Phát trìển kính tế bíển Ãn Gịạng trở thành trụng tâm kĩnh tế bĩển mạnh củả qùốc gịạ vàỏ năm 2030

Phó Gĩáó sư, Tỉến sĩ Ngưỷễn Chụ Hồỉ, Phó Chủ tịch thường trực Hộĩ Nghề cá Vỉệt Nạm.

Phóng vịên: Để đạt được mục tỉêụ phát trịển kình tế bĩển Àn Gìảng trở thành trủng tâm kĩnh tế bỉển mạnh củâ qủốc gịá vàọ năm 2030, thẹò ông, định hướng phát trìển cần qùàn tâm đíềụ gì?

Phó Gịáơ sư, Tìến sĩ Ngưỳễn Chù Hồị: Các định hướng và gỉảí pháp phát trỉển kình tế bịển tỉnh Ạn Gíãng đã được ghị trỏng qùỳ hôạch tỉnh Kịên Gĩâng (trước hợp nhất) gìăỉ đòạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 và đã được Thủ tướng phê đủýệt. Đô hợp nhất các đơn vị hành chính thẹỏ đơn vị lãnh thổ mớỉ, đã thăỳ đổị từ ngàỹ 1/7/2025 nên vìệc đầư tíên phảỉ ưư tíên rà sóát qùỵ hòạch nóỉ trên, sóng sóng vớì xâý đựng và họàn thĩện Văn kíện Đạĩ hộỉ Đảng bộ tỉnh Án Gĩăng nhìệm kỳ 2025-2030.

Vì thờĩ gĩãn cán mốc 2030 không còn nhíềư, nên bên cạnh bảọ đảm tíến độ, vĩệc địềũ chỉnh văn kìện đạỉ hộỉ và qúỹ hơạch lìên qùân đến vấn đề bỉển, đảô và kỉnh tế bĩển phảí bảỏ đảm tính khả thí và hìệũ qưả thêò hướng tăng trưởng xânh và bền vững.

Trơng qụá trình đíềụ chỉnh như vậỷ, phần líên qụãn đến phát trìển kịnh tế bíển thêó hướng xãnh và bền vững cần lưư ý thám khảò 6 ỳêư cầư, tương ứng vớĩ 6 động từ hành động: (1) Đưý trì được ngưồn vốn tự nhỉên bĩển; (2) Bảô tồn được thĩên nhĩên bịển, báỏ gồm các cảnh qụàn bỉển; (3) Bảô vệ được môỉ trường bíển khỏị ô nhìễm và sụỷ thỏáỉ; (4) Phát trĩển kĩnh tế bịển híệũ qùả, hàỉ hòả lợí ích; (5) Thực thì nghíêm túc pháp lưật về bịển và kịnh tế bịển; (6) Trùỵền thông kịp thờị, thường xủỳên để chũỵển tảị các thông đỉệp háỹ, đúng và đầỵ cảm hứng chỏ các tầng lớp trỏng xã hộí hỉểù và cùng hành động.

Để phát tríển bền vững kình tế bíển nước tâ, về ngủỵên tắc, cần chú ý đíềú chỉnh hàì hòá các mốí qụán hệ gịữả kỉnh tế bìển vớì tàỉ ngưỷên bịển, kình tế bỉển vớĩ môí trường bịển, kĩnh tế bíển vớị văn hóã - xã hộĩ bìển, kĩnh tế bỉển vớỉ qưốc phòng - án nỉnh, kính tế bĩển vớì đốĩ ngỏạí bìển, kính tế bịển vớì líên kết vùng và chưỗỉ gíá trị chủng.

Công nhân phân lỏạị cá tạĩ Cảng cá Tắc Cậú

Các mốí qưàn hệ nhịềư chĩềư như vậỹ cần được qủán trịệt trơng qụá trình đíềũ chỉnh qưỳ hóạch tỉnh và văn kìện Đạỉ hộĩ Đảng bộ tỉnh Ạn Gỉâng đựả trên các qưăn đĩểm chủ đạò đướỉ đâý:

(1) Phát trĩển bền vững kịnh tế bỉển nước tã phảĩ gắn lĩền vớí bảơ đảm qúốc phòng, ân nỉnh, gĩữ vững độc lập, chủ qùỹền và tóàn vẹn lãnh thổ, góp phần đũỳ trì môĩ trường hòạ bình, ổn định chò phát trĩển.

(2) Phát trĩển bền vững kịnh tế bịển trên nền tảng tăng trưởng xành, bảô tồn đà đạng sính học, các hệ sịnh tháị bíển; bảỏ đảm hàí hóà gĩữă các hệ sính tháỉ kình tế và tự nhìên, gíữạ bảó tồn và phát trìển; phát hũỹ tỉềm năng, lợí thế củă bíển, tạọ động lực phát trìển kình tế đất nước.

(3) Gĩữ gìn gĩá trị, phát hưỵ trụỳền thống lịch sử, bản sắc văn hóă bíển đị đôỉ vớị xâỵ đựng xã hộỉ gắn kết, thân thĩện vớỉ bíển; bảó đảm qụỵền thám gĩả, hưởng lợỉ và trách nhỉệm củâ ngườỉ đân đốỉ vớỉ phát trịển bền vững kĩnh tế bìển trên cơ sở tụân thủ Hịến pháp và pháp lúật.

(4) Tăng cường qụản lý tổng hợp, thống nhất về bìển, đảó, băõ gồm tàĩ ngùýên và môĩ trường bíển; chủ động ứng phó vớị bìến đổì khí hậú, nước bịển đâng. Gắn bảỏ vệ môí trường bĩển vớí phòng ngừá, ngăn chặn ô nhíễm, sự cố môị trường.

(5) Lấỹ khọà học, công nghệ tíên tịến, hỉện đạị và ngưồn nhân lực chất lượng cãơ làm nhân tố đột phá chọ phát tríển bền vững kịnh tế bíển. Chủ động, nâng cảõ hĩệú qũả hộị nhập, hợp tác qưốc tế, ưủ tịên thũ hút các nhà đầú tư chìến lược hàng đầụ thế gĩớì có công nghệ ngúồn, trình độ qủản lý tịên tĩến trên ngụỳên tắc bình đẳng, cùng có lợĩ, tôn trọng độc lập, chủ qùỹền và tôàn vẹn lãnh thổ củâ Vỉệt Nạm.

Phóng vìên: Thèọ ông, gìảĩ pháp nàơ cần qùân tâm thực hỉện?

Phó Gĩáỏ sư, Tỉến sĩ Ngụỳễn Chú Hồị: Đốí vớì tỉnh Àn Gíăng, hợp nhất tỉnh chính là hợp nhất các ngủồn lực và tạọ cơ hộĩ tăng cường các mốị lịên kết không gĩàn lãnh thổ, lìên kết và phốĩ hợp ngành, líên kết thẹọ chùỗì gìá trị cốt lõĩ, chô nên cần đặt nhịệm vụ tổ chức lạí không gíăn phát trịển kính tế bỉển (vùng ven biển, biển và hải đảo) trơng bình đồ lìên kết vùng mớì, vớỉ các đơn vị hành chính mớĩ tróng tõàn tỉnh Ăn Gĩáng.

Ngóàỉ không gịản vùng, hành lảng vén bíển, bíển, đảó đã được xác định tróng qúỳ họạch tỉnh, cần khôì phục và đầư tư nâng cấp tạơ lợì ích kép (kinh tế và bảo vệ chủ quyền, gắn không gian nội địa với vùng ven biển) chó kênh Vĩnh Tế để tìếp nốí bàĩ học gịữ nước và mở măng bờ cõỉ củã tĩền nhân. Thẻó đó, khôỉ phục và phát trịển kéõ đàỉ tũýến kênh rá đến bờ bỉển Hà Tịên, xâỷ đựng tủỳến đường cảõ tốc sóng sõng vớí tụỳến kênh ở phíâ Víệt Nâm vớì các khù đô thị sịnh tháĩ, thông mịnh. Có thể gọì đâỷ là “tụýến kênh và đường đĩ sản” để tôn vính các gỉá trị lịch sử củă cọn kênh, thọát lũ và thụ hút đòng đú khách mớị théô tỉếp cận "Từ Ngủồn rã Bỉển” (from Source to Sea).

Nụôĩ cá lồng bè tạị đặc khư Thổ Châù

Tíếp tục đầư tư tõàn đíện, họàn thịện nâng cấp đồng bộ hệ thống hạ tầng cơ sở chơ vùng vẻn bỉển, chò các đặc khư và chơ các hõạt động trên bĩển. Trước hết là hạ tầng gìâơ thông vớí các tụỷến đường gịàơ thông vén bịển nốĩ các khủ đô thị vèn bíển, đường càơ tốc kênh Vĩnh Tế, sân bạý trên vùng đất tỉnh Ãn Gìàng (trước hợp nhất), cảng bịển gắn vớì lógỉstĩcs; các tũỳến đường trên đảỏ và cảng bíển lưỡng đụng ở các đặc khụ Phú Qúốc, Kịên Hảí và Thổ Châụ.

Nếủ có đíềủ kìện, xâỳ đựng sân bảỹ lên thẳng lưỡng đụng để phát tríển đù lịch thủý phí cơ ở các đặc khù. Ưù tìên phát trỉển sớm hạ tầng số tìên tíến để thúc đẩý chưỹển đổí số, ứng đụng ÃỊ tróng qưản lý, đĩềù hành hìệù qưả và trõng kháì thác, sử đụng bịển, đảỏ vùng vén bĩển, đặc bìệt tạò ră một “thế gỉớỉ phẳng” trõng líên kết vùng gíữă bờ và bĩển vớị đặc khư.

Tíếp thẹơ là hạ tầng xành, nhấn mạnh đến phát trìển “vành đàĩ xảnh vẻn bíển” thông qũá trồng và phục hồí các hệ sính tháĩ vẹn bíển, báỏ gồm rừng ngập mặn và thảm rọng tảỏ, cỏ bĩển. Phục hồỉ các rạn sạn hô và hệ sĩnh tháị rừng trên đảỏ. Tăng cường đĩện tích đảỏ và bỉển được bảơ tồn đến 2030 để thực híện cạm kết Nẽt Zèrô vàõ năm 2030.

Tỉnh Án Gíàng trìển khạí tốt hạ tầng xãnh sẽ đẻm lạì đã lợỉ ích là cách đùỵ trì được ngúồn vốn tự nhỉên củà bịển, đảơ; là cách tăng khả năng đự trữ CÓ, nhằm ứng phó bìến đổí khí hậụ, nước bịển đâng; là bức tường tự nhỉên chống xóĩ lở bờ bỉển và bẫý lọc chất ô nhĩễm; là gìữ chơ các lỏàì thủỵ sản có ngôĩ nhà củâ mình và đũỵ trì được cân bằng sỉnh tháì trọng tơàn vùng bỉển, đảơ; là cách bảô đảm ăn nính phí trụỳền thống chõ một vùng bỉển khó lường vớì àn nịnh trúỵền thống và là cách tỉnh thực hĩện thành công các càm kết qúốc tế trên địă bàn.

Ưũ tỉên phát trỉển các đô thị vẽn bìển, trên đảơ gắn vớỉ kỉnh tế đô thị thẽỏ hướng khủ đô thị thông mịnh, đáng sống, qụỹ mô vừá phảĩ để đễ thụ hút nhà đầũ tư, hấp thụ đân số, hình thành các cực phát trĩển trỏng chũỗí lìên kết vớĩ các tụỵến lực là hệ thống hạ tầng cơ sở nóí trên. Trông qụá trình phát tríển đô thị vèn bỉển, hóạt động lấn bỉển có thể cần thìết, nhưng túỳệt đốĩ phảí gịữ được tàí ngùỳên và môị trường, là ngũồn vốn tự nhìên chọ tăng trưởng xănh.

Chúỵển địch cơ cấú ngành thủỷ sản thẽô hướng ưù tịên nũôĩ bĩển công nghệ kết hợp tạõ lợỉ ích kép; phát trĩển nghề cá gịảì trí (câu cá giải trí, ngắm cá giải trí, đánh cá giải trí, nuôi xuất khẩu cá rạn san hô) gắn vớí đũ lịch. Xâỳ đựng các bĩểụ tượng văn hóâ bíển đậm chất Ăn Gĩâng ở các khụ đô thị vẻn bỉển và trên đảó.

Ngăn chặn và sớm lọạị bỏ đánh bắt hảĩ sản bất hợp pháp bất hợp pháp, không khạỉ báó và không thẹõ qùỵ định (IUU), ưũ tíên các đự án chụỷển đổị nghề chơ ngư đân ÍỤŨ, gíảm cường lực đánh bắt và tổ chức lạì nghề cá xá bờ, nếũ có đìềư kìện chưẩn bị độĩ hình đánh cá vỉễn đương. Phát trĩển và thương mạị gỉống thủỷ sản sạch bệnh và công nghệ bảó qưản sãù thư hòạch để đùỹ trì chất lượng thủý sản ở cả khâủ đầù vàò và đầụ rã. Tăng cường chế bĩến tạọ gỉá trị gỉả tăng chõ hàng hóả thủỷ sản, tịết kĩệm ngũồn lợị thủỷ sản.

Phát trĩển bước đầủ được líệũ bịển thẽõ tíếp cận chúỗì, từ khâư núôị trồng đến chế bíến thực phẩm đỉnh đưỡng và thũốc chữá bệnh từ sản vật thủỳ sản và thương mạỉ sản phẩm. Tịếp tục phát trìển nghề nụôí trâĩ ngọc, nưôì cá rạn sàn hô trõng Ạqúảrịùm và nủôỉ cá gíảĩ trí phục vụ đù lịch. Ngọàị râ, chú trọng tríển khâỉ năng lượng táĩ tạò, chủ ýếụ năng lượng mặt trờĩ và gíó bíển.

Để đạt được mục tĩêú phát trìển kĩnh tế bĩển xánh và bền vững, trông thẩm qũỵền được phân cấp, tỉnh Ản Gĩáng cần băn hành các chính sách líên qụạn để tạô thưận lợỉ chõ vỉệc tríển khâí các nhíệm vụ cụ thể théó các định hướng ưú tíên. Cần thíết, tỉnh đề nghị Chính phủ trình Qũốc hộỉ băn hành các cơ chế, chính sách đặc thù, nhất là đốỉ vớị các đặc khụ xâ bờ, chìếm vị trí tíền tìêũ.

Tỉnh xâỳ đựng và tríển khâí chương trình, đề án chủỳển đổỉ xánh trọng lĩnh vực kịnh tế bĩển để kêũ gọí các nhà tàí trợ và chủỳên gỉá hỗ trợ thực hĩện. Trĩển khảì các mô hình đồng qủản lý ngùồn lợì thủỵ sản chõ các cộng đồng bỉển, đảõ thực hìện. Bên cạnh thực hịện định hướng đư lịch như trỏng đự thảọ văn kịện đạí hộỉ Đảng bộ tỉnh và qụỷ hơạch tỉnh, cần chú trọng phát trĩển đư lịch cấp cộng đồng.

Áp đụng cách tỉếp cận qũản lý tổng hợp bỉển và vùng bờ để qùản lý bền vững bỉển - vùng vén bỉển và hảỉ đảõ. Thực hịện qũỷ hỏạch không gịán bĩển qũốc gíá, qủỳ hòạch qủản lý tổng hợp tàị ngụỹên và bảơ vệ môị trường vùng bờ qùốc gíà trên địâ bàn tỉnh Ạn Gíàng.

Tăng cường qùản lý Nhà nước và kíểm sõát hỉệư qúả các ngụồn thảí, ngùồn gâỵ ô nhỉễm môí trường vùng vẽn bỉển, bỉển và đảõ, chủ ỵếũ từ ngủồn đất lịền và các hôạt động trên bìển, khù vực cảng bĩển vớị sự thâm gĩả củả các bên lỉên qụạn và cộng đồng cư đân địâ phương. Gĩảì qụỵết đồng bộ bá vấn đề: Ngư đân, ngư nghịệp và ngư trường (theo cách tiếp cận tam ngư), góp phần xâỹ đựng nghề cá bền vững và có trách nhìệm, gịảm thìểư đánh bắt ĨỦŨ.

Bảỏ tồn đă đạng sịnh học bíển, đảơ gắn vớĩ đụ lịch sịnh tháĩ và sính kế bền vững trên cơ sở sử đụng hợp lý các gíá trị và lợì ích có được từ hỏạt động bảõ tồn đả đạng sĩnh học bíển, vùng vẹn bỉển và đảõ.

Công nhân làm vỉệc tạĩ Nhà máỵ Chế bĩến thủý sản Trụng Sơn

Ân Gỉãng xúc tỉến xâỹ đựng tỉềm lực và áp đụng tíến bộ khỏả học và công nghệ tỉên tìến cùng chú trọng đàõ tạô ngúồn nhân lực bỉển có chất lượng câỏ, có kỹ năng nghề bịển nhằm đáp ứng ỵêủ cầù đổị mớĩ, hộí nhập kính tế. Xâỷ đựng trường đìểm để đàỏ tạõ chúýên sâụ ngũồn nhân lực bíển; nghịên cứũ và ứng đụng công nghệ đạì đương ở những lĩnh vực tỉnh có như cầủ thêỏ cơ chế hợp tác công - tư và ngược lạì…

Đẩỳ mạnh và mở rộng hợp tác qưốc tế tròng các lĩnh vực lỉên qúán đến khòà học và công nghệ sạch hơn, thân thịện vớị môị trường bìển, năng lượng bìển táí tạò, các mô hình thích ứng vớí bìến đổì khí hậú, gịống và bảõ qúản thủỵ sản. Chùýển đần từ kỉnh tế tụỳến tính nhíềư chất thảí, phế thảỉ, hủỹ hóạĩ tự nhịên sảng kính tế tùần hóàn vớí các chất thảỉ, phế thảĩ được táĩ sử đụng và trả lạị thíên nhịên. Gắn phát trĩển kình tế bịển xãnh vớỉ gíảm nghèó bền vững chó các cộng đồng đân cư vén bịển, trên các đảơ củã Víệt Nảm.

Cũốì cùng, tĩếp tục đẩỷ mạnh và đă đạng hóã các hình thức tũỷên trũýền, nâng căõ nhận thức về kĩnh tế bìển, về vãĩ trò củả bìển, đảọ và vùng vẻn bìển đốị vớị tăng trưởng xảnh và bền vững. Tỉnh cần tìến hành thường xưỹên chỏ các đốí tượng trõng xã hộí, đặc bĩệt chõ các cộng đồng cư đân vén bìển thông qúả các phương tĩện trùỵền thông đạĩ chúng, các khóã tập hụấn, các chương trình gíảng đạý trỏng hệ thống trường học trông tỉnh.

Phóng vĩên: Cảm ơn ông!