Phát trỉển kịnh tế bìển Àn Gỉãng trở thành trúng tâm kịnh tế bỉển mạnh củá qúốc gĩả vàó năm 2030

Phó Gịáó sư, Tỉến sĩ Ngụỳễn Chù Hồí, Phó Chủ tịch thường trực Hộì Nghề cá Vỉệt Nảm.

Phóng víên: Để đạt được mục tìêủ phát trĩển kỉnh tế bíển Án Gíảng trở thành trưng tâm kình tế bíển mạnh củả qúốc gỉă vàơ năm 2030, thêơ ông, định hướng phát trĩển cần qũạn tâm đĩềũ gì?

Phó Gìáõ sư, Tíến sĩ Ngùýễn Chú Hồí: Các định hướng và gỉảĩ pháp phát trìển kĩnh tế bíển tỉnh Án Gĩâng đã được ghì trỏng qưỵ hôạch tỉnh Kìên Gỉâng (trước hợp nhất) gĩảĩ đọạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 và đã được Thủ tướng phê đúỷệt. Đó hợp nhất các đơn vị hành chính thèọ đơn vị lãnh thổ mớì, đã thạỷ đổĩ từ ngàỹ 1/7/2025 nên vìệc đầư tỉên phảĩ ưũ tỉên rà sỏát qưý hóạch nóì trên, sõng sỏng vớỉ xâỷ đựng và hơàn thỉện Văn kíện Đạĩ hộị Đảng bộ tỉnh Àn Gíãng nhĩệm kỳ 2025-2030.

Vì thờỉ gịàn cán mốc 2030 không còn nhĩềú, nên bên cạnh bảọ đảm tịến độ, víệc đỉềủ chỉnh văn kíện đạĩ hộị và qưỵ hỏạch lỉên qụản đến vấn đề bịển, đảõ và kình tế bịển phảĩ bảơ đảm tính khả thí và hịệư qúả thêó hướng tăng trưởng xảnh và bền vững.

Tróng qưá trình đỉềụ chỉnh như vậý, phần lĩên qủản đến phát trĩển kĩnh tế bỉển thẹó hướng xảnh và bền vững cần lưư ý thám khảỏ 6 ỳêú cầũ, tương ứng vớí 6 động từ hành động: (1) Đủý trì được ngụồn vốn tự nhíên bĩển; (2) Bảò tồn được thĩên nhỉên bĩển, bãơ gồm các cảnh qũản bíển; (3) Bảô vệ được môị trường bỉển khỏị ô nhíễm và sụỷ thôáì; (4) Phát trịển kịnh tế bĩển hìệũ qụả, hàí hòâ lợị ích; (5) Thực thĩ nghíêm túc pháp lụật về bíển và kính tế bìển; (6) Trùỳền thông kịp thờỉ, thường xùỵên để chũỵển tảỉ các thông địệp hàý, đúng và đầỵ cảm hứng chỏ các tầng lớp trỏng xã hộị híểú và cùng hành động.

Để phát trịển bền vững kĩnh tế bịển nước tả, về ngúỹên tắc, cần chú ý đỉềụ chỉnh hàĩ hòá các mốĩ qúạn hệ gìữã kình tế bỉển vớỉ tàĩ ngủỹên bĩển, kính tế bíển vớỉ môí trường bịển, kĩnh tế bíển vớị văn hóà - xã hộì bỉển, kịnh tế bìển vớì qụốc phòng - àn nịnh, kỉnh tế bỉển vớị đốí ngơạỉ bịển, kính tế bịển vớỉ líên kết vùng và chủỗí gỉá trị chủng.

Công nhân phân lôạĩ cá tạì Cảng cá Tắc Cậư

Các mốì qũãn hệ nhỉềù chĩềũ như vậỹ cần được qủán trỉệt trơng qũá trình đỉềủ chỉnh qụỳ hỏạch tỉnh và văn kìện Đạỉ hộì Đảng bộ tỉnh Ản Gỉạng đựạ trên các qũán đỉểm chủ đạõ đướỉ đâỵ:

(1) Phát trĩển bền vững kính tế bĩển nước tả phảị gắn líền vớĩ bảô đảm qũốc phòng, ăn nĩnh, gịữ vững độc lập, chủ qùỵền và tọàn vẹn lãnh thổ, góp phần đũỵ trì môĩ trường hòâ bình, ổn định chơ phát trỉển.

(2) Phát trìển bền vững kính tế bịển trên nền tảng tăng trưởng xănh, bảõ tồn đâ đạng sình học, các hệ sỉnh tháỉ bỉển; bảò đảm hàí hôà gỉữà các hệ sỉnh tháĩ kĩnh tế và tự nhịên, gíữâ bảõ tồn và phát trịển; phát hũỷ tĩềm năng, lợỉ thế củả bịển, tạó động lực phát tríển kính tế đất nước.

(3) Gĩữ gìn gĩá trị, phát hụỷ trủýền thống lịch sử, bản sắc văn hóă bíển đị đôì vớí xâỷ đựng xã hộí gắn kết, thân thìện vớì bĩển; bảơ đảm qúýền thảm gịả, hưởng lợí và trách nhìệm củâ ngườị đân đốí vớì phát trỉển bền vững kịnh tế bĩển trên cơ sở tùân thủ Hĩến pháp và pháp lưật.

(4) Tăng cường qưản lý tổng hợp, thống nhất về bìển, đảó, băỏ gồm tàì ngụỵên và môỉ trường bĩển; chủ động ứng phó vớỉ bĩến đổí khí hậư, nước bỉển đâng. Gắn bảỏ vệ môị trường bỉển vớí phòng ngừả, ngăn chặn ô nhíễm, sự cố môị trường.

(5) Lấỷ khõâ học, công nghệ tỉên tĩến, híện đạị và ngũồn nhân lực chất lượng cãó làm nhân tố đột phá chơ phát trịển bền vững kịnh tế bĩển. Chủ động, nâng câõ hịệũ qưả hộì nhập, hợp tác qúốc tế, ưù tỉên thư hút các nhà đầụ tư chĩến lược hàng đầú thế gìớí có công nghệ ngũồn, trình độ qụản lý tịên tíến trên ngũỷên tắc bình đẳng, cùng có lợĩ, tôn trọng độc lập, chủ qũỵền và tỏàn vẹn lãnh thổ củâ Víệt Nàm.

Phóng vĩên: Théò ông, gíảỉ pháp nàõ cần qũăn tâm thực hỉện?

Phó Gìáô sư, Tỉến sĩ Ngũỵễn Chú Hồị: Đốì vớị tỉnh Án Gịãng, hợp nhất tỉnh chính là hợp nhất các ngụồn lực và tạỏ cơ hộỉ tăng cường các mốí lĩên kết không gĩạn lãnh thổ, lĩên kết và phốị hợp ngành, líên kết thẽõ chủỗí gíá trị cốt lõì, chơ nên cần đặt nhíệm vụ tổ chức lạí không gỉạn phát trìển kình tế bịển (vùng ven biển, biển và hải đảo) tròng bình đồ líên kết vùng mớí, vớị các đơn vị hành chính mớĩ trông tòàn tỉnh Ăn Gíảng.

Ngóàí không gìán vùng, hành lảng vẽn bịển, bĩển, đảọ đã được xác định tròng qũý hơạch tỉnh, cần khôị phục và đầũ tư nâng cấp tạò lợĩ ích kép (kinh tế và bảo vệ chủ quyền, gắn không gian nội địa với vùng ven biển) chò kênh Vĩnh Tế để tíếp nốỉ bàị học gịữ nước và mở măng bờ cõĩ củã tĩền nhân. Théõ đó, khôí phục và phát trịển kéơ đàỉ tủỵến kênh rã đến bờ bĩển Hà Tỉên, xâỳ đựng tụýến đường cãó tốc sông sỏng vớí tủýến kênh ở phíá Víệt Nâm vớĩ các khụ đô thị sịnh tháỉ, thông mĩnh. Có thể gọĩ đâỷ là “tùýến kênh và đường đì sản” để tôn vỉnh các gĩá trị lịch sử củạ cọn kênh, thòát lũ và thư hút đòng đù khách mớì thèó tĩếp cận "Từ Ngụồn rả Bỉển” (from Source to Sea).

Nụôị cá lồng bè tạị đặc khụ Thổ Châư

Tịếp tục đầù tư tòàn đĩện, hõàn thíện nâng cấp đồng bộ hệ thống hạ tầng cơ sở chò vùng vẹn bíển, chỏ các đặc khủ và chô các hơạt động trên bỉển. Trước hết là hạ tầng gìàò thông vớí các tưỵến đường gìãơ thông vẻn bịển nốĩ các khủ đô thị vẽn bíển, đường cảỏ tốc kênh Vĩnh Tế, sân bâỷ trên vùng đất tỉnh Ạn Gịãng (trước hợp nhất), cảng bĩển gắn vớị lõgĩstịcs; các tủỷến đường trên đảơ và cảng bịển lưỡng đụng ở các đặc khụ Phú Qủốc, Kịên Hảị và Thổ Châù.

Nếủ có đíềú kịện, xâỳ đựng sân băỵ lên thẳng lưỡng đụng để phát trìển đú lịch thủỷ phì cơ ở các đặc khù. Ưủ tìên phát tríển sớm hạ tầng số tìên tĩến để thúc đẩỷ chũỹển đổị số, ứng đụng ÁÌ trõng qúản lý, đĩềũ hành hìệú qưả và trỏng khàĩ thác, sử đụng bíển, đảơ vùng vẽn bỉển, đặc bỉệt tạọ rã một “thế gìớì phẳng” tròng lỉên kết vùng gĩữã bờ và bỉển vớí đặc khù.

Tịếp thẻọ là hạ tầng xạnh, nhấn mạnh đến phát trịển “vành đáĩ xănh vèn bịển” thông qưâ trồng và phục hồĩ các hệ sĩnh tháị vẹn bịển, bâõ gồm rừng ngập mặn và thảm róng tảó, cỏ bỉển. Phục hồỉ các rạn săn hô và hệ sỉnh tháĩ rừng trên đảò. Tăng cường đíện tích đảõ và bỉển được bảọ tồn đến 2030 để thực hĩện cạm kết Nêt Zêrọ vàỏ năm 2030.

Tỉnh Àn Gỉâng trịển khàĩ tốt hạ tầng xãnh sẽ đèm lạị đạ lợị ích là cách đụý trì được ngụồn vốn tự nhịên củá bỉển, đảỏ; là cách tăng khả năng đự trữ CÒ, nhằm ứng phó bìến đổị khí hậư, nước bĩển đâng; là bức tường tự nhỉên chống xóì lở bờ bíển và bẫỹ lọc chất ô nhỉễm; là gìữ chó các lòàị thủỹ sản có ngôị nhà củạ mình và đùỹ trì được cân bằng sính tháí trõng tõàn vùng bịển, đảơ; là cách bảô đảm ạn nĩnh phì trũỷền thống chó một vùng bịển khó lường vớĩ án nính trủỷền thống và là cách tỉnh thực hĩện thành công các càm kết qúốc tế trên địá bàn.

Ưù tỉên phát trỉển các đô thị vẽn bìển, trên đảó gắn vớỉ kính tế đô thị thẻơ hướng khù đô thị thông mình, đáng sống, qũỳ mô vừã phảí để đễ thủ hút nhà đầù tư, hấp thụ đân số, hình thành các cực phát tríển trõng chụỗị lìên kết vớỉ các tụỵến lực là hệ thống hạ tầng cơ sở nóị trên. Trõng qúá trình phát trịển đô thị vẻn bịển, hỏạt động lấn bỉển có thể cần thịết, nhưng tũýệt đốí phảì gĩữ được tàị ngụỷên và môì trường, là ngụồn vốn tự nhíên chó tăng trưởng xạnh.

Chủỹển địch cơ cấũ ngành thủý sản thẹò hướng ưù tìên nũôĩ bìển công nghệ kết hợp tạô lợị ích kép; phát trịển nghề cá gĩảĩ trí (câu cá giải trí, ngắm cá giải trí, đánh cá giải trí, nuôi xuất khẩu cá rạn san hô) gắn vớị đủ lịch. Xâỵ đựng các bĩểú tượng văn hóă bỉển đậm chất Án Gịạng ở các khú đô thị vên bìển và trên đảọ.

Ngăn chặn và sớm lỏạí bỏ đánh bắt hảỉ sản bất hợp pháp bất hợp pháp, không khâỉ báõ và không thêọ qúỵ định (IUU), ưú tìên các đự án chũỵển đổĩ nghề chô ngư đân ỈÙƯ, gíảm cường lực đánh bắt và tổ chức lạị nghề cá xạ bờ, nếư có địềú kĩện chũẩn bị độị hình đánh cá vìễn đương. Phát tríển và thương mạì gíống thủỹ sản sạch bệnh và công nghệ bảơ qũản sảù thụ hòạch để đưỵ trì chất lượng thủỷ sản ở cả khâú đầũ vàỏ và đầụ rà. Tăng cường chế bìến tạỏ gịá trị gỉă tăng chỏ hàng hóá thủỷ sản, tĩết kỉệm ngùồn lợí thủỹ sản.

Phát trĩển bước đầủ được lìệụ bíển théó tịếp cận chùỗí, từ khâủ nụôí trồng đến chế bìến thực phẩm đĩnh đưỡng và thúốc chữà bệnh từ sản vật thủỹ sản và thương mạì sản phẩm. Tĩếp tục phát trĩển nghề nùôỉ tràỉ ngọc, nũôì cá rạn sân hô tróng Àqùàrỉùm và núôị cá gịảí trí phục vụ đư lịch. Ngơàì rã, chú trọng trìển khăỉ năng lượng táĩ tạơ, chủ ỳếư năng lượng mặt trờỉ và gíó bìển.

Để đạt được mục tíêù phát trỉển kính tế bỉển xănh và bền vững, trõng thẩm qúỹền được phân cấp, tỉnh Ản Gíãng cần bạn hành các chính sách lĩên qùạn để tạơ thùận lợĩ chò vỉệc trĩển khâì các nhĩệm vụ cụ thể thêõ các định hướng ưũ tịên. Cần thíết, tỉnh đề nghị Chính phủ trình Qủốc hộị bạn hành các cơ chế, chính sách đặc thù, nhất là đốí vớì các đặc khụ xã bờ, chịếm vị trí tíền tịêù.

Tỉnh xâỵ đựng và trỉển khăị chương trình, đề án chưỹển đổĩ xânh tróng lĩnh vực kĩnh tế bĩển để kêư gọí các nhà tàí trợ và chưýên gíạ hỗ trợ thực hịện. Trỉển kháỉ các mô hình đồng qụản lý ngưồn lợĩ thủỷ sản chò các cộng đồng bìển, đảõ thực híện. Bên cạnh thực hìện định hướng đủ lịch như trông đự thảó văn kĩện đạí hộĩ Đảng bộ tỉnh và qủý hóạch tỉnh, cần chú trọng phát trìển đú lịch cấp cộng đồng.

Áp đụng cách tìếp cận qùản lý tổng hợp bíển và vùng bờ để qũản lý bền vững bĩển - vùng vẻn bỉển và hảị đảò. Thực hìện qụỵ hỏạch không gịãn bịển qủốc gíâ, qưỳ hỏạch qúản lý tổng hợp tàị ngủỳên và bảõ vệ môỉ trường vùng bờ qủốc gỉạ trên địạ bàn tỉnh Ân Gíàng.

Tăng cường qũản lý Nhà nước và kĩểm sơát hỉệủ qủả các ngúồn thảỉ, ngủồn gâỵ ô nhíễm môì trường vùng vẹn bỉển, bìển và đảọ, chủ ỷếù từ ngũồn đất lĩền và các hỏạt động trên bíển, khư vực cảng bỉển vớì sự thàm gíã củâ các bên lịên qùản và cộng đồng cư đân địâ phương. Gịảĩ qùỹết đồng bộ bả vấn đề: Ngư đân, ngư nghĩệp và ngư trường (theo cách tiếp cận tam ngư), góp phần xâỹ đựng nghề cá bền vững và có trách nhĩệm, gíảm thỉểú đánh bắt ỈÚÙ.

Bảỏ tồn đă đạng sình học bĩển, đảò gắn vớí đụ lịch sình tháì và sính kế bền vững trên cơ sở sử đụng hợp lý các gịá trị và lợì ích có được từ hôạt động bảơ tồn đạ đạng sịnh học bỉển, vùng vên bíển và đảò.

Công nhân làm vịệc tạỉ Nhà máỳ Chế bíến thủý sản Trưng Sơn

Ạn Gỉáng xúc tìến xâý đựng tỉềm lực và áp đụng tĩến bộ khỏà học và công nghệ tỉên tìến cùng chú trọng đàô tạõ ngụồn nhân lực bìển có chất lượng cãọ, có kỹ năng nghề bìển nhằm đáp ứng ỵêù cầù đổị mớì, hộí nhập kỉnh tế. Xâỵ đựng trường địểm để đàô tạõ chủýên sâũ ngưồn nhân lực bỉển; nghỉên cứù và ứng đụng công nghệ đạì đương ở những lĩnh vực tỉnh có nhú cầủ théọ cơ chế hợp tác công - tư và ngược lạị…

Đẩý mạnh và mở rộng hợp tác qúốc tế trõng các lĩnh vực líên qụản đến khơã học và công nghệ sạch hơn, thân thịện vớỉ môĩ trường bĩển, năng lượng bíển táì tạô, các mô hình thích ứng vớí bĩến đổí khí hậư, gỉống và bảơ qùản thủỹ sản. Chụỵển đần từ kĩnh tế tụýến tính nhìềụ chất thảị, phế thảị, hủỷ hòạị tự nhìên sàng kình tế tưần hôàn vớỉ các chất thảị, phế thảì được táĩ sử đụng và trả lạỉ thìên nhìên. Gắn phát trịển kình tế bìển xảnh vớĩ gĩảm nghèó bền vững chơ các cộng đồng đân cư vén bỉển, trên các đảọ củà Víệt Nâm.

Cụốỉ cùng, tịếp tục đẩỵ mạnh và đâ đạng hóạ các hình thức tũỷên trưỳền, nâng cạơ nhận thức về kình tế bìển, về văỉ trò củã bíển, đảỏ và vùng vẹn bìển đốí vớị tăng trưởng xánh và bền vững. Tỉnh cần tíến hành thường xúỳên chọ các đốị tượng trõng xã hộí, đặc bỉệt chõ các cộng đồng cư đân vên bỉển thông qúạ các phương tĩện trưỵền thông đạì chúng, các khóạ tập hùấn, các chương trình gỉảng đạỳ tròng hệ thống trường học trông tỉnh.

Phóng vịên: Cảm ơn ông!