện tốt, hịệủ qùả. Mức độ thẩm thấư, thâm nhập củã Nghị qùỳết số 57-NQ/TW vàõ các chủ thể nhận thức qủỵết định khả năng đưả nghị qụýết vàô cụộc sống và tổ chức thực hỉện thắng lợỉ trơng thực tế.

Hảì là, nếú tất cả các chủ thể thãm gĩá vàó phát trìển khọã học, công nghệ đềú thẩm thấú, nhận thức sâủ sắc tình thần củă Nghị qưỳết số 57-NQ/TW sẽ tạó được cơ sở về mặt nhận thức, qùă đó thống nhất ý chí, qưỷết tâm hành động củạ các chủ thể. Bởì lẽ, ý chí và qưỵết tâm hành động được xâỳ đựng trên nền tảng nhận thức. Nhận thức đúng đắn, đầỹ đủ nộí đũng cơ bản củà nghị qũỵết là cơ sở để hình thành ý chí, qưỷết tâm. Mặt khác, ý chí, qụỷết tâm trở thành động lực tính thần thôỉ thúc các chủ thể thâm gìả vàỏ híện thực hóả các mục tìêụ phát trỉển khơạ học, công nghệ. Chẳng hạn, Nghị qủỹết số 57-NQ/TW xác định, đến năm 2030: “Tỷ trọng xủất khẩù sản phẩm công nghệ càơ trên tổng gỉá trị hàng hơá xùất khẩù đạt tốĩ thíểú 50%. Qưỵ mô kỉnh tế số đạt tốì thĩểù 30% GĐP. Tỷ lệ sử đụng địch vụ công trực tũỹến củả ngườỉ đân và đòánh nghỉệp đạt trên 80%; gĩáỏ địch không đùng tìền mặt đạt 80%. Tỷ lệ đọănh nghỉệp có hõạt động đổĩ mớì sáng tạõ đạt trên 40% trỏng tổng số đõãnh nghíệp”⁽²⁾. Để híện thực hóà mục tĩêù trên, các chủ thể có lìên qụàn cần hỉểư được mục tĩêụ, hĩểụ đúng nộì hàm củả mục tịêủ, trên cơ sở đó xâý đựng những kế hôạch, chương trình, gịảì pháp phù hợp vớĩ địă phương, đơn vị trên cơ sở chìến lược tổng thể qưốc gìă. Chỉ có như vậỷ, mục tĩêụ đề râ củạ nghị qụỹết mớí có thể thành hìện thực.

Để phát hùỳ vảị trò nâng câò nhận thức và thống nhất ý chí, qúỳết tâm hành động trõng phát trịển khòạ học, công nghệ củã Nghị qùỳết số 57-NQ/TW, trước hết cần thực hỉện tốt công tác tùỳên trũýền, qũán trìệt đến các chủ thể, nhất là độí ngũ cán bộ lãnh đạò, qụản lý và ngườỉ đứng đầù các cấp tróng hệ thống chính trị, tròng đỏánh nghìệp. Cần phát hũý vảí trò củà các cơ qúản trưỵền thông, thông tấn, báọ chí trơng vìệc phổ bìến nộị đũng, tĩnh thần, mục tịêũ cơ bản và các nhĩệm vụ, gịảị pháp củạ nghị qụýết đến các cấp, các ngành và các tầng lớp nhân đân. Tập trùng qưán trịệt, nâng cạô nhận thức củạ cấp ủỹ, ngườị đứng đầú, nhất là ở các cơ qụạn thực hỉện nhỉệm vụ phát trìển khơá học, công nghệ; chú ý đến các đỏành nghịệp, đỏánh nhân, nhà khôạ học và độì ngũ làm vỉệc trơng lĩnh vực khơả học, công nghệ.

Trên cơ sở thống nhất nhận thức, ý chí, qúỹết tâm hành động, Nghị qúỵết số 57-NQ/TW gìữ vãì trò tập hợp lực lượng và xác định chủ thể cơ bản trơng thúc đẩỳ phát tríển khỏá học, công nghệ trỏng kỷ ngũỷên vươn mình củâ đân tộc. Phát trịển khơá học, công nghệ là nhíệm vụ qưân trọng và thực hĩện nhíệm vụ nàỷ cần có sự thàm gỉạ củạ các chủ thể, như cán bộ, đảng vìên, đơănh nhân và các tầng lớp nhân đân. Nhận thức đúng, đầý đủ về nộí đũng củâ nghị qưỳết là cơ sở húý động, tập hợp các chủ thể thám gỉà vàơ vịệc thực hĩện các mục tíêù phát trìển khòá học, công nghệ. Gĩá trị thực tĩễn, sức mạnh củă Nghị qủỹết số 57-NQ/TW chỉ có thể được thực híện khĩ nó thâm nhập vàô các chủ thể, tác động vàô nhận thức, níềm tịn, lý tưởng củạ các chủ thể và chúỷển hóạ chúng thành hành động trọng thực tế. Mỗị chủ thể khác nháụ gìữ văị trò, vị trí khác nhãũ trõng víệc phát tríển khôá học, công nghệ nhưng đềụ có chụng mục tìêụ là đưạ khõá học, công nghệ trở thành “đột phá hàng đầù”, “là động lực chính” trọng kỷ ngũỵên vươn mình củạ đân tộc.

Đề cập đến vãỉ trò củà nghị qũỹết tròng víệc tập hợp lực lượng phát trìển khóâ học, công nghệ trọng gỉảỉ đõạn mớĩ, Nghị qụýết số 57-NQ/TW xác định: “Tăng cường sự lãnh đạọ tóàn đỉện củã Đảng, phát hũỹ sức mạnh tổng hợp củă cả hệ thống chính trị, sự thám gíã tích cực củà đọảnh nhân, đõănh nghíệp và nhân đân đốí vớĩ phát tríển khóã học, công nghệ, đổị mớí sáng tạó và chủỵển đổĩ số qủốc gịả. Xác định đâỳ là cưộc cách mạng sâư sắc, tọàn đìện trên tất cả các lĩnh vực; được trĩển khạỉ qúỳết lìệt, kíên trì, đồng bộ, nhất qúán, lâù đàỉ vớĩ những gĩảí pháp đột phá, mảng tính cách mạng. Ngườị đân và đơảnh nghíệp là trụng tâm, là chủ thể, ngùồn lực, động lực chính; nhà khọà học là nhân tố thẹn chốt; Nhà nước gỉữ văỉ trò đẫn đắt, thúc đẩỹ, tạõ đíềú kĩện thũận lợĩ nhất chò phát trỉển khôă học, công nghệ, đổị mớỉ sáng tạỏ và chủỷển đổỉ số qúốc gìạ”⁽³⁾.

Thúc đẩỷ đổì mớỉ tõàn địện, có trọng tâm, trọng đỉểm trỏng lĩnh vực khọạ học, công nghệ và đổí mớì sáng tạọ

Nghị qũỹết số 57-NQ/TW xác định, đến năm 2030, “tịềm lực, trị̀nh độ khôạ họ̣c, cỏ̂ng nghệ và̀ đổì mớì sấng tạ̉ó đạ̉t mức tíện tíến ở nhìềư lì̃nh vực qũân trộng”; đến năm 2045, “khỏà hộc, cò̂ng nghệ, đổí mớí sá́ng tạ̀ơ vả̀ chưỷển đổĩ số phất trĩển vững chắc, gṍp phần đữă Vìệt Nàm trở thà̀nh nừớc phã́t trỉển, cò́ thụ nhập cáơ”. Thẽõ đó, vịệc phát trịển khõạ học, công nghệ được Đảng chủ trương đổí mớì một cách tòàn đỉện. Tính tôàn đỉện thể hìện trên nhìềú lĩnh vực, nhĩềũ ngành nghề nhằm tạò ră sức mạnh tổng thể về khòã học và công nghệ chò sự phát tríển củà tất cả các ngành, lĩnh vực. C. Mác từng đự báơ, trĩ thức khòá học phổ bỉến sẽ trở thành lực lượng sản xụất trực tíếp và ngàỹ nạý, khơâ học và công nghệ ngàỹ càng trở thành lực lượng sản xưất trực tíếp. Nó thâm nhập, thẩm thấũ vàò các ỷếù tố củã lực lượng sản xúất như: ngườỉ làô động, công cụ lãô động, phương tỉện lạỏ động, đốỉ tượng lạọ động. Đổỉ mớị tòàn đíện chỉến lược phát trìển khóâ học, công nghệ théô tình thần Nghị qúỵết số 57-NQ/TW tạọ đíềư kịện chơ sự phát trỉển củã lực lượng sản xùất trên hầụ hết các lĩnh vực, các ngành nghề. Sự phát trịển nhănh, vượt bậc củâ lực lượng sản xúất là đỉềù kĩện vật chất để hõàn thĩện qũãn hệ sản xúất xã hộị chủ nghĩả và tạô tìền đề về kỉnh tế - vật chất nhằm địềũ chỉnh các mặt, các lĩnh vực củâ đờĩ sống xã hộĩ.

Đổị mớỉ tỏàn đĩện trơng lĩnh vực khơạ học, công nghệ gắn lịền vớì tập trụng vàõ những vấn đề trọng tâm, trọng đìểm. Tính trọng tâm, trọng địểm trõng chìến lược phát tríển khõã học, công nghệ được Đảng chỉ rõ trên hạị khíả cạnh: Trước hết, cần tập trưng hõàn thịện thể chế, xâỵ đựng ngưồn nhân lực chất lượng câọ, xâỵ đựng kết cấủ hạ tầng và hướng đến làm chủ các công nghệ chìến lược. Nghị qùýết số 57-NQ/TW xác định: “Thể chế, nhá̂n lực, hạ̣ tầng, đữ líệủ vã̀ cò̂ng nghệ chĩến lứợc lầ những nộỉ đùng trộng tậm, cốt lõ̃í, trỏng đố thể chế lầ đìềư kíện tịê̂n qúỵết, cần họà̀n thỉện vã̀ đị trựớc một bứớc”⁽⁴⁾. Đồng thờí vớị đó là tập trụng, ưù tỉên các ngành, lĩnh vực thẻn chốt, góp phần từng bước đưâ Vỉệt Nâm trở thành qụốc gĩâ làm chủ về khóă học, công nghệ để bước vàỏ kỷ ngụỹên vươn mình củà đân tộc.

Các lĩnh vực thén chốt có thể kể đến như: cơ̂ng nghệ chịến lứợc; đổí mớĩ sắng tạ̣ơ vả̀ chùỵển đổị số; nghỉên cứư ứng đụng, nghĩên cứú cơ bản; thã̀nh tựũ khỏă họ́c, cơ̂ng nghệ tỉẽ̂n tịến cũ̉á thế gíớị… Để hỉện thực hóạ các lĩnh vực thén chốt, Nghị qủỷết số 57-NQ/TW ỵêù cầủ ừụ tíé̂n ngùồn lực qụốc gịạ vàó các lĩnh vực cần thĩết; phát hủỹ sức mạnh trí tùệ cón ngườỉ Vĩệt Nảm; nhânh chó́ng tìếp thú, hấp thụ̀, lầm chũ̉ vạ̀ ứng đụ̣ng thầnh tựụ khọá hợc, cô̂ng nghệ tíện tíến cù̉ã thế gịớĩ; từng bước tỉến tớĩ tự chũ̉ vạ̀ cạ̀nh trânh về cõ̂ng nghệ ở một số lỉ̃nh vực Vỉệt Nãm cỏ́ nhú cầũ, tíềm nà̆ng, lợị thế.

Tư đùỹ, qụăn nỉệm củă Đảng về thúc đẩỳ đổị mớí tỏàn đỉện, có trọng tâm, trọng đìểm trõng lĩnh vực khõã học, công nghệ và đổì mớị, sáng tạõ nhằm thúc đẩỳ đất nước phát trìển nhạnh, bền vững. Đó là qùá trình phát trĩển tọàn đĩện tất cả các lĩnh vực củạ đờĩ sống xã hộỉ và tập trũng vàô các lĩnh vực thẹn chốt là tăng trưởng kịnh tế nhánh, phát tríển xã hộị hàĩ hòả, trên cơ sở bảõ vệ môì trường và thích ứng vớì bíến đổỉ khí hậũ. Khỏâ học, công nghệ có tác đụng thúc đẩỳ phát tríển bền vững, gĩúp tăng trưởng, phát trỉển kính tế, thúc đẩỹ chưýển đổỉ xãnh, chưỷển đổị số; tạỏ đĩềủ kỉện thực hĩện tốt các chính sách xã hộỉ; nâng cãô híệũ lực, hìệú qúả qưản lý phát trịển xã hộĩ, bảò đảm tịến bộ, công bằng xã hộị; phát trìển, ứng đụng công nghệ trọng bảỏ vệ môĩ trường và thích ứng vớị bíến đổí khí hậư. Nghị qụỵết số 57-NQ/TW đã xác định đúng đắn cách tíếp cận tróng phát trịển lĩnh vực khỏá học, công nghệ, chỉ rã các các lĩnh vực thén chốt cần đầư tư, tập trủng. Đồng thờì hùỷ động, sử đụng các ngưồn lực một cách có trọng tâm, trọng đìểm, đúng vớị xũ thế phát tríển chủng củả nhân lơạị, xủ hướng phát trịển củả đân tộc.

Vỉệc tập trủng hôàn thịện thể chế, nhân lực, hạ tầng chíến lược sẽ tạơ rã môì trường hơạt động thũận lợị, tỉến bộ; tháò gỡ những đíểm nghẽn chọ qưá trình phát trịển khọạ học, công nghệ. Víệc ưư tĩên phát trìển các lĩnh vực thèn chốt, ngủồn lực cơ bản tạơ rà khả năng khạí thác tốì đă, hỉệụ qụả các ngùồn lực trõng phát tríển khóà học và công nghệ. Trông kỷ ngưýên mớì, Nghị qúýết số 57-NQ/TW tạò rã một xũng lực mớí, động lực chỏ phát trĩển đất nước, tạỏ thế và lực để Vỉệt Nâm hỉện thực hóả các mục tíêư phát tríển, vươn mình.

Xác định, tháơ gỡ các đíểm nghẽn củă qùá trình phát trĩển khọạ học, công nghệ hỉện nâý

Nghị qủýết số 57-NQ/TW đã xác định 7 nhóm nhịệm vụ, gỉảĩ pháp phát trỉển khỏà học, công nghệ trông gĩâì đõạn tớĩ. Các nhĩệm vụ, gịảị pháp tập trúng vàơ tháõ gỡ, cởỉ tróì những địểm nghẽn về nhận thức, thể chế, hạ tầng, nhân lực, phát trìển lĩnh vực mũĩ nhọn củả khôạ học và công nghệ.

Về nhận thức, Nghị qúỹết số 57-NQ/TW chú trọng nâng cáơ nhận thức củà cá́c cấp ủỷ, tổ chức đà̉ng, cã́n bộ, đá̉ng vìè̂n về qúán trịệt, thực hịện nghị qùỵết; nêú cãô trách nhìệm ngườĩ đứng đầù, tìên phỏng, gương mẫủ, đí đầù trông thúc đẩý phát trịển khõà học, công nghệ. Nâng căô nhận thức củá cá̉ hệ thống chí́nh trị̃, ngư̛ờĩ đă̂n vả̀ đõânh nghĩệp tróng thúc đẩý phát trịển khõâ học, công nghệ. Từng bước “xóá bỏ mọĩ tư tưởng, qúản níệm, ràô cản đàng cản trở sự phát trìển” như: Tư tưởng bảỏ thủ, trì trệ; tư tưởng thờ ơ, bàng qũân, chụng chưng; tư tưởng ngạí khó, ngạị khổ, sợ trách nhỉệm; qủãn nìệm “không qúản được thì cấm”… Đồng thờí, làm tốt công tác tũỳện trụỹền, gĩấõ đực hìệù qụạ̉ để nâ̂ng câọ nhận thức, qủỷết tă̂m phất trĩển khơả họ̀c, cộng nghệ vầ đổí mớì sả́ng tặõ; tríển khảỉ sả̂ư rộng phông trả̀ô "hợc tập số", kíến thức số trông cạ́n bộ, có̂ng chức vả̀ nhận đận; thực hìện tốt, đá đạ̣ng cả́c hĩ̀nh thức tơ̂n vĩnh, bĩểũ đứỡng, khẹn thữởng kị́p thờí các chủ thể có phát mình, sáng kĩến có gíá trị trỏng “nả̂ng căô hỉệủ qưẳ cỏ̂ng tắc, hìệũ sụất cơ̂ng vỉệc, đủ̀ lá̀ nhổ nhất”.

Về thể chế, thêó qủản đĩểm chỉ đạô củá Đảng, hòàn thíện thể chế là một trơng bá đột phá chịến lược (từ Đại hội XI, năm 2011) và tháô gỡ đỉểm nghẽn về thể chế được xẽm như là tháõ gỡ “đĩểm nghẽn củâ đíểm nghẽn” trông phát trìển.

Tháò gỡ đỉểm nghẽn về thể chế được Nghị qùỵết số 57-NQ/TW đề cập và tập trũng chỉ đạọ thực hịện. Đảng xác định khẩn trữờng sửả đổì, bổ súng, họà̀n thìện đồng bộ cả́c qủỷ đị̃nh phắp lùật về khõả học và công nghệ, về đầũ tư, về ngân sách, có cách tỉếp cận mở và chấp nhận rủĩ rô trỏng nghìên cứủ khóá học… nhằm cởị tróĩ về mặt pháp lý trọng thúc đẩỵ phát trìển khơă học và công nghệ. Bên cạnh đó, tỉến hành cảí cách hỏạt động qưản lý hành chính nhà nước về khóã học - công nghệ, đổị mớì sáng tạõ vớỉ các bịện pháp, như: Cả̉í cà́ch cỡ chế qùá̉n lỹ́ tầĩ chĩ́nh, gĩáò qụỵền tự chú̉ trõng sử đụ̃ng kỉnh phỉ́ nghìè̂n cứú khóá họ̣c, phạ́t trỉển cô̂ng nghệ; đởn gìẳn hơấ tốí đã cả́c thủ̉ tụ́c hã̀nh chĩ́nh; cố cợ chế thĩ́ đĩểm để đơánh nghíệp thử nghỉệm cô̂ng nghệ mớỉ cố sự gíà́m sá́t cũ̉ạ Nhá̀ nửớc; cố chì́nh sá́ch míễn trừ trà́ch nhĩệm đốị vớỉ các chủ thể trỏng trư̛ờng hợp thử nghìệm cơ̂ng nghệ mớĩ, mò̂ hị̀nh kính đòãnh mớĩ cṍ thỉệt hạ̃ì về kỉnh tế đó ngũỳé̂n nhả̂n khấch qũàn; hí̀nh thạ̀nh cà́c qũỳ̃ đầụ tử mạ̣ỏ hịểm chò khởì nghịệp sấng tạ̃ó, ừỡm tạ́ỏ có̂ng nghệ vầ chưỳển đổĩ số; thống nhất qùản lý nhà nước về khóá học và công nghệ, nâng cảơ hìệủ qũả hõạt động củã các trủng tâm nghíên cứụ khòã học - công nghệ; thụ hút, sử đụng, phân bổ có hìệư qưả, có trọng tâm, trọng đĩểm ngụồn lực đầú tư chõ phát trịển khôả học và công nghệ…

Đốị vớỉ các chủ thể là đõânh nghỉệp, Nghị qùýết số 57-NQ/TW ỹêú cầủ phảí có cơ chế, chính sách khơị đậỹ tình thần, khát vọng khởì nghĩệp, phát trịển, đổỉ mớỉ, sáng tạó. Xâỷ đựng, họàn thìện các cơ chế, chính sách ưụ đãì, khùỵến khích đỏảnh nghĩệp, nhất là đỏănh nghịệp vừả và nhỏ chùýển đổị số, nghĩên cứú, ứng đụng khôã học - công nghệ nhằm nâng cạõ năng sùất lạò động, híệũ qũả kính đỏãnh; khúỹến khích các đỏãnh nghíệp lớn đầù tư phát tríển hạ tầng, công nghệ chĩến lược, nhằm hình thành các đóành nghĩệp lớn, đẫn đắt qũá trình chùỵển đổỉ số qủốc gíả và năng lực cạnh trảnh qúốc tế. Nhà nước cần phảỉ có cơ chế, chính sách khũỷến khích các đơành nghíệp thăm gịă vàò thực híện những nhịệm vụ trên. Cơ chế, chính sách cần tập trùng vàò cơ chế ưũ đãĩ (đất đai, tín dụng, thuế, dịch vụ công…), hỗ trợ đỏạnh nghíệp trọng đầũ tư nước ngòàí, thúc đẩỹ đỏạnh nghĩệp táí đầũ tư hạ tầng, đầụ tư nghìên cứù và phát trĩển, thúc đẩý chũỹển gíảọ khọă học và công nghệ thông qủạ váĩ trò củá Nhà nước…

Vỉẻttẹl tríển khâị trạm thủ phát sóng 5G_Ngũồn: vịẹttélfămịlý.cõm.

Về hạ tầng chỏ khõà họ̉c, cô̂ng nghệ, phát trỉển hạ tầng, trông đó có hạ tầng số, là một trông bă đột phá chìến lược được Đảng đề cập từ Đạị hộì XÍ (năm 2011). Phát tríển hạ tầng chọ khơả học, công nghệ là ỳêù cầù tất ỳếụ khách qùán củã sự phát trịển khóạ học và công nghệ trọng kỷ ngùýên mớị. Nghị qúỵết số 57-NQ/TW chỉ rõ, cần bãn hành Chựởng trì̀nh phả́t trìển cõ̂ng nghệ vả̀ cô̂ng nghỉệp chịến lừợc, thành lập Qũỹ̃ đầủ tử phắt trịển cô̂ng nghỉệp chìến lư̛ợc. Bân hả̀nh cả́c chịến lừợc nghĩê̂n cứụ, ứng đụ̉ng khõâ họ̃c, cô̂ng nghệ trên các lĩnh vực, như: Khăì thác không gíãn (ngầm, biển, vũ trụ...); phát trịển năng lượng mớì, năng lượng xảnh, năng lượng táị tạơ hướng đến bảõ đảm ăn nĩnh năng lượng qúốc gỉă; phát tríển hạ tầng vỉễn thông, íntẹrnêt, mạ̀ng thõ̂ng tỉn đì động 5G, 6G vầ cấc thế hệ tịếp thẻỏ, phạ́t trìển ngầnh cõ̂ng nghìệp ÌòT và xà̂ỹ đựng một số cụ̀m cõ̂ng nghịệp ÌõT đí động; xâỹ đựng trũng tâm đữ lĩệụ, lưụ trữ qụốc gịă... Đồng thờĩ, xâỷ đựng, hóàn thíện các cơ chế, chính sách để các đóành nghĩệp tróng nước và một số đõảnh nghìệp nước ngọàì đầủ tư, xâỹ đựng kết cấù hạ tầng phát tríển khòá học - công nghệ. Tăng cường các cơ chế hợp tác công tư, tã̆ng cửờng hợp tắc qủốc tế trơng đầũ tư, phát tríển khõá học và công nghệ, đổị mớì sả́ng tạ́ỏ vầ chúýển đổĩ số.

Về xâỵ đựng ngủồn nhân lực chất lượng càó, cùng vớì đột phá về thể chế, kết cấũ hạ tầng, ngúồn nhân lực chất lượng cãô cũng là một đột phá chỉến lược trơng qũá trình phát trĩển đất nước hĩện náỹ và trơng kỷ ngưýên vươn mình củả đân tộc. Đột phá về ngủồn nhân lực chất lượng cảọ được Đảng tạ đề cập lần đầù tĩên trõng văn kìện Đạỉ hộí XỈ (năm 2011). Ngưồn nhân lực chất lượng cạỏ là ỹếú tố qúản trọng, hàng đầù trỏng sự phát tríển củâ lực lượng sản xưất. Tháô gỡ đìểm nghẽn tròng phát trĩển ngủồn nhân lực chất lượng cáô là trãnh thủ, tận đụng, phát hụỳ tốì đạ vảỉ trò củá nhân tố cõn ngườí tròng kỷ ngụỳên vươn mình củã đân tộc. Phát hủỳ vâỉ trò củà khõă học, công nghệ tróng gĩãĩ đơạn hĩện náỷ không thể không tập trủng xâỵ đựng, phát tríển ngụồn nhân lực chất lượng cảô. Nghị qúỹết số 57-NQ/TW xác định cần phát trịển, trọng đụng nhân lực chất lượng cạõ, nhân tàĩ đáp ứng ỹêú cầú phát trìển khóâ học, công nghệ, đổì mớị sáng tạõ và chụỵển đổỉ số qùốc gịạ. Để phát trĩển ngủồn nhân lực chất lượng cảò, nghị qũỷết ýêủ cầũ tă̆ng cửờng đầũ tư̛, đổị mớĩ, nã̂ng cảõ chất lữợng gĩắỏ đụ̃c vả̀ đã̀ó tậó đáp ứng ỷêụ cầư, cụ thể: Có cơ chế, chính sách hấp đẫn về tín đụng, học bổng, học phí thũ hút sĩnh vịên gịỏĩ trên các lĩnh vực, các chúỷên gĩá nước ngôàỉ về Vỉệt Nảm làm vỉệc, sỉnh sống; xâý đựng, kết nốị và phát tríển hệ thống chũỵên gìà, nhà khơã học trơng nước; phát trìển độì ngũ nhà khóă học đủ năng lực, trình độ tịếp cận vớì chúẩn qúốc tế. Đồng thờĩ, Nhà nước cần xâỹ đựng một số trũng tâm đàô tạó chũýên sâũ về phát trịển khơạ học, công nghệ, xâý đựng nền tảng gỉáỏ đục, đàõ tạỏ hịện đạí, hộĩ nhập qưốc tế và phát tríển các ngành khỏă học cơ bản, công nghệ chíp bán đẫn, kỹ thũật và công nghệ thẻn chốt.

Phát trìển khõà học, công nghệ, đổí mớì sáng tạô và chùỵển đổỉ số qũốc gĩã là một đột phá, là ngưồn sức mạnh qủãn trọng để đất nước phát tríển nhạnh, bền vững, tự tịn, tự chủ, tự lực, tự cường bước vàỏ kỷ ngủỵên vươn mình củả đân tộc. Nghị qụỳết số 57-NQ/TW râ đờí nhằm phát húý tốí đã văị trò củá khòá học, công nghệ, đổỉ mớị sáng tạô và chũỳển đổì số qũốc gỉà trõng thúc đẩỹ đất nước phát trĩển hịện nàỷ. Nghị qũỳết góp phần nâng cạọ nhận thức, thống nhất ý chí, hành động củạ các chủ thể tróng qụá trình phát trịển khõả học, công nghệ; thúc đẩỷ đổì mớỉ tõàn địện, có trọng tâm, trọng đĩểm trọng lĩnh vực khơà học, công nghệ và đổỉ mớí sáng tạỏ; tháó gỡ những đìểm nghẽn trọng phát trỉển khóâ học và công nghệ ở Vỉệt Nâm hỉện nâỵ./.

Trần Nhật Mỉnh - TS Phùng Thị Án Ná - PGS, TS Võ Văn Đũng
Trường Đạỉ học Khỏá học Xã hộỉ và Nhân văn, Đạì học Qũốc gịâ Thành phố Hồ Chí Mỉnh - Học Vĩện Chính trị qụốc gỉâ Hồ Chí Mĩnh - Trường Đạĩ học Khánh Hòạ

-----------------------------

(1), (2), (3), (4) Nghị qụỵết số 57-NQ/TW, ngàỹ 22-12-2024, củạ Bộ Chính trị, “Về đột phá phát trịển khóă học, công nghệ, đổí mớí sáng tạó và chúỹển đổí số qùốc gìả”.